ค้นพบซากฟอสซิล อิกทิโอซอรัส หรือฉายา มังกรทะเล อดีตนักล่าที่ใหญ่ที่สุดแห่งท้องทะเลโลกดึกดำบรรพ์ เรื่องราวเป็นมายังไง และประวัติของอิกทิโอซอรัสน่าสนใจอย่างไร
“ฉันโทรหาสภาเทศมนตรีท้องถิ่นและบอกเขาว่า ฉันเจอไดโนเสาร์แล้ว” โจ เดวิสกล่าว เขาทำงานที่เขตอนุรักษ์ธรรมชาติรัตแลนด์ (Rutland) ใกล้เมืองเลสเตอร์ (Leicester)
ระหว่างที่เขาทำงานจัดสวนที่อ่างเก็บน้ำภายในเขตสงวน เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปี 2021 ที่ผ่านมา เขาพบเห็นสิ่งผิดปกติโผล่ออกมาจากโคลน
มันไม่ใช่ไดโนเสาร์ แต่มันคือซากฟอสซิลของนักล่าทะเลยาว10 เมตรที่เรียกว่า อิกทิโอซอรัส และดูเหมือนมันจะมีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีการค้นพบในสหราชอาณาจักร
“ฉันมองลงไปที่สิ่งที่ดูเหมือนก้อนหินหรือสันเขาในโคลน มันดูยาก แต่มันก็มีความแตกต่างอยู่บ้าง แล้วเราก็เหมือนจะเห็นอะไรบางอย่างที่เหมือนกระดูกขากรรไกร”
สภากล่าวกับนายเดวิสว่า “เราไม่มีแผนกไดโนเสาร์ที่รัตแลนด์ ดังนั้นเราจะหาคนแล้วโทรกลับหาคุณ” ทีมนักบรรพชีวินวิทยาถูกนำตัวเพื่อมาตรวจสอบอย่างใกล้ชิด
พวกเขาสรุปว่ามันคืออิกทิโอซอรัส สัตว์กินเนื้อเลือดอุ่นในท้องทะเล ที่มีระบบการหายใจไม่ต่างจากโลมา และสามารถเติบโตจนมีความยาวได้ถึง 26 เมตร พวกมันอาศัยอยู่ระหว่าง 250 ล้านถึง 90 ล้านปีก่อน ในช่วงต้นของยุคไดโนเสาร์
ดร.ดีน โลแม็กซ์ นักบรรพชีวินวิทยาจากมหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ถูกนำเข้ามาเพื่อเป็นผู้นำการขุดค้น เขาเรียกการค้นพบนี้ว่า “ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน” และเนื่องจากขนาดและความสมบูรณ์ของมัน มันจึงถูกเรียกว่า เป็นหนึ่งในการค้นพบที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์บรรพชีวินวิทยาของอังกฤษเลยก็ว่าได้
“โดยปกติเราคิดว่า อิกทิโอซอรัสและสัตว์เลื้อยคลานในทะเลอื่นๆมักจะถูกค้นพบตามแนวชายฝั่งจูราสสิกในดอร์เซ็ทหรือตามชายฝั่งของยอร์กเชียร์ ซึ่งหลายตัวที่ค้นพบที่นั้นมาจากการกัดเซาะของหน้าผา แต่การค้นพบบนแผ่นดินที่ไม่ใช่ชายฝั่งแบบนี้นั้นมันดูผิดปกติมากๆ”
รัตแลนด์อยู่ห่างจากชายฝั่งมากกว่า 30 ไมล์ แต่เมื่อระดับน้ำทะเลสูงขึ้นเมื่อ 200 ล้านปีก่อน หรือก็คือสมัยนั้นพื้นที่ตรงนี้อาจถูกปกคลุมไปด้วยมหาสมุทรตื้น แต่เมื่อระดับน้ำที่อ่างเก็บน้ำรัตแลนด์ลดลงอีกครั้งในช่วงปลายฤดูร้อนปี 2021 ทีมนักบรรพชีวินวิทยาได้เข้ามาขุดค้นซากเพิ่มเติม และมันทำให้พวกเขายิ่งสนใจมากขึ้นเป็นพิเศษจากการพบกะโหลกศีรษะขนาดใหญ่
ดินเหนียวก้อนใหญ่ที่มีหัวของอิกทิโอซอรัสถูกขุดขึ้นมาอย่างระมัดระวังก่อนที่จะปูทับด้วยปูนปลาสเตอร์และวางลงบนเฝือกไม้ ทำให้บล็อกแค่ส่วนหัวนั้นมีน้ำหนักเกือบ 1 ตันได้ ถูกยกออกมาจากโคลนและกำลังตรวจสอบเพิ่มเติม
Nigel Larkin นักอนุรักษ์บรรพชีวินวิทยาและนักวิจัยติดตามของมหาวิทยาลัยรีดดิ้ง (Visiting Research Fellow of Reading University) กล่าวว่า “ไม่บ่อยนักที่ฉันจะได้เข้ามารับผิดชอบในการยกตัวอย่างฟอสซิลที่สำคัญและเปราะบางมากๆ มันเป็นความรับผิดชอบที่ยิ่งใหญ่ และก็ท้าทายสำหรับฉัน”
Anglia Water ซึ่งจัดการอ่างเก็บน้ำรัตแลนด์ กำลังองหาเงินทุนเพื่อทำให้ อิกทิโอซอรัสตัวนี้ยังคงอยู่ในพื้นที่นี้ต่อไปและผู้คนสามารถเข้าไปชื่นชมมันได้
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
อังกฤษค้นพบสุสานแมมมอธอายุ 200,000 ปี จิ๊กซอว์เชื่อมเรื่องราวในอดีต
ฟอสซิลหมีแพนด้ายักษ์ อายุกว่าแสนปี ถูกค้นพบใน ถ้ำซวงเหอ ถ้ำใหญ่สุดในเอเชีย
ชิลีค้นพบมัมมี่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก อายุกว่า 7,000 ปีมากกว่าอียิปต์ซะอีก
เกร็ดความรู้เรื่อง "อิกทิโอซอรัส"
ในโลกดึกดำบรรพ์ แผ่นดินผู้ล่าสูงสุดคือไดโนเสาร์ บนฟ้าก็มีเทอโรซอร์ครอบครอง ส่วนผืนน้ำก็มีเจ้า อิกทิโอซอรัสนี่แหละเป็นผู้ครอบครองผืนสมุทร
อิกทิโอซอรัส หรือชื่อวิทยาศาสตร์คือ Ichthyosaurus จัดอยู่ในไฟลัม Chordata เป็นสัตว์เลื้อยคลานในยุคไดโนเสาร์ มีข้อสันนิฐานมากมายกล่าวว่ามันอาจจะอยู่มาก่อนที่จะมีไดโนเสาร์ซะอีก มันเริ่มปรากฏตัวขึ้นเมื่อราวๆ 251 ล้านปีก่อน ในช่วงยุคต้นไทรแอสซิกจนถึงปลายยุคครีเตเชียสหรือราวๆ 20 ล้านปีก่อนที่โลกจะมีไดโนเสาร์กำเนิดขึ้นมา
รูปร่างของมันคล้ายกับกิ้งก่าแต่อยู่ในน้ำชื่อของมันจึงมาจากภาษากรีก โดยคำว่า อิกทิโอ แปลว่า ปลา ส่วนคำว่า ซอรัสหมายถึงกิ้งก่า แต่นั่นเป็นรูปลักษณ์ของมันเมื่อ 100 ล้านปีก่อน ภายหลังวิวัฒนาการของพวกมันเริ่มเหมือนปลามากขึ้น มีกระโหลกศีรษะยาว และดวงตาขนาดใหญ่ เพิ่มประสิทธิภาพในการมองเห็น นั่นจึงทำให้พวมันล่าได้ดีในโลกใต้ทะเลที่มีแสงสว่างไม่มากได้ ด้วยเส้นผ่านศูนย์กลางดวงตา 10 นิ้ว ทำให้นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าพวกมันมีดวงตาที่ใหญ่ที่สุดในโลก (ขนาดวาฬสีน้ำเงินที่เป็นสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในโลกปัจจุบันยังมีเส้นผ่านศูนย์กลางดวงตาเพียง 6 นิ้วเท่านั้น)
พวกมันกลายเป็นนักล่าที่อยู่ในจุดสูงสุดของห่วงโซ่อาหารใต้พื้นสมุทร พวกมันำความเร็วได้ 335 กิโลเมตรต่อชั่วโมง และมีขนาดลำตัวยาวประมาณ 26 เมตรเลยทีเดียว นั่นจึงเปรียบเสมือนยุครุ่งเรืองของพวกมันก็ไม่ปาน แต่มันก็ต้องดับสูญไปพร้อมกับสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์อื่นๆด้วยปัจจัยการล่มสลายคืออุกกาบาตที่ตกมายังโลก และพวกมันก็หายสาบสูญตลอดกาล แต่ก็มีนักวิทยาศาสตร์บางส่วนเชื่อว่ามันอาจหายไปเพราะการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศก็ได้ แต่เหตุผลที่แท้จริงนั้น จนตอนนี้ก็ไม่อาจมีใครรู้ได้และยังคงเป็นปริศนาเรื่อยมา
ขอบคุณภาพหน้าปกจาก : MATTHEW POWER PHOTOGRAPHY / BBC
ที่มาข้อมูล
https://www.bbc.com/news/science-environment-59915689
https://ngthai.com/animals/11711/ichthyosaurs-a-lizard-fish/