เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ : คุณปู่ผู้ใช้ม้วนฟิล์ม 'สารคดี' บันทึกธรรมชาติบนโลก
เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ นักธรรมชาติวิทยาชาวอังกฤษ วัย 97 ปี เริ่มจากการเป็นเด็กฝึกงานที่ BBC กระทั่งพิธีกรคนหนึ่งลาป่วย เขาจึงได้โอกาสเป็นโฮสต์รายการทีวีครั้งแรก ติดตามเรื่องราวและเส้นทางชีวิตของเขาได้ที่บทความนี้
"จงหวงแหนธรรมชาติด้วยความรัก เพราะเราเป็นส่วนหนึ่งของมัน และเราต้องพึ่งพาอาศัยมัน"
หลายคนอาจคุ้นหน้า หากไม่คุ้นหน้าก็อาจจะคุ้นหู เพราะชายผู้นี้เป็นนักสารคดีชื่อดังผู้กล่อมเกลาคนทั่วโลกผ่านหน้าจอโทรทัศน์ด้วยเสียงทุ้มนุ่มลึก ผสมกับความรักอันบริสุทธิ์ที่เขามีให้กับสัตว์โลก กระทั่งสิ่งละอันพันละน้อยในธรรมชาติ ชายผู้นี้ชื่อว่า “เดวิด แอทเทนเบอเรอห์”
David Attenborough คือใคร?
เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ เกิดวันที่ 8 พฤษภาคม ปี 1926 บ้านตระกูล Attenborough มีลูกชาย 3 คน เดวิดเป็นลูกคนกลาง มีพี่ชายชื่อ ริชาร์ด ส่วนน้องคนเล็กชื่อ จอห์น บ้านของครอบครัวนี้ตั้งอยู่ในเขตมหาวิทยลัยเลสเตอร์(University of Leicester) ซึ่งผู้เป็นพ่ออย่าง ‘เฟรเดอริก’ เป็นอธิการบดีอยู่
ต้นทุนชีวิตที่เกิดมาในรั้วมหาลัย แถมเป็นลูกชายของอธิการฯ นับว่ามีส่วนอย่างมากในการเสริมแต่งความรู้และความชอบของเด็กชายเดวิด
“ตอนเด็ก ๆ ผมชอบปั่นจักรยานออกไปนอกเมือง นั่งแช่อยู่เฉย ๆ เพื่อไปดูรังนก และเจ้าแบดเจอร์ ที่เจอหน้ากันอยู่ประจำ”
ทุก ๆ รายการที่เดวิดให้สัมภาษณ์เรื่องวัยเด็ก สีหน้า แววตา ยังคง สนุก ตื่นเต้น พร้อมจะค้นหาโลก ประหนึ่งว่ายังเป็น “เจ้าหนูเดวิด” อยู่ ครั้งหนึ่งเขาเคยบอกว่า ช่วงว่าง ๆ เขามักจะออกไปเดินเล่น (ในเขตมหาลัยนั่นแหละ) เพื่อสำรวจต้นไม้ ใบหญ้า สรรพสัตว์ตัวเล็กตัวน้อย แล้วนำมาเก็บไว้ที่คอลเลกชันส่วนตัวที่บ้าน
จินตนาการว่า หากเราเป็นผู้ใหญ่แล้วเฝ้ามองถึงเด็กคนนี้ คงไม่ต้องไปถามให้เสียเวลาเลยว่า “โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร” พูดแล้วก็อิจฉาเดวิดอยู่เหมือนกัน ที่ได้พบเจอสิ่งที่รักไวขนาดนี้
แต่...
ได้พบเจอสิ่งที่รักอย่างรวดเร็วก็เป็นเรื่องงดงามมาก ทว่า บริบทของสังคมอังกฤษในยุคนั้น ทำให้เดวิดยังมองไม่เห็นหนทาง ว่าจะนำสิ่งที่รักไปประกอบอาชีพได้อย่างไร
หลังจากนั้น เดวิดได้เข้าศึกษาด้านธรณีวิทยาและสัตววิทยาที่มหาวิทยาลัยเคมดบริดจ์ (หัวดีไม่เบา) ร่ำเรียนอยู่ดี ๆ ก็เรียกไปรับใช้ชาติ ที่กองทัพเรือ Yes, sir! อยู่เช่นนั้นสองปี จึงปลดประจำการ
และทันทีที่ก้าวออกจากรั้วทหาร เดวิดเริ่มทำตามความฝันด้วยการไปฝึกงานที่ BBC เพื่อช่วยผลิตรายการถามตอบเกี่ยวกับสัตว์
เริ่มต้นทำสารคดีได้อย่างไร?
หลังจากออกจากกรมมาแล้ว ประจวบเหมาะกับวงการโทรทัศน์ (ตอนนั้นยังเป็นทีวีจอขาวดำ) ที่กำลังเริ่มบูมพอดี เดวิดด้วยความรัก (ต่อธรรมชาติ) ที่มีอยู่เต็มอกอยู่แล้ว จึงมีโอกาสเข้าไปฝึกงานที่ BBC เป็นเวลา 3 เดือน หลายคนอาจไม่รู้ว่าในยุคแรก ๆ ของการทำงาน เดวิดทำรายการถาม-ตอบเกี่ยวกับสัตว์ ผัก และแร่ธาตุ
จากนั้นเดวิดก็ได้รับโอกาสให้เป็นพิธีกรหน้ากล้อง ในรายการ Zoo Quest เขาเริ่มมีคนติดตามและเป็นที่รู้จักมาตั้งแต่ตอนนั้น กระทั่งในปี 1979 เดวิด ผลิตรายการชื่อ Life on Earth ทาง BBC ซึ่งภายหลังกลายเป็นสัญลักษณ์ เป็นภาพจำ เป็นเสียงที่คุ้นหูของคนทั่วทุกมุมโลก
เหตุใดรายการที่ประสบผลสำเร็จ ผู้เขียนก็มิอาจหาญตอบแทนใครได้ แต่ทางฝั่งของเดวิด ที่ในช่วงปี 1979 อายุก็ปาเข้าไป 50 กว่าแล้ว ได้กล่าวถึงหัวใจของรายการนี้ซึ่งเปรียบได้กับลูกรักของเขาว่า
“ผมอยากทำให้ผู้ชม ‘เห็น’ และ ‘รู้สึก’ ว่าธรรมชาตินั้นสวยงาม และสำคัญกับพวกเราแค่ไหน”
ย้อนกลับไปสักเล็กน้อย ในช่วงที่ยังทำรายการ Zoo Quest อยู่ ขณะนั้น วิทยาการความก้าวล้ำของกล้องถ่ายภาพ-วิดีโอยังไม่ดีมากเช่นทุกวันนี้ มีเรื่องเล่าว่า กองถ่ายของเดวิดไม่มีเลนส์สำหรับถ่ายภาพสัตว์ที่อยู่ไกลออกไป การถ่ายทำเป็นไปอย่างทุลักทุเล
จำต้องทนใช้เครื่องมือเครื่องไม้อย่างนั้นอยู่ 4 ปี แต่ความลำบากที่เกิดขึ้นระหว่างถ่ายทำก็กัดกินเดวิดและทีมงานจะเป็นแผลเหวอหวะ เดวิดจึงตัดสินใจชนกับผู้บริหารของ BBC เพื่อของบไปซื้อกล้องฟิล์ม 16 มม.แทน ในที่สุด
เดวิดและทีมจึงกลายเป็นนักทำทีวีชุดแรก ๆ ที่นำกล้องฟิล์ม 16 มม. มาใช้อัดเทปรายการแทนกล้องแบบเดิม
ในวัยเฉียดร้อย แต่ยังเปล่งเสียงเพื่อโลกใบนี้
เป็นเวลาหลายทศวรรษ เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ โผล่ออกหน้ากล้องให้คนได้เห็น ไม่ใช่สิ ต้องพูดว่าเป็นเวลาหลายทศวรรษแล้วที่ เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ “เข้าไปนั่งในหัวใจผู้ชม” ทุกยุคทุกสมัย จากปู่สู่พ่อ จากพ่อสู่ลูก
แน่นอนว่าเวลาผ่านไปนานขนาดนั้น โลกก็ย่อมเคลื่อนไปตามกาล ป่าสีเขียวเปลี่ยนเป็นแห้งแล้ง แม่น้ำกลับเหือดแห้ง สัตว์ป่าล้มตาย ในความหมายคือสิ่งที่เขารักตาย...
เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ จึงเพิ่มบทบาทใหม่เข้ามา นั่นคือ “นักอนุรักษ์” อันที่จริง เขาเป็นนักอนุรักษ์มาโดยตลอด เขาเดินหน้าพูดถึงปัญหาโลกร้อน ที่ตอนนี้กลายเป็นโลกเดือด เพื่อติเตือนคนข้างนอกนั่น ว่าพวกคุณกำลังทำลายธรรมชาติ คุณกำลังทำร้ายโลก
“การจะคืนสเถียรภาพให้กับโลก เราต้องคืนความหลากหลายทางชีวภาพก่อน นี่คือหนทางเดียวที่เราจะรอดพ้นจากปัญหาที่เราก่อขึ้นมาเองกับมือ”
ในปี 2020 คุณปู่เดวิด คลอดสารคดีเรื่องใหม่ชื่อว่า Life On Our Planet เป็นชิ้นงานที่พูดถึงเรื่องปัญหาโลกร้อน และยัง “ออกเดิน” เพื่อออกไปพูดให้ความรู้ และใช้เสียงที่มีเรียกร้องไปยังทุกฝ่าย ให้คืนความเป็นธรรมให้แก่โลกใบนี้
เมื่อมองถึงปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นแล้ว โลกกำลังเผชิญกับหลากปัญหา อาทิ ภัยแล้ง ฝนหลาก อากาศระส่ำย่ำแย่ สัตว์ป่าล้มตาย พืชพรรณโค่นล้ม แม่น้ำเหือดแห้ง ทะเลเดือดพล่าน น้ำแข็งละลาย ก็คงได้แต่ภาวนาขอให้เราสามารถแก้ไขเรื่องนี้ได้ทันท่วงที
“ไม่ว่าเราจะทำผิดพลาดมากแค่ไหน ธรรมจะแก้ไขตัวเองได้ในที่สุด และโลกจะยังรอดต่อไป แต่กับมนุษย์ผมไม่แน่ใจเหมือนกัน”
ที่มา: BBC , Biography , find my past
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
