"วันลอยกระทง 66" ประเพณีเก่าแก่ แต่สร้างขยะมหาศาล ทำไงดีล่ะทีนี้?
เช็กความคิดเห็น คนไทยคิดเห็นอย่างไรกับ "วันลอยกระทง 2566" พบเสียงแตก สนับสนุนให้ลอยต่อ ลอยได้แต่ต้องรักษ์โลก ลอยกระทงออนไลน์มาแรง และยกเลิกวันลอยกระทง! ผู้จัดงานคิดเห็นอย่างไร
“เคารพแหล่งน้ำ ด้วยการสร้างขยะให้แหล่งน้ำ-Getsunova”
ขอถามก่อนเลยว่า คุณคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับงานวันลอยกระทง? ปีนี้คุณจะไปลอยกระทงหรือไม่? ถ้าลอยจะลอยกระทงจากอะไร? หรือใครที่ออนไลน์อยู่ที่บ้านก็ร่วมแชร์กันได้
เป็นหัวข้อที่ชวนถกเถียงอยู่ทุกปี เกี่ยวกับเทศกาลวันลอยกระทง เพราะถึงช่วงเก็บตกวันลอยกระทงทีไร ภาพกระทงนอนท่วมบ่อน้ำ โผล่มาให้เห็นอย่างไม่ขาดสาย พี่ ๆ คนเก็บขยะต้องอดหลับอดนอนเคลียร์แม่น้ำลำคลองให้สะอาดดังเดิม
จึงเกิดกระแส #ยกเลิกวันลอยกระทง ขึ้น เพราะเชื่อว่าหากไม่ตัดสินใจให้เด็ดขาด ปัญหาขยะในแหล่งน้ำก็จะวนกลับมาให้ปวดหัวอยู่แบบนี้ทุกปีร่ำไป ทว่า มีไม่น้อยที่ส่งสัญญาณออกมา ว่าประเพณีลอยกระทงคือวัฒนธรรมที่เก่าแก่ของประเทศไทย จะยกเลิกได้อย่างไร?
กระทั่งฝ่ายคนที่อยู่ตรงกลางที่เสนอว่า ยังคงสามารถจัดงานวันลอยกระทงได้อยู่ แต่ให้ใช้กระบวน หรือวิธีต่าง ๆ ที่ดีต่อสิ่งแวดล้อมด้วยอาทิ การคัดเลือกวัสดุทำกระทงให้เหมาะสม ไม่ลอยกระทงในที่แหล่งน้ำเปิด หรือจะลอยออนไลน์ก็ย่อมได้
ใกล้ถึงวันลอยกระทง 2566 แล้ว มาสำรวจกันสักหน่อยว่าคนไทยคิดเห็นอย่างไรเกี่ยวกับวันลอยกระทง และผู้เกี่ยวข้องที่มีหน้าที่จัดสถานที่วันลอยกระทงให้กับประชาชนคิดเห็นอย่างไรในเรื่อง การลอยกระทงแบบเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
เปิดสถิติขยะจากกระทง 7 ปีย้อนหลัง
ปี 2559 เก็บกระทงได้ 661,935 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 44,034 ใบ
ปี 2560 เก็บกระทงได้ 811,945 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 51,926 ใบ
ปี 2561 เก็บกระทงได้ 841,327 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 44,883 ใบ
ปี 2562 เก็บกระทงได้ 502,024 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 18,760 ใบ
ปี 2563 เก็บกระทงได้ 492,537 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 17,731 ใบ
ปี 2564 เก็บกระทงได้ 403,235 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 14,281 ใบ
ปี 2565 เก็บกระทงได้ 572,602 ใบ เป็นกระทงทำจากโฟม 24,516 ใบ
วันลอยกระทง 66 คนไทยว่าไง?
หากถามว่าประเพณีวันลอยกระทงควรมีอยู่หรือยกเลิก คงเป็นคำถามที่ใช้เวลาถกเถียงกันไปชั่วจักรวาลล่มสลาย เฉกเช่นเดียวกับคำถามที่ว่า ไข่กับไก่อะไรเกิดก่อน?
ต่างฝ่ายสามารถสาดทรรศนะใส่กันได้อย่างเผ็ดร้อน และถึงพร้อมด้วยเหตุผล ฉะนั้น มีดูกันสักหน่อยดีกว่า ว่าคนไทยส่วนใหญ่แล้วคิดเห็นอย่างไรกับเรื่องการลอยกระทงบ้าง หลัก ๆ สามารถได้เป็น 5 กลุ่ม ซึ่งแต่ละกลุ่มมีเหตุผลของตัวเองอย่างชัดเจน
ลอยแน่นอน
ขอเรียกกลุ่มเหล่านี้ว่า “พลังเงียบ” แม้เราจะเข้าใจว่าช่วงหลายปีมานี้ กระแสการต่อต้านลอยกระทงในพื้นที่เปิด ลอยกระทงที่ทำจากวัสดุที่ไม่เป็นมิตรต่อธรรมชาติจะร้อนแรงแค่ไหนก็ตาม แต่ภาพขยะจากกระทงนอนแช่จมบนแหล่งน้ำระรานตาทุกปี
ผลสำรวจจากดุสิตโพล มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ที่ได้สำรวจความคิดเห็นของของประชาชนผ่านออนไลน์ พบว่ามีถึง 60.67% ที่ยังต้องการไปลอยกระทงตามสถานที่จัดงานต่าง ๆ อยู่ เสริมด้วยตัวเลข 83.49% ที่เชื่อว่าการจัดประเพณีวันลอยกระทงสามารถช่วยสืบสานวัฒนธรรมที่เก่าแก่ของไทยได้
ในเมื่อยังมีการจัดวันลอยกระทงอยู่ แถมอยู่ใกล้ ๆ บ้านอีกต่างหาก จะไม่พาครอบครัว คู่รัก หรือนัดเพื่อนไปลอยกระทงกันก็จะกะไรอยู่ เพราะเคยทำมาแบบนี้ ส่วนเรื่องขยะ ก็มีคนจัดการให้อยู่แล้วมิใช่หรือ ไม่เห็นต้องเป็นกังวล
จึงเป็นเหตุผลว่าทำไม สินค้ากระทงหลาย ๆ รูปแบบที่พัฒนาตามยุคสมัยมาเรื่อย ๆ อาทิ กระทงใบตอง กระทงขนมปัง กระทงหัวปลี กระทงกาบมะพร้าว กระทงโคนไอศกรีม กระทงแป้งมันสำปะหลัง หรือกระทงโฟม ก็ยังสามารถสร้างเม็ดเงินให้แก่ผู้ค้าขายได้อยู่ทุกปี เพราะกลุ่มคนที่อยากลอยกระทงยังเป็นสัดส่วนที่ใหญ่มากในสังคม
ลอยสิ (แต่ต้องเป็นมิตรต่อธรรมชาตินะ)
เป็นกลุ่มคนที่เป็นส่วนผสมระหว่างต้องการไปเข้าร่วมประเพณีอยู่ แต่ก็เห็นอยู่ตรงหน้าว่าขยะมันเยอะเต็มแม่น้ำ ตรรกะทำงานและบอกว่า สรุปอยากจะอนุรักษ์น้ำ แต่ก็ยังมาสร้างขยะให้น้ำเนี่ยนะ แบบนี้มันไม่ใช่แล้ว
คนกลุ่มนี้จึงเกิดการ compromise ขึ้น ด้วยการหาวิถีทางที่ซัพพอร์ตการลอยกระทงยังคงเกิดขึ้น แต่ต้องเป็นไปด้วยวิธีการที่ไม่ทำร้ายแหล่งน้ำ ไม่ก่อให้เกิดขยะ หรืออันตรายใด ๆ อาทิ การใช้กระทงไซส์จิ๋ว เพื่อลดขยะ กระทงน้ำแข็ง (ไม่ปักธูปเทียน) เลือกสถานที่ลอยกระทงอย่างเหมาะสมเช่น แหล่งน้ำปิด มีระบบการจัดการเรื่องขยะอย่างชัดเจน หรือบ้างก็อธิษฐาน ลอย แล้วเก็บขึ้นมาไปทิ้งเลยก็มีเช่นกัน
น้ำเสียงจากคนกลุ่มนี้ ต้องการเปล่งออกมาในท่าทีที่ว่า อยากให้ประเพณีนี้มีอยู่ แต่ช่วยทำด้วยวิธีที่รักษ์โลกด้วย เพราะหากเราจัดการกับปัญหาขยะได้ ประเพณีนี้ยังมีเหลี่ยมมุมอื่น ๆ ที่มีประโยชน์อยู่ ไม่ว่าจะช่วยสร้างรายได้ ได้สร้างความสบายใจ ได้ออกไปใช้เวลากับครอบครัวเป็นต้น
ลอยกระทงออนไลน์
2023 2023 2023 แล้ว! ทำไมเราถึงต้องไปเสียเวลา เสียเงินลอยกระทงอยู่ ลอยอยู่ที่บ้านก็ได้ เว็บไซต์ต่าง ๆ ก็มีให้ลอยออนไลน์เยอะแยะเต็มไปหมด แถมการออกจากบ้านไปลอยกระทงกันจำนวนเยอะ ๆ ยังไงก็สร้างปัญหาไม่ทางใดทางหนึ่งอยู่ดี
รถติด สร้างขยะ (จากกระทง) ขยะจากของกินระหว่างเดินเที่ยวเล่น ก็มีให้เห็นทุกปี ฉะนั้น หย่อนก้นอยู่บ้านนี่แหละ รักษ์โลกที่สุดแล้ว ไม่สร้างขยะสักชิ้น นี่อาจเป็นน้ำเสียงที่พอกล่าวถึงคนกลุ่มนี้ในภาพรวมได้ไม่มากก็น้อย
ไอเดีย “ลอยกระทงออนไลน์” สะท้อนยุคสมัยของโลกที่เปลี่ยนไปได้เป็นอย่างดี การเฟื่องฟูของเทคโนโลยี สามารถตอบโจทย์ในด้านการเข้าร่วมประเพณีได้เหมือนกัน แถมดีต่อทุกฝ่าย
แม้ฟังดูจะเป็นถ้อยคำที่มะนาวไม่มีน้ำ แต่ความจริงเป็นเช่นนั้น เพราะไอเดียลอยกระทงออนไลน์เป็นที่นิยมอย่างมากในคนรุ่นใหม่ เรื่อยไปจนถึงคนวัยทำงาน เพราะตอบโจทย์ความต้องการได้เป็นอย่างดี ดีต่อโลก ไม่สร้างขยะ และเหมาะสำหรับคนไม่มีเวลา
ยกเลิกวันลอยกระทง!
หากเป็นฉากในหนัง คงเป็นฉากที่ตัวละครสักตัวถีบประตูเข้ามาแล้วเปิดตัวด้วยน้ำเสียงขึงขัง และหนักแน่น เพราะคนกลุ่มนี้รู้สึกว่า การรณรงค์ให้คนในสังคมตระหนักในเรื่องนี้ มันยาก จนอาจเป็นไปไม่ได้เลยด้วยซ้ำ เพราะฝังรากลึกในสังคมมายาวนาน
จะงัดไม้ซุง อย่าเอาไม้ซีกไปงัด มันไม่ได้ผล ให้มีมาตรการที่เด็ดขาดดีกว่า มิเช่นนั้น ก็ต้องมานั่งถกเถียงเรื่องขยะจากกระทงไม่จบไม่สิ้น แถมกระทบถึงภาคส่วนอื่น ๆ ด้วย คนเก็บขยะ ที่ต้องเคลียร์แหล่งน้ำข้ามวันข้ามคืน ไหนจะสัตว์น้ำที่ไม่รู้อีโหน่อีเหน่ ต้องสังเวยชีวิตให้กับพิธีกรรมขอคมาแหล่งน้ำของมนุษย์
เป็นเรื่องปกติ ที่จะถูกวิจารณ์โดยคนบางกลุ่มว่าไม่ช่วยสืบสานประเพณีของไทย ซึ่งฝ่ายที่ถกเถียงก็คือภาคประชาชนด้วยกัน โต้เถียงกันไปมา และยากที่จะหาข้อสรุปเพราะบ้างก็มองว่า ไก่เกิดก่อน บ้างก็มองว่าไข่เกิดก่อน ฉะนั้น ควรไปสำรวจท่าทีของผู้ที่มีอำนาจตัดสินใจในเรื่องนี้กันสักหน่อยว่าคิดเห็นอย่างไร?
กทม. ว่าไง
นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร แถลงข่าวเทศกาล ลอยกระทงกรุงเทพมหานคร ประจำปี 2566 ณ บริเวณสะพานพระราม 8 ฝั่งธนบุรี เขตบางพลัด กทม.
ระบุว่า ร่วมจัดงานกับหลายภาคส่วนทั้งภาครัฐและเอกชน โดยจะให้ความสำคัญในเรื่องของการสืบสานวัฒนธรรมประเพณีไทย ปัญหาความปลอดภัยและการรักษาสิ่งแวดล้อม ด้วยแนวคิด 3 ปลอดได้แก่
- ปลอดจากวัสดุไม่ธรรมชาติ 100%
- ปลอดจากประทัด โคมลอย พลุ
- ปลอดอันตรายจากโป๊ะ-ท่าเรือไม่แข็งแรง เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับประชาชน
นายศานนท์ กล่าวเพิ่มว่า ปีนี้จะเป็นปีแรกที่จะขอเชิญชวนประชาชนลอยกระทงออนไลน์ ชมกระทงดิจิตอลกลางคลองโอ่งอ่าง โดยกรุงเทพมหานคร ได้รณรงค์แนวคิดการลอยกระทงรักษ์โลกแบบใหม่
ชวนคนร่วมลอยกระทงดิจิตอล บนพื้นผิวน้ำคลองโอ่งอ่าง ผ่านโปรเจคเตอร์ขนาดใหญ่ พร้อมกิจกรรมการแสดง Street Performance และ ชิมอาหารย้อนยุค บริเวณเชิงสะพานบพิตรภิมุข คลองโอ่งอ่าง
เงื่อนไขคือ ผู้ที่มาร่วมงานไม่ต้องนำกระทงมาเอง เพียงแค่พกโทรศัพท์มือถือติดตัวมาด้วยเพื่อร่วมลอยกระทงออนไลน์ หรือจะลอยกระทงออนไลน์อยู่ที่บ้านก็ได้เช่นเดียวกัน
การปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วประเทศ คาดว่าจะเริ่มหันมารณรงค์ให้ประชาชนลอยกระทงออนไลน์เพิ่มมากขึ้น เพื่อเป็นทางเลือกไม่สร้างขยะในแหล่งน้ำ แต่กลับไปเรื่องเดิมว่า ประเพณีวันลอยกระทง คือวัฒนธรรมที่ฝังรากเลื้อยยาวในสังคมไทยมาช้านาน จะถอนโคนออกเป็นเรื่องยาก
ในทางปฏิบัติแล้ว การไม่ลอยกระทง ยังไงก็คือวิธีที่ดีที่สุดสำหรับสิ่งแวดล้อมเช่น “แหล่งน้ำ” การจะใช้วัสดุที่ย่อยสลายได้ สัตว์น้ำกินได้ หรือกระทงในกระบวนท่าใดก็ตาม ย่อมมีบางส่วน (ส่วนใหญ่) ที่ผิดแผนได้ เพราะกระทงลอยออกไปแล้ว เราควบคุมไม่ได้ ได้แต่ลุ้นว่าปีนี้จะมีขยะจากกระทงกันเท่าไร
แล้วคุณล่ะอยู่ทีมไหน?
- ลอยแน่นอน
- ลอยแต่ต้องรักษ์โลกด้วย
- ลอยกระทงออนไลน์
- ยกเลิกการลอยกระทง
เนื้อหาที่น่าสนใจ
