ประชากรแมลงลดลงทั่วโลกเกินกว่าครึ่ง จากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ การลดลงของแมลงไม่ใช่เรื่องดี ส่งผลต่อความมั่นคงทางอาหารของมนุษย์ แต่สำคัญอย่างไร เกิดอะไรขึ้น?
การเปลี่ยนแปลงของแมลง หรือการลดลงของประชากรแมลง อาจทำหลายคนดีอกดีใจว่า จะได้ไม่มีแมลงมารบกวนหรือเป็นศัตรูพืชของมนุษย์แล้ว แต่นั่นคือความคิดที่ผิดมหัน เพราะการหายไปหรือจำนวนที่ลดลงของประชากรแมลงนั้น ส่งผลกระทบต่อมนุษย์โดยตรง หากสงสัยว่าแมลงมีความสำคัญอย่างไร ทำไมพวกมันถึงไม่ควรหายไป และปัจจัยอะไรทำให้พวกมันลดจำนวนลง
เกิดอะไรขึ้น?
เมื่อไม่นานมานี้ ผลการศึกษาพบว่า จำนวนแมลงลดลงกว่าครึ่งหนึ่งในบางพื้นที่ของโลก เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศและการเกษตรแบบเข้มข้นที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น การเกษตรเข้มข้นคือการใช้ยาฆ่าแมลง ยากำจัดศัตรูพืชในปริมาณมากหลาย ๆ แห่ง
นักวิจัยจากสหราชอาณาจักรกล่าวว่า แรงกดดันความร้อนทั่วโลกและการทำฟาร์มหลายแห่งทำให้แมลงทั่วโลกลดลงอย่างมาก
“เราต้องยอมรับภัยคุกคามที่เราก่อขึ้นต่อแมลง ก่อนที่บางชนิดจะสูญหายไปตลอดกาล แต่การรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยของธรรมชาติจะช่วยให้แมลงที่สำคัญเจริญเติบโตได้ ”
ในการศึกษาล่าสุด นักวิจัยได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับช่วงและจำนวนแมลงเกือบ 20,000 สายพันธุ์ รวมทั้งผึ้ง มด ผีเสื้อ ตั๊กแตน และแมลงปอ ในสถานที่ต่างๆประมาณ 6,000 แห่ง
ในพื้นที่ที่มีการเกษตรที่มีความเข้มข้นสูงและภาวะโลกร้อนอย่างมาก จำนวนแมลงได้ลดลง 49% และจำนวนสายพันธุ์ที่แตกต่างกัน 27% เมื่อเทียบกับสถานที่ที่ไม่มีใครแตะต้องซึ่งเคยหลีกเลี่ยงผลกระทบที่รุนแรงที่สุดจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตามการวิจัย เผยแพร่ในนิตยสาร Nature
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
วิกฤตสหราชอาณาจักร ความหลากหลายทางชีวภาพลดลงกว่าครึ่งในรอบศตวรรษ
สรุปให้ #LetTheEarthBreath ขึ้นเทรนด์ทวิตเตอร์ เกิดอะไรขึ้น?
IPCC ฉบับใหม่เผย มนุษยชาติกำลังล่มสลายจากภาวะโลกร้อน ต้องลงมือทำเดี๋ยวนี้
"ผึ้งหยาดอำพันภูจอง" ผึ้งชนิดใหม่! พบเฉพาะถิ่นในอุทยานแห่งชาติภูจองนายอย
นอกจากนี้มีรายงานเสริมจากมูลนิธิสืบนาคะเสถียรยังระบุว่า “โลกได้สูญเสียประชากรแมลงจำนวนเกินกว่าครึ่งหนึ่งตั้งแต่ พ.ศ. 2513 เนื่องจากการทำลายล้างธรรมชาติและการใช้สารกำจัดแมลงอย่างเข้มข้น โดยที่ 40 เปอร์เซ็นต์ของแมลงที่เรารู้จักจำนวนราว 1 ล้านชนิดพันธุ์กำลังเผชิญกับภาวะสูญพันธุ์” จนสามารถนำไปสู่ภัยคุกคามครั้งใหญ่ที่เรียกว่า “การล่มสลายระดับหายนะของระบบนิเวศตามธรรมชาติ”
สาเหตุที่ทำให้แมลงมีจำนวนลดลง
ในปัจจุบันแมลงหลายชนิดต้องการที่หลบภัย อันเนื่องมาจากอุณหภูมิโลกและสภาพอากาศที่แปรปรวน ทำให้พวกมันหากินลำบาก รวมไปถึงการเพิ่มขึ้นของการทำฟาร์มที่ตอนแรกก็คาดว่าจะเป็นแหล่งอาหารที่ใหม่ของพวกมัน แต่กระบวนการทางการเกษตรนั้นเป็นเป็นตัวเร่งให้พวกมันมีจำนวนลดน้อยลงจากการสัมผัสกับสารเคมีกำจัดศัตรูพืช หรืออุปกรณ์ดักแมลงต่างๆก็มีส่วนในข้อหานี้ด้วย
ข้อมูลวิจัยเผยเพิ่มเติมว่า การวิจัยพื้นที่ในอังกฤษพบการเพิ่มขึ้นของการเปลี่ยนพื้นที่ชนบทเป็นพื้นที่เมืองก็มีส่วนที่ทำให้จำนวนแมลงลดลง พื้นที่บนเกาะอังกฤษราว ๆ ร้อยละ 70 คือพื้นที่ฟาร์ม ซึ่งเป็นภัยต่อสิ่งมีชีวิตซึ่งเป็นเรื่องยากที่จะทำให้ประชากรแมลงฟื้นฟูขึ้นมาได้ยาก
การลดลงของแมลงสำคัญต่อมนุษย์อย่างไร?
Dr.Charlie Outhwaite หัวหน้านักวิจัยจาก UCL กล่าวว่า การสูญเสียจำนวนแมลงอาจไม่เพียงแต่เป็นอันตรายต่อสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติเท่านั้น แต่ส่งผลต่อ “สุขภาพของมนุษย์และความมั่นคงด้านอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสูญเสียแมลงผสมเกสร”
“การค้นพบของเราเน้นย้ำถึงความเร่งด่วนของการดำเนินการเพื่อรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ ชะลอการขยายตัวของการเกษตรที่มีความเข้มข้นสูง และลดการปล่อยมลพิษ เพื่อลดการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ”
จำนวนแมลงที่ลดลงทั่วโลก หรือที่เรียกว่า (Insect apocalypse) การล่มสลายของแมลง ทำให้เกิดความกังวลอย่างกว้างขวาง
ซึ่งพวกมันมีความเกี่ยวข้องกับความมั่นคงทางอาหารของมนุษย์ แมลงหลายชนิดมีหน้าที่ผสมเกสรเพื่อให้พืชผลเจริญเติบโต หากไม่มีพวกมันการงอกงามของพืชผลก็จะไม่สมบูรณ์หรือเป็นธรรมชาติ คุณชอบหรือไม่ที่ผักผลไม้เราของเรา เจริญเติบโตเพราะสารเคมี ที่อาจเป็นสารตกค้างหรือสารอันตรายในร่างกายมนุษย์
ทุกวันนี้ โลกมนุษย์เผชิญกับภัยหลายๆด้านอย่างไม่รู้ตัว ไม่ว่าจะภัยที่เผชิญหน้าอย่างจังหรือภัยเงียบที่ค่อย ๆ ทำร้ายมนุษย์อย่างช้า ๆ ความมั่นคงทางอาหารในช่วงสงครามแบบนี้ หรือในช่วงที่เศรษฐกิจหลายประเทศระส่ำระส่าย ก็คือเป็นปัญหาที่สำคัญที่เราต้องหันมาให้ความสำคัญกับพวกมันบ้าง แม้อาจจะไม่ร้ายแรงในวันนี้ แต่หากปล่อยไปในวันหน้ามันก็จะเกิดผลกระทบอยู่ดี
มีวิธีแก้ไขไหม?
ดร.ทิม นิวโบลด์ จาก UCL กล่าวว่า “การจัดการพื้นที่เกษตรกรรมอย่างระมัดระวัง เช่น การรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติใกล้พื้นที่เพาะปลูก อาจช่วยให้มั่นใจได้แมลงที่สำคัญจะยังเจริญเติบโตได้”
ทางแก้ไขที่เป็นไปได้ ได้แก่
Peter McCann นักวิจัยด้านการศึกษากล่าวเสริมว่า “เราจำเป็นต้องรับทราบว่าแมลงมีความสำคัญต่อสิ่งแวดล้อมโดยรวมอย่างไร และต่อสุขภาพของมนุษย์และความเป็นอยู่ที่ดี เพื่อที่จัดการกับภัยคุกคามที่เราก่อขึ้นก่อนที่หลายชนิดจะสูญหายไปตลอดกาล”
ที่มาข้อมูล