กว่าจะมาเป็นเครื่องดื่มสุดฮิตอย่าง ‘ชาไทย’ ไม่ใช่เรื่องง่าย ครื่องดื่มนี้มีที่มาจากไหน ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอะไรไปดู!
ใบชามีถิ่นกำเนิดมาจาก ประเทศจีน เมื่อ 2,700 ปีก่อนคริสตศักราช เมื่อชาวบ้านพบเจอต้นชาจึงลองนำเอาใบชาสดมาต้มดื่ม ปรากฏว่าน้ำชากลายเป็นเครื่องดื่มที่เป็นที่นิยมอร่อยสดชื่น
เมื่อชาวจีนเริ่มมีการค้าขายกับชาวต่างชาติในศตวรรษที่ 13 ชาวจีนเริ่มแปรรูปใบชาอบแห้งส่งออกขายให้กลุ่มชาติเอเชียบริเวณใกล้เคียง และลามไปถึงฝั่งยุโรป แน่นอนว่าอิทธิพลนี้ส่งมาถึงประเทศไทยเราในหมู่ชนชั้นสูง
ส่วนหลักฐานที่มีการนำเข้ามาครั้งแรกนั้นไม่ปรากฏแน่ชัด แต่จะพบบันทึกเกี่ยวกับการดื่มชาในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา จากจดหมายเหตุของลาลูแบร์ ปีค.ศ 1687 ที่พูดวัฒนธรรมการดื่มชาของสยามประเทศเอาไว้ว่า
ชาจะมีให้ดื่มในเฉพาะเมืองหลวง สยามประเทศเริ่มมีการดื่มชาและจะเอาชาไว้ชงเพื่อรับรองแขก หากไม่ดื่มจะถือว่าเป็นการเสียมารยาท ซึ่งในสมัยนั้น ชาวสยามนิยมดื่มชาร้อนแบบคนจีน ไม่ใส่น้ำตาลลงไป
ในช่วงที่คนอินเดียเริ่มเข้ามาค้าขายในประเทศไทย เมื่อสนิทสนมคลุกคลีกับคนไทย จึงมีการซึมซับวัฒนธรรมการดื่มชาแบบอินเดีย
คนอินเดียมักดื่มชาผสมนมและเครื่องเทศมาซาลา (ซึ่งมีส่วนผสมเช่น กระวาน, กานพลู, ขมิ้น, ยี่หร่า, หญ้าฝรั่น, อบเชย, พริก, เม็ดพริกไทย หรืออื่นๆ อีกหลากหลายเพราะมาซาลามีความหลากหลายกันออกไปตามสูตร) ส่วนคนไทยที่ไม่ได้นิยมกลิ่นเครื่องเทศขนาดนั้นจึงผสมเพียงแค่นม ผ่านไปสักระยะมีการผสมน้ำตาลลงไปด้วย
จนมาถึงปี ค.ศ 1893 ประเทศไทยได้ถือกำเนิด ‘นมข้นหวานตราแหม่มทูนหัว’ (บริษัทเนสท์เล่ในปัจจุบัน) คนไทยจึงได้ใส่นมข้นหวานลงไปในน้ำชาแล้วดื่มกันอย่างแพร่หลายไม่จำเป็นว่าต้องเป็นชนชั้นสูงอีกต่อไป
ปีค.ศ 1903 ประเทศไทยมีโรงน้ำแข็งเป็นแห่งแรก ผู้คนจึงนิยมใส่น้ำแข็งลงไปในชาร้อน เป็นที่มาของเครื่องดื่ม ‘ชาเย็น’
เมื่อถึงช่วงเวลาที่ชาวจีนย้ายรกรากเข้ามาปักหลักที่ประเทศไทย มีชาวจีนทำธุรกิจนำเข้าใบชาจากเมืองจีนชื่อว่า ‘ชาตรามือ’ นำเข้ามาทั้งใบชาแดง และใบชาดำ ซึ่งใบชาแดงเมื่อนำมาชงใส่นมจะกลายเป็นชาสีส้มแบบที่นิยมดื่มในปัจจุบัน
เครื่องดื่มชาเย็นหวานหอมชื่นใจกลายเป็นสินค้าราคาถูก และรสชาติถูกปากคนไทย เครื่องดื่มนี้จึงกลายเป็นที่นิยมและสามารถหาซื้อได้ตามร้านกาแฟทั่วไป จนมาถึงปัจจุบัน
ชาเย็น หมายถึงชาที่ชงใส่เพียงแค่น้ำตาลอย่างเดียว น้ำมีลักษณะใสแต่สีเข้ม หรือที่หลายๆ คนเรียกว่าชาดำเย็น
ชาไทยกับชานมคือชาชนิดเดียวกัน คำว่าชานมเป็นคำดั้งเดิม ส่วนคำว่าชาไทยเป็นคำที่ชาวต่างชาตินิยมใช้เรียกกัน เมื่ออยากดื่มชาสีส้มแบบประเทศไทย เขาจึงมักเรียกว่าชาไทย
ชานมไต้หวัน มักถูกเรียกสับสนกับชานม แต่ชานมไต้หวันจะมีสีน้ำตาลอ่อน รสชาติไม่เหมือนชาไทย