"ไมโครพลาสติก" ปนเปื้อนเกลื่อนดิน พบ ไปปั่นป่วนการเจริญเติบโตของพืช
ไมโครพลาสติก (Microplastic) อนุภาคเล็กจิ๋ว ถูกพบว่า ส่งผลกระทบต่อความชื้นในดิน รวมถึงไปปั่นป่วนการเจริญเติบโตของพืชด้วย ติดตามรายละเอียดได้ที่บทความนี้
ไมโครพลาสติกนั้นอยู่รอบตัวเรา อาหารเลิศรสก็พบ แม้แต่ซักผ้าก็ยังพบไมโครพลาสติก น้ำทิ้งหลังซักเสร็จก็ปนเปื้อนไปด้วยพลาสติก จากนั้นก็เล็ดลอดเครื่องบำบัดน้ำเสีย ไหลลงสู่ทะเลกว้างใหญ่
แต่เราไม่ต้องไปไหนไกล ก้มหน้าลงต่ำมอง “ดิน” เป็นอีกหนึ่งแหล่งที่พบไมโครพลาสติกเช่นเดียวกัน มีการศึกษาหลายชิ้นที่บอกว่า Microplastic ส่งผลกระทบต่อดินและพืชอย่างไร รวมถึงไมโครพลาสติกในดินนั้นมาจากไหน
ดินมี Microplastic มากแค่ไหน?
องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ระบุผ่านรายงานว่า พบไมโครพลาสติกในดินสูงกว่าปริมาณในมหาสมุทร ซึ่งต้นตอการตกค้างของพลาสติกไซส์จิ๋วในดิน เกิดจากการไม่ได้รับการจัดการที่ถูกต้องในการทำเกษตร หมายถึงการขาดความรู้ความเข้าใจ
ในแวดวงเกษตรกรรม การใช้ผลิตภัณฑ์จากพลาสติก อาทิ ถุงปุ๋ย หรือพวกอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่มีชิ้นส่วนของพลาสติก เป็นเรื่องปกติพื้นฐานยืนพื้น
โดยคาดว่า แวดวงการทำเกษตรและปศุสัตว์ (ทั่วโลก) มีการใช้ผลิตภัณฑ์พลาสติกมากถึง 12.5 ล้านตัน ตัวเลขสิบกว่าล้านตันตรงนี้ส่วนหนึ่งก็แอบซ่อนอยู่ตามผิวดิน หรือลงไปในเนื้อดิน
น้ำเป็นอีกหนึ่งแหล่งสำคัญที่ปนเปื้อนไมโครพลาสติกมากเป็นอันดับต้น ๆ เกษตรกรแต่ละที่ใช้น้ำจากหลากหลายแหล่งต่างกันไป บ้าง ขุดบ่อเอง บ้างสูลน้ำมาจากอีกทีหนึ่ง
รู้หรือไม่ว่า หากน้ำไม่สะอาด ในที่นี้หมายถึงเป็นเนื้อที่มีไมโครพลาสติกเจือปน อาจเป็นอีกสาเหตุหนึ่งในการเพิ่มไมโครพลาสติกในดินด้วยเช่นกัน
ไมโครพลาสติกส่งผลกระทบต่อดินและพืชอย่างไร?
ดิน – ที่ปนเปื้อนด้วยไมโครพลาสติก ทำให้คุณภาพของผลสตอเบอร์รี่ลดลง จากการรายงานของ New Scientist ระบุถึงการศึกษาชิ้นหนึ่ง โดยลงไปสำรวจฟาร์ม20 ไร่ จำนวน 6 แห่งในรัฐแคลิฟอร์เนี่ย (California)
การศึกษาดังกล่าว พบว่า ปริมาณไมโครพลาสติกในดินมีผลต่อ ปริมาณความชื้น สารอาหาร และอัตราการหายใจของพืช จากการสำรวจเนื้อดิน พบว่า พลาสติกซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5 มิลลิเมตร ในดินมากถึง 200,000 อนุภาคพลาสติก
โดยพลาสติกที่ถูกพบเจอในดินมากที่สุดได้แก่ โพลีเอทิลีน (Polyethylene), โพลีโพรพีลีน (Polypropylene) และพีวีซี (PVC) มีไมโครพลาสติกในดินมากขนาดนี้ จะส่งผลอะไรต่อพืชบ้าง?
พืช – จะเจริญเติบโตได้ดีนั้น จำเป็นต้องมีอากาศในดินบริเวณรอบ ๆ ราก รูเหล่านั้นทำให้อากาศ น้ำและสารอาหารไหลเวียนได้ ทว่า ชิ้นส่วนไมโครพลาสติกในดินเหล่านี้ สามารถไปอุดรูดังกล่าว ปัดป้องคุณประโยชน์ของช่องว่าง จากนั้นรากของพืชยังสามารถดูดซับพลาสติกขึ้นไป จนทำให้ส่งผลต่อการเจริญเติบโตได้
เมย์และจีวอน ผู้ศึกษาเรื่องไมโครพลาสติกในดิน ได้ทำการทดลองที่น่าสนใจ พวกเธอปลูกต้นหอมลงกระถาง 2,000 เมล็ด โดยครึ่งหนึ่งเป็นดินที่ปนเปื้อนด้วยไมโครพลาสติก อีกครึ่งหนึ่งเป็นดินสะอาด เพื่อศึกษาดูว่ามีผลกระทบอะไรบ้างไหม
เป็นเวลาสามสัปดาห์ ที่ทั้งคู่ติดตามต้นหอมที่งอกในดิน 2 แบบ แตกต่างกันแค่ไหน โดยจะวัดความสูงสัปดาห์ละครั้ง รวมถึงติดตามความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับราก
ผลพบว่า ต้นหอมที่ปลูกในดินสะอาดสามารถสูงได้ถึง 7.2 เซนติเมตรต่อสัปดาห์ ขณะที่ ต้นหอมที่ปลูกในดินที่ปนเปื้อนไปด้วยไมโครพลาสติกสูงได้เพียง 5.4 เซนติเมตรต่อสัปดาห์เท่านั้น
บทสรุป
ขณะนี้ การตรวจจับไมโครพลาสติกในดินยังเป็นเรื่องท้าทายสำหรับนักวิจัยอยู่ เนื่องจากติดข้อจำกัดหลายอย่าง อาทิ ขนาดของพลาสติก หรือเทคโนโลยีที่ยังไปไม่ถึง
หนทางสู่การแก้ไขปัญหาไมโครพลาสติกในดิน คือต้องมุ่งพัฒนากระบวนการหรือวิธีการลดไมโครพลาสติกในดิน รวมไปถึงอบรมอุตสาหกรรมการเกษตรถึงแนวทางการลดการสร้างไมโครพลาสติก
มูลนิธิสืบนาคสเถียร เสนอ และคอลัมน์ Keep The World ก็เห็นด้วยว่า ควรออกนโยบายลดการใช้พลาสติก และรณรงค์ให้ทุกคนหันไปใช้วัสดุที่เป็นมิตรกับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพราะเป็นที่ทราบกันดีว่า พลาสติกนั้นใช้เวลาหลายปีในการย่อยสลาย
ไมโครพลาสติกอยู่ใกล้ตัวเราจริง ๆ นั่นคือสิ่งที่อยากจะบอก...
ที่มา: New Scientist , snexplores , มูลนิธิสืบนาคสเถียร
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
