รู้จัก HeroRATS หนูกู้ภัย ผสานเทคโนโลยีเข้ากับสัตว์ เพื่อช่วยเหลือมนุษย์

HeroRATS คือ หนูกู้ภัย โดยเป็นหนูยักษ์แอฟริกันที่ถูกฝึกฝนด้านการค้นหาโดยเฉพาะ พัฒนาโดย องค์กร Apopo ซึ่งเป็นองค์กรไม่แสวงผลกำไรจากประเทศแทนซาเนีย 

ที่ผ่านมาองค์กร Apopo ได้ทำงานร่วมกับหนูมานานกว่าทศวรรษเพื่อใช้สำหรับ “ตรวจจับทุ่นระเบิด” ในแอฟริกา โดยอาศัยประสาทรับกลิ่นที่ไม่ธรรมดาของหนูมาเป็นข้อได้เปรียบในการค้นหาระเบิด และต่อมาในช่วงไม่กี่ปีก่อนหน้านี้ GEA (กลุ่มอาสาสมัครค้นหาและกู้ภัยจากภัยพิบัติ) ซึ่งเป็นองค์กรด้านมนุษยธรรม ได้ติดต่อกับ Apopo เพื่อเสนอให้ฝึกหนูสำหรับทำงานในภารกิจค้นหาและกู้ภัยด้วย ซึ่งขณะนี้ยังอยู่ระหว่างขั้นตอนการฝึกฝน

อ่านเรื่องราวที่เกี่ยวข้อง

• สมเกียรติยศ! หนูนักกู้ระเบิดในกัมพูชาปลดเกษียณจากการทำงานแล้ว
• สรุปภารกิจ K9 ไทย "เซียร่า-ซาฮาร่า" พบผู้เสียชีวิตแผ่นดินไหวตุรกีเพิ่ม 1 ราย
• โครงสร้างพื้นฐานไม่มั่นคง : หนึ่งสาเหตุแผ่นดินไหวตุรกี-ซีเรีย พังยับเยิน

ผสานเทคโนโลยีเข้ากับสัตว์ เพื่อช่วยเหลือมนุษย์

อุปกรณ์สำคัญที่ต้องมีติดตัวเจ้าหนูกู้ภัยเหล่านี้ไปด้วยเสมอก็คือ “กระเป๋าเป้ที่มีกล้องขนาดเล็กติดอยู่” ซึ่งสามารถส่งภาพวิดีโอไปยังโทรศัพท์ของผู้ช่วยชีวิตที่อยู่ด้านนอก นอกจากนี้ยังมีไมโครโฟนแบบสองทาง ทำให้ทีมกู้ภัยสามารถพูดคุยกับเหยื่อได้ด้วย

โดยหนูเหล่านี้จะถูกฝึกให้ดึงสวิตช์ไมโครโฟนบนเสื้อกั๊กเมื่อพวกมันค้นพบใครบางคน เมื่อครูฝึกได้รับเสียงสัญญาณว่ามีการค้นพบผู้รอดชีวิต ครูฝึกก็จะส่งเสียงบี๊บกลับไปยังหนู เพื่อบอกให้พวกมันกลับออกมา พร้อมรับรางวัลเป็นถั่วลิสง อะโวคาโด หรือกล้วย

มุดเข้าไปได้ลึกกว่าสุนัข

Sander Verdiesen วิศวกรไฟฟ้าที่ทำงานร่วมกับ Apopo เปิดเผยว่า ความสามารถพิเศษของ “หนูนักค้นหา” เหล่านี้คือการมุดเข้าไปลึกๆ ภายใต้กองของซากปรักหักพังได้ หรือเข้าถึงในจุดที่สุนัขค้นหาไม่สามารถเข้าไปได้

“เราไม่สามารถสอนให้หนูพูดได้ ดังนั้นเราจึงต้องการวิธีสื่อสารกับผู้รอดชีวิตในซากปรักหักพัง” Verdiesen จาก Eindhoven University of Technology ผู้คิดค้นและออกแบบกระเป๋าเป้ติดกล้องสำหรับสวมใส่บนตัวหนูฮีโร่เหล่านี้ อธิบายเพิ่มเติม

นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยและทีมครูฝึกหนูขององค์กร Apopo ยังกล่าวถึงข้อดีของการพัฒนาหนูให้เป็นนักค้นหาอีกว่า หากเปรียบเทียบกับโครงการอื่นๆ ที่นำเทคโนโลยีอย่างหุ่นยนต์เข้ามาช่วยค้นหาเหยื่อแผ่นดินไหว พบว่าการใช้หุ่นยนต์มีราคาแพงกว่า และมักจะมีปัญหาในการนำทางใต้กองซากปรักหักพัก และมีปัญหาการติดค้างอยู่ใต้ซากอาคาร

แต่สำหรับหนูยักษ์แอฟริกาที่ถูกฝึกเหล่านี้ พวกมันเป็นสายพันธุ์ที่มีวิวัฒนาการมาเพื่อการสำรวจใต้ดินโดยเฉพาะ มีความสามารถด้านการดมกลิ่นที่ดีเลิศ จึงค้นหาหามนุษย์ได้อย่างรวดเร็ว และหากขาดสัญญาณติดต่อ พวกมันก็สามารถหาทางกลับสู่พื้นผิวได้เอง

เจ้าหนูนักค้นหาเหล่านี้ยังคงถูกฝึกฝนสกิลด้านการค้นหาอยู่เป็นประจำ โดยพวกมันใช้เวลา 15 นาทีต่อวันในการเคลื่อนที่ผ่าน “พื้นที่ฝึก” ที่ถูกออกแบบมาให้ดูเหมือนโครงสร้างที่พังทลาย พวกมันเรียนรู้ที่จะค้นหาเหยื่อที่ติดอยู่ใต้ซากปรักหักพังได้สำเร็จ รู้จักการเปิดสวิตช์เพื่อแชร์ตำแหน่ง และสามารถค้นหาทางออกจากซากปรักหักพังได้ตามคำสั่ง

ทั้งนี้ ทีมงานได้วางแผนที่จะไปตุรกีเพื่อฝึกกับ GEA ต่อไป แม้ว่าตอนนี้จะยังไม่พร้อมที่จะออกปฏิบัติการจริงกับภัยพิบัติในปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมา HeroRATS ของ APOPO ได้ช่วยเหลือผู้คนกว่า 1.8 ล้านคนให้พ้นภัยคุกคามจาก “กับระเบิด” ที่หลงเหลือมาจากสงครามในอดีตที่ยังไม่ระเบิด และสามารถปกป้องผู้คนได้อย่างน้อย 250,000 คน จากการติดเชื้อวัณโรค ในขณะที่ช่วยชีวิตผู้คนได้ 25,000 คน

อ้างอิง : กรุงเทพธุรกิจ , fastcompany , apopo.org , Boredpanda