ดันแมลงเป็นอาหารซูเปอร์ฟู้ดส์เจาะตลาดอาหารสุขภาพ

ความต้องการบริโภคแมลงที่เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องในรอบ 4-5 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกที่เติบโตจาก 173.9 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2561 เป็น 476.9 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2566 เป็นตัวชี้วัดได้ดีที่สุด ถึงการเติบโตของตลาดแมลง ในฐานะอาหารโปรตีนสูง และ แมลงต่างๆ กำลังจะเป็น “ซูเปอร์ฟู้ดส์” ที่ตอบโจทย์ความต้องการผู้บริโภคทั่วโลก เมื่อโลกกำลังเข้าสู่วิกฤตขาดแคลนอาหาร

แมลง คือ อาหารโปรตีนชั้นดีความนิยมพุ่ง
นายวิศิษฐ์ ลิ้มลือชา รองประธานกรรมการหอการค้าไทยและประธานคณะกรรมการธุรกิจอาหารแปรรูปและอาหารแห่งอนาคต ไล่เรียงให้ฟังว่า ในบรรดาแมลง ที่ให้โปรตีนสูง แมลงที่ได้รับความนิยมบริโภคสูงที่สุดคือ ด้วง เมื่อจัดอันดับความนิยมจะเป็นดังนี้ 

1.ด้วง  31%
2.หนอนผีเสื้อ 18%
3.ผึ้ง ตัวต่อ และ มด 14%
4.จิ้งหรีด และ ตั๊กแตน 13%
5.แมลงอื่นๆ

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• Innovation Keeping the World : Rethink Recover รักษ์โลกไม่ใช่แค่เทคโนโลยี

• สาหร่าย ถูกยกย่องเป็น Superfood วัตถุดิบหาง่ายที่ดีต่อสุขภาพ ดีต่อโลก

• โดม Bioceramic อาจเป็นที่อยู่อาศัยแห่งอนาคต ทนทุกสภาพอากาศ-ลดขยะเป็นศูนย์

เมื่อมองกลับมาที่ไทย บ้านเราถือว่า เป็นประเทศที่เลี้ยงจิ้งหรีดมากเป็นอันดับ 1 ของโลก เรามีฟาร์มจิ้งหรีดมากถึง 2.5 หมื่นฟาร์มมีกำลังการผลิต 7.5 หมื่นตันต่อปี และ ถือเป็นการเลี้ยงในภาคการเกษตร ที่ส่งเข้าสู่อุตสาหกรรมแปรรูปมากที่สุด

สำหรับการส่งออก “จิ้งหรีด” ก่อนหน้านี้ประเทศผู้นำเข้าโดยเฉพาะในเอเชียแปซิฟิกนิยมนำเข้าจิ้งหรีดเป็นตัวๆ แบบแช่แข็ง หรือแบบบรรจุถุง ระยะหลังเริ่มมีแบบทอดบรรจุถุงหรือกระป๋อง และขยายไปเป็นแปรรูปเช่น จิ้งหรีดเคลือบช็อกโกแลต หรือแปรรูปเป็นไส้กรอก และ แฮมเบอร์เกอร์ ล่าสุดผู้ประกอบการในภาคอุตสาหกรรมเริ่มนำมาแปรรูปแบบจิ้งหรีดผง ที่สามารถนำไปผสมกับอาหารอื่นๆ เพื่อเพิ่มโปรตีนในอาหาร 

“แมลงเป็นอาหารที่ให้โปรตีนสูงมาก ชัดเจนกับการเจาะกลุ่มผู้รักสุขภาพ เล่นกีฬา หรือผู้ป่วย ที่ต้องการเพิ่มโปรตีน”

นายวิศิษฐ์ ระบุว่า ปัจจุบันภาคอุตสาหกรรมที่แปรรูปจิ้งหรีดยังมีไม่มากนัก แต่ก็มองเห็นโอกาสและการเติบโต โดยวัดจากยอดส่งออกเฉพาะ 5 เดือนแรก (ม.ค.-พ.ค.) ของปี 2565 ไทยส่งออกจิ้งหรีดไปแล้ว 1.5 แสนดอลลาร์สหรัฐเติบโตถึง 70% ปัจจุบันสามารถส่งออกจิ้งหรีดในรูปแบบจิ้งหรีดผงไปยังต่างประเทศ เช่น แคนาดา สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และมีอีกหลายประเทศที่ยังอยู่ในระหว่างการเจรจาในการนำเข้า

ตลาดส่งออกแมลงความต้องการสูง
นอกจากไทยในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกเองก็เติบโตสูง และ แมลงยังเป็นที่ต้องการทั้งในสหรัฐ ลาตินอเมริกา และยุโรป โดยเฉพาะภูมิภาคลาตินอเมริกา ที่มีประชากรจำนวนมากเป็นตลาดที่รองประธานกรรมการหอการค้าไทย มองเห็นโอกาสนี้ 

หากถามว่า เกษตรกร เอสเอ็มอี รวมทั้งภาคอุตสาหกรรมผลิตซูเปอร์ฟู้ดส์อย่างแมลง ควรจะเจาะไปที่ตลาดไหนเป็นพิเศษ นายวิศิษฐ์ มองว่า ควรจะผลักดันทุกตลาด และ ต้องให้ความสำคัญกับการศึกษาเรื่องกฎระเบียบ การนำเข้าสินค้าของทุกตลาด ซึ่งตรงจุดนี้ สามารถอาศัยทูตเกษตร ที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ในหลายประเทศ ช่วยให้ช่วยดูเรื่องมาตรฐานสินค้าส่งออก กฎระเบียบในการนำเข้าแมลงยุ่งยากแค่ไหน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาสินค้าได้ตรงจุด

“ถือว่าเป็นความท้าทายในการผลักดันให้ผู้บริโภคตอบรับสินค้าแมลงไทย สิ่งที่ต้องทำควบคู่ไปกับการหาตลาด คือ การรีเสิร์ช หรือ สำรวจความต้องการที่แท้จริงของผู้บริโภค แต่ละประเทศชอบแบบไหนอย่างเช่นยุโรป ชอบเส้นสปาเก็ตตี้ หรือ พาสต้า ที่ผสมผงแมลง ซึ่งตรงนี้ต้องอาศัยกระทรวงพาณิชย์ช่วย”

เมื่อได้ข้อมูล ชัดเจนว่า ควรจะบุกตลาดอย่างไร และ ชูผลิตภัณฑ์แบบใดเป็นเรือธง หันกลับมามองเรื่องพัฒนานวัตกรรมการผลิตในประเทศ และ การสร้างความร่วมมือระหว่างเกษตรกรกับโรงงานแปรรูป โดยอนาคตอาจจะทำในรูปของเกษตรพันธะสัญญา มีข้อตกลงรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรโดยตรง 

หากสามารถช่วยกันผลักดันการเติบโตของอุตสาหกรรมการเลี้ยง แปรรูป และ ส่งออกแมลงที่ได้มาตรฐานอย่างเป็นระบบโอกาสของแมลงไทยในตลาดโลก จะมีความเด่นชัดมากยิ่งขึ้น เพราะมีเป้าหมายชัดเจนที่จะตอบโจทย์ตลาดโปรตีนทางเลือก ท่ามกลางวิกฤตอาหารที่ปศุสัตว์อื่นๆ กำลังเติบโตช้าลง