เทียบ 5 โมเดลกาสิโนถูกกฎหมาย เก็บภาษีเท่าไหร่ ควบคุมยังไงบ้าง

ประเด็นที่เป็นที่ถกเถียงกันมากคือ 'กาสิโน' เพราะนี่คือการดึงเม็ดเงินสีเทาขนาดใหญ่ที่เคยอยู่ใต้ดินขึ้นมาสู่บนดิน ตัดท่อน้ำเลี้ยงของระบบคอร์รัปชั่นและส่วน เพื่อนำภาษีมาใช้อย่างเป็นระบบแก่ส่วนร่วม แต่อีกฝั่งนึงก็กังวลว่านโยบายนี้จะนำไปสู่ปัญหาอาชญากรรมที่เพิ่มสูงขึ้น เปิดช่องทางการฟอกเงิน ตลอดจนการเสื่อมถอยทางศีลธรรมของคนในสังคม

ทั้งนี้ กฎหมายฉบับดังกล่าวยังไม่มีรายละเอียดมากนัก และยังต้องติดตามการปรับแปะตัดแต่งกฎหมายฉบับนี้ในชั้นนิติบัญญัติอีกมาก 

วันนี้ SPRiNG อยากชวนมาดู 5 โมเดลกาสิโนถูกกฎหมายในต่างประเทศที่ถูกอ้างถึงในรายงานศึกษาของ กมธ.สถานบันเทิงครบวงจรว่า มีรายได้เท่าไหร่ เก็บ ‘ภาษีกาสิโน (Gross Gaming Revenue; GGR)’ หรือรายได้หลังหักค่าใช้จ่ายจากบ่อนการพนันเป็นอย่างไร และมีวิธีการควบคุมอย่างไร

 

• มาเก๊า

หากคิดถึงธุรกิจกาสิโนที่ใหญ่ที่สุดในโลก หลายคนอาจนึกถึง ‘เมืองคนบาป’ อย่างลาสเวกัส รัฐเนวาดา ประเทศสหรัฐอเมริกา แต่นั่นเป็นภาพจำที่ผิด เพราะเขตเศรษฐกิจพิเศษมาเก๊า ของประเทศจีนได้แซงขึ้นเป็นเมืองที่มีรายได้จากธุรกิจการพนันอันดับหนึ่งตั้งนานแล้ว 

มาเก๊าเป็นพื้นที่เดียวของจีนแผ่นดินใหญ่ที่อนุญาตให้การพนันถูกกฎหมาย โดยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ Macau Gaming Inspection and Coordination Bureau (DICJ) โดยเป็นผู้ที่เก็บค่าสัมปทานประมาณ 1 พันล้านบาท/ ปี ค่าธรรมเนียมแปรผันตามจำนวนเครื่องเล่น  ออกกฎควบคุมกาสิโน เช่น ห้ามเปิดพนันออนไลน์ หรือห้ามไม่ให้ผู้มีอายุต่ำกว่า 21 ปีใช้บริการ รวมถึงกำหนดอัตราภาษีของการพนันในมาเก๊า

ข้อมูลจาก กมธ.สถานบันเทิงครบวงจรระบุว่า มาเก๊ามีกาสิโนอยู่ทั้งหมด 41 แห่ง เก็บภาษีกาสิโนที่อัตรา 35% 

ข้อมูลจากเว็บไซต์ DICJ ระบุว่าใน พ.ศ.2566 มาเก๊าได้รายได้จากบ่อนการพนันรวมทั้งสิ้น 7.92 แสนล้านบาท ก่อนจะขยับขึ้นมาเป็น 9.8 แสนล้านบาทในปี พ.ศ.2567 ทั้งนี้ ข้อมูลจาก กมธ.ระบุว่า ผู้ใช้บริการบ่อนการพนันในมาเก๊าประมาณ 90% เป็นชาวจีนแผ่นดินใหญ่ ขณะที่อีก 10% เป็นชาวต่างชาติ 

• ลาสเวกัส รัฐเนวาดา 

ถ้าใครเป็นแฟนหนังตะวันตก คงได้เห็นภาพแสงสีฉูดฉาดของลาสเวกัสมานักต่อนัก โดยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ Nevada Gaming Control Board (NGCB) และ Nevada Gaming Commission ทำหน้าที่กำหนดอัตราภาษี ให้ใบอนุญาต และตรวจสอบการฟอกเงินที่อาจเกิดขึ้นในบ่อนกาสิโน 

ข้อมูลจาก กมธ.สถานบันเทิงครบวงจรระบุว่า ลาสเวกัสเก็บภาษีกาสิโนที่อัตรา 10% ขณะที่ข้อมูลจาก Forbes ระบุว่าในปี พ.ศ.2566 ลาวเวกัสมีรายได้รวมจากบ่อนกาสิโนทั้งสิ้น 3.09 แสนล้านบาท

นอกจากบ่อนพนันแบบออฟไลน์ ลาสเวกัสยังเปิดให้มีการเล่นพนันออนไลน์บางรูปแบบได้ เช่น โป๊กเกอร์

 

• สิงคโปร์ 

สิงคโปร์เป็นหนึ่งในโมเดลที่ถูกนำมาอ้างถึงในรายงานของ กมธ.อย่างมาก โดยในปัจจุบัน สิงคโปร์มีสถานบันเทิงครบวงจรอยู่ 2 แห่งเท่านั้นคือ Marina Bay Sands Casino และ Resort World Sentosa Casino 

สิงคโปร์มีระบบการควบคุมสถานบันเทิงที่รัดกุมมาก โดยเฉพาะการคัดกรองชาวสิงคโปร์ที่จะเข้าไปใช้บริการกาสิโน โดยต้องมีการจ่ายค่าธรรมเนียม 3,800 บาท/ วัน หรือ 76,200 บาท/ ปี และจะมีตรวจสอบบัญชีชาวสิงคโปร์ที่จะใช้บริการอย่างเคร่งครัด 

ที่น่าสนใจคือ ระบบของสิงคโปร์เปิดช่องให้คนในครอบครัวสามารถแจ้งแบล็กลิสต์ ห้ามคนในครอบครัวอีกคนหนึ่งเข้าเล่นได้ หากการเล่นกาสิโนนำไปสู่ปัญหาความขัดแย้งหรือการเงินในครอบครัว 

ข้อมูลจาก กมธ.สถานบันเทิงครบวงจรระบุว่า ลาสเวกัสเก็บภาษีกาสิโนที่อัตรา 17% โดยข้อมูลจากรายงานประจำปี พ.ศ.2566 ของทั้งสองบริษัทเปิดเผยว่าได้รายได้จากกาสิโนอยู่ที่ 1.35 แสนล้านบาท (Marina Bay Sands Casino 9.3 หมื่นล้านบาท และ Resort World Sentosa Casino 4.2 หมื่นล้านบาท) ทั้งนี้ สิงคโปร์ไม่เปิดให้มีการเล่นพนันออนไลน์ 

 

• ฟิลิปปินส์

หนึ่งในประเทศที่มีระบบกาสิโนก้าวหน้าและซับซ้อนที่สุดในโลก โดยมีหน่วยงานใหญ่ที่สุดกำกับได้แก่ PAGCOR เป็นร่มใหญ่ และแยกหน่วยงานกำกับทั้งกาสิโนออฟไลน์ในรูปแบบรีสอร์ท, เว็บไซต์การพนันออนไลน์ให้บริการในประเทศ และเว็บไซต์พนันออนไลน์ให้บริการต่างประเทศ 

นับเป็นรูปแบบที่น่าสนใจเพราะฟิลิปปินส์เปิดให้มีระบบพนันออนไลน์ใน 2 ระดับกล่าวคือ เว็บไซต์พนันออนไลน์ที่เปิดให้บริการในประเทศเก็บภาษีที่อัตรา 25% และเว็บไซต์พนันออนไลน์ที่เปิดให้บริการในต่างประเทศเก็บภาษีที่อัตรา 5% 

ถึงแม้ ทางการจีนจะพยายามเรียกร้องให้ฟิลิปปินส์ยกเลิกให้บริการเว็บไซต์พนันออนไลน์ที่เปิดให้บริการในต่างประเทศ เพราะลูกค้าส่วนมากคือชาวจีน แต่ โรดริโก ดูแตร์เต  ประธานาธิบดีสมัยนั้นกลับปฏิเสธ โดยเขากล่าวว่าต้องมีที่ใดสักที่ที่นำธุรกิจเหล่านี้ขี้นมาบนดิน 

เมื่อปี พ.ศ.2566 ที่ผ่านมา รัฐบาลฟิลิปปินส์เก็บภาษีได้จากการพนันสูงถึง 1.66 แสนล้านบาท และคาดการณ์ว่าจะเติบโตขึ้นเรื่อยๆ จากธุรกิจพนันออนไลน์ 

• ไทย

ต้องย้ำอีกครั้งว่า รายละเอียดในกฎหมายสถานบันเทิงครบวงจรของไทยยังต้องผ่านการแต่งเสริมอีกมากจากฝ่ายนิติบัญญัติ ทั้งอัตราการเก็บภาษี, สัดส่วนกาสิโนต่อสถานบริการอื่น, สัดส่วนและโครงสร้างคณะกรรมการกำกับดูแล 

แต่ในตอนนี้ หลักการเบื้องต้นคือ คนไทยที่จะใช้บริการกาสิโนต้องมีอายุ 20 ปีขึ้นไป, ต้องจ่ายค่าธรรมเนียม 5,000 บาท/ ครั้ง และจะไม่เปิดให้มีการพนันออนไลน์

ข้อมูลหนึ่งที่น่าสนใจคือ การคาดการณ์รายได้จากกาสิโนในประเทศ โดย กมธ.ได้ใช้การเปรียบเทียบข้อมูลจากผู้ใช้บริการในมาเก๊าและค่าใช้จ่ายต่อหัวในสถานบันเทิงของกัมพูชา ซึ่งร้อยละ 95 เป็นชาวไทยจะพบข้อมูลที่น่าสนใจ ดังนี้ 

- รายได้จากนักท่องเที่ยวต่างชาติประมาณ 2,810 ล้านบาท 

- รายได้จากชาวไทยประมาณ 9,453 ล้านบาท 

- รวมรายได้ประมาณ 0.12 แสนล้านบาท หรือ 12,264 ล้านบาท 

อย่างไรก็ตาม ข้อมูลข้างต้นนับเป็นรายได้ขั้นต่ำที่สุดของที่กาสิโนจะได้รับหากเปิดให้บริการในประเทศไทย และยังมีรายได้อีกหลายส่วนทั้งจากโรงแรม, ร้านอาหาร, การให้เช่าพื้นที่จัดกิจกรรม, ค่าธรรมเนียมเป็นต้น

 

ว่ากันตามตรง ไทยนับว่าช้าในเรื่องนี้พอสมควร เพราะประเทศรอบๆ ตั้งแต่ลาว, กัมพูชา, มาเลเซีย ล้วนเปิดให้มีบ่อนกาสิโนถูกกฎหมายไปตั้งนานแล้ว 

แต่หากมองตามคำไทยโบราณว่า ‘ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม’ การศึกษาผลกระทบ ถ่วงดุล ผลดี-ผลเสีย และออกแบบระบบกาสิโนให้รัดกุมที่สุด อาจทำให้นโยบายนี้ได้ผลบวกต่อประเทศมากกว่าผลลบก็เป็นไปได้ 

ถ้าหากนโยบายนี้สามารถลดระบบส่วยและนำเงินจากโลกใต้ดินขึ้นมาสู่บนดิน อาจเป็นการต่อลมหายใจให้กับระบบเศรษฐกิจไทยที่วันนี้รวยรินเต็มที ก็เป็นได้ 

 

ภาพประกอบ: สมชาย พัวประเสริฐสุข

 

ข้อมูลจาก: 

รายงานผลการศึกษาการเปิดสถานบันเทิงครบวงจรของ กมธ.สถานบันเทิง

ร่างพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ. 

Marine Bay 2023 

Asian Gaming Brief