ประกันสังคม เงินของใคร! ขอเงินคืนไม่ได้ บอร์ดใช้จ่ายฟุ่มเฟือย?
ประกันสังคม เป็นเงินของใครกันแน่? เมื่อผู้ประกันตนเจ้าของผู้ส่งเงินสมทบขอคืนเงินไม่ได้ แต่กลับถูกเปิดข้อมูลว่าบอร์ดใช้เงินอย่างฟุ่มเฟือย ไม่คุ้มค่า
SHORT CUT
- ประกันสังคม จากสวัสดิการเพื่อคุณภาพชีวิตของแรงงาน สู่คำถามว่าเราจ่ายเงินสมทบไป "คุ้มค่าหรือไม่"
- เมื่อเกิดวิกฤตโควิด แรงงานกลุ่มหนึ่งพยายามจะขอเลือก-ขอคืน-ขอกู้ เงินสมทบของตัวเองออกมาประทังชีวิตช่วงตกงานก่อน "ก็ทำไม่ได้"
- แต่กลับมีข่าวว่าบอร์ดประกันสังคม ใช้เงินสมทบส่วนการบริหารงานกองทุนไปอย่างฟุ่มเฟือยไม่คุ้มค่า เช่น การสร้างแอพมูลค่า 276 ล้านบาท แจกปฏิทินราคาแพงกว่าตลาด
ประกันสังคม เป็นเงินของใครกันแน่? เมื่อผู้ประกันตนเจ้าของผู้ส่งเงินสมทบขอคืนเงินไม่ได้ แต่กลับถูกเปิดข้อมูลว่าบอร์ดใช้เงินอย่างฟุ่มเฟือย ไม่คุ้มค่า
ประกันสังคม สวัสดิการเพื่อแรงงานที่ได้มาจากขบวนการต่อสู้ของประชาชน แต่วันนี้เต็มไปด้วยคำถามว่าเป้าหมายของกองทุนนี้ยังเป็นไปเพื่อประชาชนจริงหรือไม่ ทั้งข้อสงสัยต่อความโปร่งใสการใช้งบประมาณในการบริหาร การจัดทำแอพพลิเคชันราคา 275 ล้านบาท ทริปดูงานหรูที่ยุโรปของบอร์ดฯ ประกันที่บังคับคนทำงานในระบบบริษัทจ่ายเบี้ยเดือนละ 750 บาท เพื่อเฉลี่ยทุกข์-สุข เป็นหลักประกันให้กลุ่มอาชีพที่ไม่ใช่ข้าราชการ ยังคุ้มค่าและเป็นธรรมต่อแรงงานจริงหรือ?
ผู้ประกันตนขอเงินของตัวเองคืนออกมาไม่ได้
เมื่อปี 2563 เกิด "กลุ่มขอคืนไม่ได้ขอทาน" ช่วงการแพร่ระบาดอย่างหนักของโรคโควิด-19 ทำให้หลายคน "ตกงาน" อย่างกระทันหันเพราะหลายธุรกิจไปต่อไม่ได้ กลุ่มดังกล่าวจึงออกมาเรียกร้อง "ขอคืนเงินสมทบกองทุนประกันสังคม" ของตนเองเอามาเยียวยา เพราะหลายคนมีอายุมากเกินกว่าจะหางานใหม่ แต่ยังมีอายุไม่ถึง 55 ปี ตามเกณฑ์ขอรับเงินบำเน็จ-บำนาญ ของประกันสังคมได้ โดยมีข้อเรียกร้อง 3 ขอ คือ
- ขอเลือก : ให้ผู้ประกันตนมีสิทธิเลือกว่าเมื่ออายุครบ 55 ปีแล้วจะขอรับเป็นเงินบำนาญหรือเงินบำเน็จ
- ขอคืน : เสนอขอคืนเงินสบทบ(ของตัวเอง) ในอัตรา 30% หรือ 50% จากเงินทั้งหมดที่ส่งเข้ากองทุน มาให้ผู้ประกันตนก่อนถึงวัยเกษียญ
- ขอกู้ : ขอกู้เงินจากเงินที่ส่งสมทบเข้ากองทุน โดยจ่ายดอกเบี้ยราคาถูก
แต่สุดท้ายก็คว้าน้ำเหลว "ทุกข้อเรียกร้อง" ไม่สามารถขอเงินคืนจากกองทุนได้แม้แต่บาทเดียว หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทำเพียง "รับปาก" ว่าจะมีการแก้ พรบ.ประกันสังคม แต่จนถึงวันนี้ก็ยังไม่เห็นความคืบหน้าแม้แต่น้อย (ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ นายสัตวแพทย์บูรณ์ อารยพล กลุ่มขอคืนไม่ขอทาน)
จ่ายแพง สวัสดิการห่วย ขาดส่งก็ขาดสิทธิ
ผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม ต้องจ่ายเงินสบทบสูงสุดถึงเดือนละ 750 บาท (สำหรับผู้มีเงินเดือนตั้งแต่ 15,000 บาทขึ้นไป) มีนายจ้างสมทบในอัตราเท่ากัน และรัฐสมทบอีก 2.75% ของรายได้ (เพดานเงินเดือน 15,000 บาท) ทำให้เราเสียเงินให้กับประกันสังคมเฉลี่ยปีละมากกว่า 18,000 บาท (รวมเฉพาะลูกจ้างและนายจ้าง ในอัตราเงินเดือน 15,000 บาท) แต่กลับได้รับสวัสดิการที่ต่ำกว่าระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง)
นอกจากนี้ หากตกงานกระทันหัน หลุดออกจากระบบ ผู้ประกันตนมาตรา 39 ขาดส่งเงินประกันสังคมติดต่อกัน 3 เดือน หรือผู้ประกันตนมาตรา 33 ส่งเงินสมทบไม่ครบ 9 เดือนในรอบ 12 เดือน จะทำให้ "พ้นสภาพการเป็นผู้ประกันตนทันที" หมดโอกาสได้สิทธิรักษาพยาบาลและรับเงินบำนาญหลังเกษียณ
บอร์ดถูกแฉใช้จ่ายฟุ่มเฟือย แต่พัฒนางานไม่ถึงไหน
ล่าสุด สส.รักชนก ศรีนอก พรรคประชาชน ออกมาแฉข้อมูลการใช้จ่ายงบประมาณค่าบริหารของทุนของบอร์ดประกันสังคมที่ดูฟุ่มเฟือย ไม่สมเหตุสมผล เช่น
- การผลิตปฏิทินประกันสังคม 8 ปีย้อนหลังไม่ต่ำกว่า 450 ล้านบาท เพื่อประชาสัมพันธ์สิทธิของผู้ประกันตน
- งบประมาณสายด่วน (Call Center) 1506 ใช้งบ 100 ล้านบาทในทุกปีและมักจะโทรไม่ติด
- พัฒนาแอพลิเคชั่น SSO+ งบประมาณ 276 ล้านบาททั้งที่เคยมีแอพลิเคชันเดิมชื่อ SSO Connect อยู่แล้ว
- งบอบรมสัมมนาที่มีความซ้ำซ้อน
ในขณะที่ถูกตั้งคำถามว่ากองทุนกำลังเสี่ยงจะล้มละลาย ผู้ประกันตนอาจไม่ได้เงินบำนาญในอนาคตเพราะผลตอบแทนจากการลงทุนที่เติบโตต่ำ
ถึงเวลาหรือยัง? ที่กฎหมายและระบบบริหารของกองทุนประกันสังคมต้องถูกตรวจสอบอย่างจริงจัง เงินของแรงงาน ควรเป็นของแรงงาน เงินที่ถูกใช้เพื่อบริหารควรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพโปร่งใส พัฒนากองทุนให้เติบโตมั่นคงอย่างแท้จริง
