เปิดที่มาของ "ค้อนและเคียว" สัญลักษณ์ทางการเมืองที่ถูกมองว่าเป็นตัวแทนของ ลัทธิคอมมิวนิสต์ ทั่วโลก และล่าสุด หลังการเลือกตั้ง 2566 กกต.ส่งหนังสือให้ พรรค “ก้าวไกล” ชี้แจงสัญลักษณ์นี้ ซึ่งนำมาใช้ในภาพโปรโมต หาเสียง
เรื่องราวของสัญลักษณ์ "ค้อนและเคียว" หรือ ค้อนเคียว ถูกนำกลับมาพูดถึงในสังคมอีกครั้ง เมื่อ คณะกรรมการการเลือกตั้ง หรือ กกต. ส่งเอกสารด่วนที่สุดถึงหัวหน้าพรรคก้าวไกลเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน 2566 โดยใจความส่วนหนึ่งว่า “ด้วยคณะกรรมการรวบรวมข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานของนายทะเบียนพรรคการเมือง ได้ดำเนินการรวบรวข้อเท็จจริงและพยานหลักฐาน กรณีมีผู้กล่าวหาว่า พรรคก้าวไกลกระทำการอันอาจเป็นปฏิปักษ์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข อันเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 92(2) และยินยอมให้นายยธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ และนายปิยบุตร แสงกนกกุล ซึ่งไม่ใช่สมาชิกพรรค ’เพื่อไทย’ กระทำการควบคุม ครอบงำ หรือชี้นำพรรค ’เพื่อไทย’ อันเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 28 และขอให้คณะกรรมการการเลือกตั้งยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อสั่งยุบพรรคก้าวไกล ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 92
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 93 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 ประกอบข้อ 7 ของระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการรวบรวมข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานของนายทะเบียนพรรคการเมือง พ.ศ. 2566 คณะกรรมการรวมรวมข้อเท็จจริงและพยานหลักฐานของนายทะเบียนพรรคการเมือง จึงขอทราบข้อเท็จจริงพร้อมพยานหลักฐานเพื่อใช้ประกอบการพิจารณา ดังนี้
ขอทราบว่าตามที่พรรคก้าวไกลได้โพสต์ข้อความและรูปภาพทาง Facebook Fanpage เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2566 ในหัวข้อ เตรียมพบกับซีรีส์ชุด ปาร์ตี้ลิสต์ก้าวไกล นั้น โพสต์ดังกล่าวมีความหมายว่าอย่างไร และตัวละครตามที่ปรากฏในภาพตามโพสต์หมายถึงผู้ใด อย่างไร สื่อความหมายว่าอย่างไร และสัญลักษณ์ค้อนไขว้กับเคียวที่ปรากฏในภาพตามโพสต์นั้น สื่อความหมายว่าอย่างไร และเหตุใดจึงต้องใช้สัญลักษณ์ค้อนไขว้กับเคียวประกอบตัวละครในโพสต์ดังกล่าว”
• ที่จริงแล้ว ค้อนเคียว หมายถึงอะไร ?
ค้อนและเคียว เป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของลัทธิคอมมิวนิสต์ มักใช้เพื่อเป็นเครื่องหมายของลัทธิคอมมิวนิสต์ พรรคคอมมิวนิสต์ หรือรัฐคอมมิวนิสต์ต่างๆ ทั่วโลก
โดยปกติแล้วมักทำเป็นรูปค้อนและเคียวไขว้กัน ซึ่งเครื่องหมายทั้งสองอย่างนี้ คือสัญลักษณ์บุคคลในชนชั้นกรรมาชีพและชนชั้นชาวนา การนำสัญลักษณ์ทั้งสองอย่างมารวมกัน จึงหมายถึงเอกภาพของแรงงานในภาคเกษตรกรรมและภาคอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของสังคมในแบบคอมมิวนิสต์
ตราค้อนเคียว คืออะไร ? ค้อนเคียว มีความหมายดั้งเดิมคือการรวมตัวกันของแรงงานภาคอุตสาหกรรม (แทนด้วยค้อน) และแรงงานภาคเกษตรกรรม (แทนด้วยเคียวเกี่ยวข้าว) เป็นสัญลักษณ์ที่ถูกใช้มาตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 19 หลักๆ พบในเหรียญเปโซของชิลี มี variation เช่นรูปค้อนกับคันไถ (ความหมายเดียวกับค้อนเคียว คือคันไถแทนภาคเกษตรกรรม)
ต่อมาปี 1917 เมื่อ วลาดิมีร์ เลนินได้นำการปฏิวัติตุลาคมได้รับชัยชนะในรัสเซีย จึงให้คนมาประกวดออกแบบสัญลักษณ์ของรัฐใหม่ อันจะเป็นรัฐที่สร้างขึ้นโดยชนชั้นแรงงาน เพื่อชนชั้นแรงงาน ตามอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ (ต่อมาคือสหภาพโซเวียต)
สัญลักษณ์ดังกล่าวนี้เป็นที่รู้จักกันดีจากการที่นำรูปดังกล่าวไปใช้ในธงชาติสหภาพโซเวียต ในอดีตด้วย โดยใช้ ควบคู่ไปกับรูปดาวแดง และยังถูกนำไปใช้ในธงและตราสัญลักษณ์ต่างๆ อีกจำนวนมาก โดย เมื่อสหภาพโซเวียตล่มสลายลงในปี 1991 สัญลักษณ์ค้อนและเคียว ก็ยังคงถูกใช้งานในประเทศที่เป็นคอมมิวนิสต์อยู่ ทั้งจีน ลาว เวียดนาม และคิวบา รวมไปถึงพรรคคอมมิวนิสต์ที่ยังคงมีอยู่ในบางประเทศ