เหตุระเบิดสะเทือนขวัญที่มีแรงสั่นสะเทือนราวกับแผ่นดินไหวในกรุง เบรุต ประเทศเลบานอน มีต้นเหตุมาจากสารแอมโมเนียมไนเตรตปริมาณถึง 2,750 ตัน ที่ถูกเก็บอยู่ที่ท่าเรือมานานถึงกว่า 6 ปี
นายกรัฐมนตรีเลบานอน ฮัสซาน ดิอับ ระบุว่า เหตุระเบิดครั้งใหญ่ที่เกิดขึ้นเมื่อเย็นวันอังคารที่ผ่านมาในกรุง เบรุต เกิดจากสารเคมี แอมโมเนียมไนเตรต ที่ถูกเก็บไว้ที่โกดังท่าเรือ ขณะที่รัฐบาลได้ประกาศสภาวะฉุกเฉินเป็นเวลา 2 สัปดาห์
ทางการเลบานอนระบุว่า โกดังดังกล่าว เป็นที่เก็บสารแอมโมเนียมไนเตรตปริมาณถึง 2,750 ตันมา 6 ปีแล้ว ซึ่งถ้าจะเทียบความรุนแรงกับสารระเบิด ปริมาณ 2.7 ตันสามารถสร้างแรงระเบิดได้เท่า TNT 600 ตันเลยทีเดียว
เกือบ 7 ปีที่แล้ว ปลายเดือนกันยายน ปี 2013 เรือ เอ็มวีโรซัส ติดธงชาติมอลโดวา ได้เดินเรือมาจากท่าเรือบาตูมี ประเทศจอร์เจีย มุ่งหน้าท่าเรือไบราในประเทศโมซัมบิก บรรทุกสารแอมโมเนียมไนเตรตน้ำหนัก 2,750 ตัน
เรือดังกล่าวเกิดปัญหาทางเทคนิค ต้องออกนอกเส้นทางแล้วไปเทียบท่าที่ท่าเรือเบรุต เรือจึงต้องได้รับการตรวจสอบโดยเจ้าหน้าที่เลบานอน ทางเลบานอนได้สั่งห้ามเดินเรือต่อ เพราะบรรทุกวัตถุเสี่ยงต่อการระเบิดสูง ลูกเรือเกือบทั้งหมดถูกส่งตัวกลับประเทศต้นทาง เจ้าของเรือตัดสินใจละทิ้งเรือลำดังกล่าว
จากนั้น สารเคมีทั้งหมดถูกย้ายจากเรือไปเก็บที่โกดังหมายเลข 12 โดยมีเอกสารระบุว่ารอเวลาเพื่อจะนำออกประมูลหรือ “กำจัดอย่างเหมาะสม”
ดิอับ กล่าวแถลงการณ์ผ่านโทรทัศน์ทั่วประเทศระบุว่า จะต้องหาคนมารับผิดชอบให่ได้
สำนักข่าวท้องถิ่นของอียิปต์ ระบุว่า ไม่มีใครเข้าใจว่าทำไมทางการเลบานอนถึงเก็บวัตถุอันตรายแบบนี้อยู่นานถึงกว่า 6 ปี ที่ท่าเรือพลเรือน ในพื้นที่อยู่อาศัยของพลเรือน แต่ต่างมีการชี้นิ้วไปที่คณะรัฐมนตรีเลบานอนที่เข้ารับหน้าที่เมื่อปี 2013
สำนักข่าวอัลจาซิรารายงาน อ้าง บาดรี ดาเฮอร์ ผู้อำนวยการสำนักงานศุลกากรเลบานอน ว่าศุลกากรไม่ได้มีส่วนรับผิดชอบเรื่องการกักเก็บแอมโมเนียมไนเตรต ที่เป็นสาเหตุการระเบิดครั้งนี้ ดาเฮอร์ชี้นิ้วไปที่กรมการท่า ระบุว่าวัตถุอันตรายนี้ไม่ควรจะถูกเก็บที่ท่าเรือดังกล่าวตั้งแต่แรก
Huge explosion in Beirut, Lebanon. Sources confirm bombing of the port. Surrounding radius completely obliterated. Death and destruction haunt the capital, now in a state of total frenzy. #بيروت pic.twitter.com/mdM5cOUWMB
— Marc ?⚫️ مارك (@MarkGBFadel) August 4, 2020
แอมโมเนียไนเตรต มีการใช้งานหลากหลาย แต่ที่ใช้กันอย่างกว้างขวางมากที่สุดคือใช้ทำปุ๋ยการเกษตร และใช้ทำระเบิด โดยมีการนิยมไปใช้ทำระเบิดเหมืองแร่เหมืองโลหะ เหมืองถ่านหิน เหมืองหินต่างๆ เพราะใช้งานง่าย และมีราคาถูก
แอมโมเนียมไนเตรตเป็นวัตถุไวไฟ และเมื่อระเบิด จะปล่อยก๊าซพิษที่มี ไนโตรเจนออกไซด์ และแอมโมเนียออกมาในอากาศ
การเก็บแอมโมเนียมไนเตรตที่ปลอดภัย ต้องเก็บในที่ที่มีฉนวนกันไฟ ในที่เย็น ไม่แออัด และต้องไม่มีท่อน้ำทิ้ง ไม่มีช่องทางใดๆ ที่แอมโมเนียมไนเตรตจะเล็ดลอดได้
ข้อมูลจากกรมวิทยาศาสตร์บริการของไทย ระบุว่า ปุ๋ยเคมี ซึ่งเป็นปุ๋ยที่มีสารประกอบของไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม ที่เป็นสารประกอบบริสุทธิ์ นอกจากใช้ท้าปุ๋ยได้แล้ว ยังสามารถใช้เป็นสารตั้งต้นในการทำระเบิดแรงดันสูงได้อีกด้วย เช่น ในสารกลุ่มไนโตรเจน ที่คุ้นเคยหลักๆ คือ ยูเรีย และกลุ่มแอมโมเนียมไนเตรต
สารกลุ่มดังกล่าวนี้ หากมีความร้อนเหมาะสม จะเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นด้วยตัวเองได้ เพราะในสูตรโครงสร้างทางเคมีของแอมโมเนียมไนเตรต มีออกซิเจนอยู่แล้วถึง 3 อะตอม และปฏิกิริยาออกซิเดชั่นที่เกิดขึ้นเป็นการเกิดแบบลูกโซ่ ความร้อนจะสะสมมากขึ้นเรื่อยๆ จนถึงจุดวาบไฟที่ทำให้เกิดการลุกไหม้ได้อย่างรวดเร็ว ที่ลุกไหม้ได้เลยเพราะสารกลุ่มนี้มีออกซิเจนเป็นองค์ประกอบในตัวนั่นเอง
เปิดภาพความเสียหายระเบิดครั้งรุนแรงกรุงเบรุต ก่อคลื่นสะเทือนเท่าแผ่นดินไหว ตาย 78 เกือบ 4 พัน
ความคืบหน้า เหตุระเบิดใกล้ท่าเรือในกรุงเบรุต เมืองหลวงของเลบานอน เมื่อเย็นวานนี้ตามเวลาท้องถิ่น นายฮาหมัด ฮัสซัน รัฐมนตรีสาธารณสุขเลบานอน เปิดเผยว่า ขณะนี้ มีผู้เสียชีวิตแล้ว 78 ราย บาดเจ็บกว่า 3,800 ราย แรงระเบิดส่งคลื่นสะเทือนทำให้อาคารใกล้เคียงและไกลออกไปหลายกิโลเมตรสั่นไหว กระจกหน้าต่างแตกกระจาย คลิปที่เผยแพร่บนสื่อสังคมออนไลน์ แสดงให้เห็นอาณุภาพมหาศาลของแรงระเบิด ทำลายล้างราวกับสงคราม ขณะบางคนบอกเหมือนวันสิ้นโลก