ครอบครัวแบบ Ohana ของชาวฮาวายเป็นยังไง ? เข้าใจก่อนดู Lilo & Stitch
Ohana คือแนวคิดในวัฒนธรรมฮาวายที่หมายถึง ครอบครัว ซึ่งไม่จำกัดเพียงสายเลือด แต่รวมถึงคนที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน แนวคิดนี้ถูกถ่ายทอดผ่านภาพยนตร์ Lilo & Stitch
SHORT CUT
- Ohana คือแนวคิดของครอบครัวในวัฒนธรรมฮาวาย ที่ไม่จำกัดแค่สายเลือด แต่รวมถึงผู้ที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน ห่วงใย และช่วยเหลือกัน เช่น เพื่อนร่วมงานหรือชุมชน
- Lilo & Stitch ถ่ายทอดแนวคิด Ohana ผ่านเรื่องราวของ Stitch ที่เรียนรู้ความหมายของครอบครัวจาก Lilo ซึ่งช่วยเปลี่ยนให้เขากลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่อ่อนโยนและมีจิตใจดี
- Ohana สะท้อนวัฒนธรรมการอยู่ร่วมกันของชาวฮาวาย ที่นิยมอาศัยรวมกันเป็นครอบครัวใหญ่ ช่วยเหลือกันทั้งในแง่ความสัมพันธ์และเศรษฐกิจ เพื่อความอบอุ่นและมั่นคงในสังคม
Ohana คือแนวคิดในวัฒนธรรมฮาวายที่หมายถึง ครอบครัว ซึ่งไม่จำกัดเพียงสายเลือด แต่รวมถึงคนที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน แนวคิดนี้ถูกถ่ายทอดผ่านภาพยนตร์ Lilo & Stitch
ถ้าใครเคยรับชมภาพยนตร์เรื่อง ‘Lilo and Stitch’ ที่ออกฉายเมื่อปี 2002 น่าจะจดจำประโยคนี้ได้ เจ้าตัวแสบ ขนปุย ตัวสีน้ำเงิน ตาแป๋ว ๆ พูดว่า “Ohana means family. Family means nobody gets left behind or forgotten” นี่แทบจะเป็นประโยคที่สรุปใจความสำคัญของหนังได้เลย
มาทบทวนความจำกันสักนิด Stitch หรือสัตว์ทดลอง 626 เป็นสัตว์ประหลาดที่มาจากดาวทูโร่ มันคือสิ่งมีชีวิตที่มีพลังวิเศษ ทนไฟ ยิงไม่เข้า ยกของหนัก แถมฉลาดเป็นกรด วันหนึ่งมันขับยานอวกาศหนีมายังโลก จนได้พบกับลีโล่ สาวน้อยชาวฮาวาย
ตลอดทั้งเรื่อง เราจะเห็นลีโล่อบรมสั่งสอนให้ Stitch ค่อย ๆ เริ่มเป็นสัตว์ที่มีจิตใจดี เป็นห่วงเป็นใยผู้อื่น ผ่านการพูดจา การร้องเพลงสนุก ๆ หรือแม้กระทั่งการกอด จนวันหนึ่ง Stitch ซึ่งมี 6 ขา ก็หดเหลือ 4 ขา ความพิกลพิการจากการถูกดัดแปลงโดย จัมบ้า ก็เลือนหายไป
กล่าวคือ ทั้งสองยอมรับกันและกัน และมองอีกฝ่ายเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัว ซึ่งนี่คือ ‘ธีมหลัก’ ของภาพยนตร์เรื่องนี้เลย โดยคำว่า ‘Ohana’ ที่เกริ่นไปตอนต้น เป็นแนวคิด (หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นวัฒนธรรม) ของชาวฮาวาย
แนวคิด Ohana คืออะไรในวัฒนธรรมฮาวาย ?
ถ้านิยามแบบกระชับ โอฮาน่า (Ohana) ก็คือ ครอบครัว แต่ครอบครัวในที่นี้ ไม่ได้จำกัดอยู่แค่เฉพาะคนในสายเลือดเดียวกันเท่านั้น อาทิ ลุง ป้า น้า อา หรือพ่อแม่
แต่ในวัฒนธรรมฮาวาย ครอบครัวของพวกเขาหมายถึง ใครก็ตามที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน มีความเป็นห่วงเป็นใยกัน มีความหวังดีต่อกัน และคอยช่วยเหลือซึ่งกันและกัน นั่นหมายความว่าคนบนเกาะ (อันมีอยู่น้อยนิด) ก็สามารถเป็นครอบครัวเดียวกันได้
มีคนเคยจำแนกไว้ว่าบนเกาะฮาวายมี Ohana ก็ประเภท มีความสัมพันธ์รูปแบบใดที่เป็น Ohana ในความหมายของชาวฮาวายบ้าง 1. ครอบครัว (โดยสายเลือด) 2. ครอบครัว ณ ที่ทำงาน 3. ครอบครัวในคริสตจักร 4. ครอบครัวที่มีกิจกรรม หรือความชอบคล้าย ๆ กัน เป็นต้น
ดังนั้น หากเราไปเที่ยวที่ฮาวาย เราอาจได้ยินพวกเขาเรียกกันและกันว่า ‘Aunty & Uncle’ หรือก็คือ ‘ป้า และ ลุง' ทั้งสองคำนี้สามารถใช้เรียกใครก็ได้ ไม่จำเป็นว่าพวกเขาจะอายุเท่าไหร่ แม้ยังเด็กก็อาจถูกเรียกว่าป้าและลุงได้
ทำไมน่ะหรือ ก็เพราะชาวฮาวายมักฮาวายมักอาศัยอยู่รวมกันในบ้านหลังเดียว อยู่กันตั้งแต่รุ่นปู่ไปจนถึงรุ่นหลาน อยู่กันเป็นครอบครัวใหญ่ ซึ่งแตกต่างจากสังคมไทย หรือแม้แต่ในประเทศโซนยุโรป ที่เมื่อแต่งงานแล้ว ส่วนใหญ่ก็แยกครอบครัวออกไป เหลือเพียงพ่อและแม่ (ในบ้านหลังเดิม)
การสร้าง Ohana นั้นฝังลึกอยู่ในวัฒนธรรมของชาวฮาวายมานาน มีเรื่องเล่าว่าชาวฮาวายมักนิยมแต่งงาน และมีลูกกันตั้งแต่อายุยังน้อย ๆ เพราะพวกเขามีความเชื่อว่าต้องขยายครอบครัวให้ใหญ่ขึ้นอีก
ซึ่งในแง่นี้ หากเรามองในมุมเศรษฐกิจ ลองจินตนาการดูว่าบ้านหนึ่งหลัง มีคนอาศัยอยู่ด้วยกันหลายคน ค่าไฟ ค่าอาหาร ค่าน้ำ ค่าเช่าบ้าน หรือแม้แต่ค่าจิปาฐะอื่น ๆ ทุกคนก็สามารถช่วยกันแบ่งเบาภาระได้ นี่ไม่ใช่แค่การสันนิษฐาน แต่เป็นแนวคิดของชาวฮาวายจริง ๆ
และนี่ก็คือความหมายของ Ohana ที่เจ้าสัตว์ประหลาด 626 หรือ Stitch กล่าวเอาไว้ จากการ์ตูนเมื่อปี 2002 ตอนนี้ เรากำลังได้รับชมภาพยนตร์เรื่อง “Disney’s Lilo & Stitch ลีโลแอนด์สติทช์” ฉบับไลฟ์แอคชั่น โดยปักวันเข้าฉายในไทยแล้ว ในวันที่ 20 พ.ค. นี้
รับชม Trailer ได้ที่นี่
ที่มา: Ola properties, hawaiian planner
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
