รู้จัก Food Waste Hub แหล่งรวมไอเดีย เปลี่ยนขยะอาหารให้มีคุณค่า

ประเทศไทย ขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในห้องครัวโลก มีอู่ข้าวอู่น้ำที่อุดมสมบูรณ์ และที่ตราตึงใจชาวต่างชาติและนักท่องเที่ยวมากที่สุด คือ เรามีอาหารที่หาทานง่ายตลอดเวลา 24 ชั่วโมง

การบริโภคอาหารของประเทศไทยเกิดขึ้นตลอดทั้งวันทั้งคืน จึงส่งผลต่อปริมาณขยะอาหารที่เพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย จากการรายงานของ UNEP (UN Environment Programme) ในรายงาน Food Waste Index Report 2024 ขยะอาหารทั่วโลกในปี 2565 เกิดขึ้นจำนวน 1.05 พันล้านตัน มาจากร้านค้าปลีก ธุรกิจบริการอาหารและจากครัวเรือน คิดเป็นปริมาณขยะอาหารต่อคนเท่ากับ 132 กิโลกรัมต่อคนต่อปี และเกิดจากภาคครัวเรือน 79 กิโลกรัมต่อคนต่อปี ส่วนประเทศไทย ข้อมูลจาก World Population Review ในปี 2024 พบว่า ปริมาณขยะอาหารที่คนไทยสร้างตกอยู่ที่คนละ 86.24 กิโลกรัมต่อคนต่อปี (เยอะกว่าค่าเฉลี่ยโลกอีก)

ดังนั้น ปัญหาขยะอาหารจึงเป็นอีกหนึ่งปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่หลายประเทศทั่วโลกกำลังให้ความสำคัญ แม้หลายคนมองว่า ขยะอาหาร เป็นสิ่งที่ย่อยสลายได้ สุดท้ายก็ไม่ได้ทิ้งร่องรอยไว้เหมือนพลาสติก จะเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร ซึ่งจริง ๆ แล้ว ขยะอาหาร เมื่อไม่ได้รับการกำจัดอย่างถูกวิธีและปล่อยให้เน่าสลายไปเองตามธรรมชาติ กระบวนการย่อยสลายนี้เองที่จะมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมาสู่ชั้นบรรยากาศ เป็นส่วนประกอบหนึ่งทำให้อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกสูงขึ้น (ภาวะโลกร้อน)

นอกจากนี้ การเน่าเสียของอาหารยังเสี่ยงต่อสุขภาพสิ่งมีชีวิตและสภาพแวดล้อมด้วย เนื่องจากเป็นแหล่งบ่มเพาะเชื้อโรคได้อย่างดี เป็นแหล่งอาหารของสัตว์ที่เป็นพาหะนำโรคแทบทุกชนิด เช่น หนู แมลงวัน นก แมลงสาบ เป็นต้น

ทุกวันนี้วิธีการกำจัดขยะอาหารมีหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นฝังกลบ นำไปหมักเป็นปุ๋ย นำไปเผา และนำไปใช้ประโยชน์ด้านอื่น ๆ แต่เชื่อไหมว่าทุกวันนี้ มีขยะอาหารถูกกำจัดอย่างถูกวิธีน้อยมาก ด้วยเหตุนี้ ภาครัฐและเอกชนจึงร่วมมือกันพัฒนาแพลตฟอร์มหนึ่งขึ้นชื่อว่า Food Waste Hub ที่จะทำหน้าที่เป็นแหล่งรวมไอเดีย แหล่งความรู้ และความร่วมมือทั่วประเทศไทย ว่าขยะอาหารสามารถแปรรูปหรือแปลงร่างเป็นอะไรได้บ้าง เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการลดปัญหาขยะอาหาร

โดยวันที่ 24 เมษายน 2568 แพลตฟอร์ม Food Waste Hub ได้ถูกเปิดตัวอย่างเป็นทางการ เป็นความร่วมมือจากหลากหลายองค์กร อาทิ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ร่วมกับกรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มบริษัท ดาว ประเทศไทย (DOW) ที่เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาสิ่งแวดล้อมที่โลกกำลังเผชิญ

โดยองค์ความรู้ ข้อมูลงานวิจัยที่เผยแพร่ลงในเว็บไซต์นี้จะเป็นฝีมือของคนไทยทั้งหมด เป้าหมายของแพลตฟอร์มคือ การสนับสนุนหลักการเศรษฐกิจหมุนเวียนและนโยบาย BCG อย่างเป็นระบบ สอดคล้องกับแผนการจัดการขยะอาหารของประเทศไทย (พ.ศ. 2566-2573) โดยหวังว่าประชาชนและหน่วยงานต่าง ๆ จะสนใจและนำแนวทางไปต่อยอด ประยุกต์ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน และหวังว่าจะช่วยลดขยะอาหารทั้งปลายทางและต้นทางได้ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพิ่มอัตราการรีไซเคิลที่มีคุณภาพ

ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า “งานวิจัยเป็นกุญแจสำคัญในการแก้ปัญหาขยะอาหารที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน วช.มุ่งสนับสนุนการพัฒนาองค์ความรู้และเทคโนโลนี ให้สามารถนำไปใช้ได้จริง และเชื่อว่า การจัดการขยะอาหารต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ซึ่งแพลตฟอร์มนี้เป็นตัวอย่างของการบูรณาการข้อมูล งานวิจัยและแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม เพื่อให้ประชาชนนำไปเป็นแนวทางในการลดขยะอาหาร”

ด้านนายเอกสิทธิ์ ลัคนานิธิพันธุ์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ ฝ่ายธุรกิจร่วมทุน กลุ่มบริษัท ดาว ประเทศไทย กล่าวว่า “Dow มีเป้าหมายด้านความยั่งยืนในการลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ เปลี่ยนขยะเป็นผลิตภัณฑ์ และส่งเสริมวงจรรีไซเคิล ซึ่งทำมาตลอดหลายปีแล้ว และที่สำคัญคือ Dow สนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียน จึงเป็นเหตุผลที่สนับสนุนการพัฒนาเว็บไซต์ดังกล่าวด้วย เพราะอยากเผยแพร่ข้อมูลและนวัตกรรมการจัดการขยะอาหารที่มีประสิทธิภาพสู่พี่น้องประชาชน ช่วยลดก๊าซเรือนกระจกอันเป็นสาเหตุของโลกร้อน”

“และยังเกิดประโยชน์ในทางอ้อมต่อการรีไซเคิล เพราะเมื่อขยะอาหารถูกแยกเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อ การปนเปื้อนของอาหารกับวัสดุรีไซเคิลก็จะลดน้อยลง ช่วยให้การรีไซเคิลเป็นไปได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่ง Dow ยินดีอย่างยิ่งที่มีหน่วยงานพันธมิตรเข้าร่วมมากขึ้น และหวังว่าเว็บไซต์นี้จะเป็นประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อมและประชาชนในวงกว้างต่อไป”

อย่างไรก็ตาม เว็บไซต์ Food Waste Hub มีข้อมูลที่น่าสนใจอัปเดตมากมาย อาทิ สถานการณ์ขยะอาหารที่เกิดขึ้นระดับโลก ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และขยะอาหารในประเทศไทย งานวิจัยที่ถูกนำไปต่อยอด และอีกมากมาย หากสนใจสามารถกดเข้าไปเยี่ยมชมเว็บไซต์ได้ที่ www.foodwastehub.com