แม่น้ำกกเป็นพิษ วิกฤตจากเหมืองทองในเมียนมา สารหนูปนเปื้อน 2 เท่า

เมื่อวันที่ 4 เม.ย. 68 สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่) เปิดเผยผลตรวจตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกก ที่เก็บจาก อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ หลังมีประชาชนร้องเรียนว่า “เกิดผื่นคัน” หลังลงเล่นน้ำในแม่น้ำกก โดยเก็บตัวอย่าง 3 จุด ตั้งแต่จุดที่อยู่ห่างจากพรมแดนเมียนมา 500 เมตร, 9 กิโลเมตร และ 10 กิโลเมตร ซึ่งพบว่าบริเวณใกล้พรมแดน บ้านแก่งตุ้ม น้ำมีค่าความขุ่นสูงกว่าน้ำทั่วไป 20-30 เท่า

ผลการตรวจสอบ พบว่า ตัวอย่างน้ำจากแม่น้ำกกทั้ง 3 จุด “มีสารหนูปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐาน” ในพื้นที่บ้านแก่งตุ้ม ห่างพรมแดน 500 เมตร มีสารหนูปนเปื้อนกว่า 0.026 มิลลิกรัมต่อลิตร สูงว่าค่ามาตรฐานที่ต้องไม่เกิน 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร “มากถึง 2.6 เท่า” และมีสารตะกั่วค่า 0.076 มิลลิกรัมต่อลิตร สูงกว่าค่ามาตรฐานคือ 0.05 มิลลิกรัมต่อลิตร ถึง 1.5 เท่า

นอกจากนั้นในจุดอื่นๆ ก็พบสารหนูปนเปื้อนอยู่ที่ 0.012 และ 0.013 มิลลิกรัมต่อลิตรตามลำดับด้วย

จึงได้แจ้งเตือนประชาชนตลอดแนวแม่น้ำกก ตั้งแต่ อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ / อ.เมือง อ.เวียงชัย อ.เวียงเชียงรุ้ง อ.แม่จัน จ.เชียงราย ให้งดใช้น้ำในแม่น้ำกก งดนำน้ำไปเล่นสงกรานต์ โดยเฉพาะ “การบริโภค” เพราะอาจจะอันตรายถึงชีวิต ล่าสุดพบว่ามีสัตว์น้ำเริ่มลอยน้ำตายเป็นจำนวนมากแล้ว

ผู้สื่อข่าวท้องถิ่น เปิดเผยว่า มีการทำเหมืองทองในพื้นที่ริมแม่น้ำกก ในฝั่งเมียนมา สังเกตภาพถ่ายดาวเทียมจากกูเกิลเอิร์ธ มีการเปิดหน้าดิน เปลี่ยนจากป่าอุดมสมบูรณ์เป็นพื้นที่เปิดหน้าดินกว้างใหญ่ขึ้น ตั้งแต่ปี 2567-2568

มูลนิธิสิทธิมนุษยชนไทใหญ่ ระบุว่า พบการทำเหมืองทองคำ ริมแม่น้ำกกในเขตเมืองยอน รัฐฉาน ประเทศเมียนมา มีบริษัทต่างชาติ 4 แห่งเป็นผู้ดำเนินการ และคาดว่าไม่มีการบำบัดน้ำก่อนปล่อยทิ้งในแม่น้ำกก

นี่เป็นภัยพิบัติรูปแบบหนึ่งซึ่งเป็นมลพิษข้ามชาติ การแก้ปัญหาในระดับพื้นที่อาจไม่เพียงพอ คงต้องหวังให้รัฐบาลเป็นผู้เจรจากับประเทศเพื่อนบ้านในการควบคุมกิจกรรมอันส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมของคนไทย