ทช. ประกาศพบวาฬมิงค์ในน่านน้ำไทยครั้งแรก ทำให้ไทยมีวาฬเพิ่มอีก 1 ชนิด

เป็นทั้งข่าวดีและข่าวร้าย กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) รายงานว่า เมื่อวันที่ 7 เมษายน 2566 มีประกาศอย่างเป็นทางการแล้วว่า ซากวาฬที่เกยตื้น บริเวณเขื่อนหินกั้นคลื่น ตำบลแหลมผักเบี้ย อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2565 ที่ผ่านมา เป็นซากของวาฬมิงค์ (Common Mink Whale; Balaenoptera acutorostrata) ซึ่งถือว่าเป็นการพบวาฬมิงค์ในน่านน้ำไทยครั้งแรก

ต้องขอทำความเข้าใจก่อนว่า เรื่องราวนี้เกิดขึ้นเมื่อปีที่แล้ว เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2565 ที่แหลมผักเบี้ย จ.เพชรบุรี ชาวบ้านและทีมสัตว์แพทย์ได้พบกับซากวาฬเกยตื้น จึงได้นำทีมสัตว์ทะเลหายากและสัตวแพทย์ ทช. นำโดยคุณหมอบี สพ.ญ ราชาวดี จันทรา นำทีมชันสูตรซาก

เบื้องต้นยังไม่ทราบชนิดพันธุ์ว่าเป็นวาฬอะไร รู้เพียงว่าเป็นซากวาฬซี่กรอง เพศผู้ ความยาว 5.27 เมตร น้ำหนักประมาณ 1,000 กิโลกรัม มีการสังเกตโครงกระดูกที่มีความแตกต่างจากวาฬบรูด้าและวาฬโอมูระที่สามารถพบได้ในพื้นที่อ่าวไทยตอนบนและตอนกลาง จึงนำไปสู่การชันสูตรอย่างละเอียด

รวมทั้งมีการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเรื่องสัณฐานวิทยาทั้งในกรมทช. ดร.ก้องเกียรติ กิตติวัฒนาวงศ์ , เผ่าเทพ เชิดสุขใจ จากศูนย์วิจัยฯอันดามันตอนบน และ ทีมศวบต. สุรศักดิ์ ทองสุกดี , พัชราภรณ์ เยาวสุต น้องชัย น้องอิม และ พี่ปู ชลวิทย์ จาก อพวช.

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• อาจารย์ธรณ์ประกาศข่าวดี โลมาอิรวดีกำลังได้เป็นสัตว์สงวนแห่งชาติแล้ว

• พบวาฬเกยตื้นที่ออสเตรเลีย คาดเป็น มิกาลู วาฬหลังค่อมเผือกชื่อดัง

• ออสเตรเลียวาฬเกยตื้นซ้ำอีกรอบ ครั้งนี้ 230 ตัวที่รัฐแทสมาเนีย

นอกจากนี้ยังได้ส่งตรวจ DNA นำโดยอาจารย์กบ ศ.น.สพ. ดร.กรกฏ งานวงศ์พานิชย์ คณบดีคณะสัตวแพทย์ มช. จนได้ผลที่ชัดเจนว่าเป็น  Common Minke Whale วาฬมิงค์ตัวแรกในไทย  และสามารถตีพิมพ์ในเอกสารวิชาการได้

ดังนั้นในวันที่ 7 เมษายน 2566 ที่ผ่านมา พ.ญ.ราชาวดี จันทรา นายสัตวแพทย์ปฏิบัติการ ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนบนฝั่งตะวันตก (ศวบต.) ร่วมกับศ.น.สพ.ดร.กรกฏ งานวงศ์พานิชย์ คณบดีคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จึงได้ตีพิมพ์เอกสารวิชาการเกี่ยวกับวาฬมิงค์ตัวนี้ออกมา เรื่อง First Stranding Event of a Common Minke Whale (Balaenoptera acutorostrata Lacépède, 1804) Reported in the Gulf of Thailand

ปัจจุบันโครงกระดูกของวาฬมิงค์ถูกจัดแสดงไว้ ณ อาคารจัดแสดงโครงกระดูกวาฬบรูด้าและนิทรรศการโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) ภายในศูนย์วิจัยฯ อ่าวไทยตอนบนฝั่งตะวันตก จังหวัดสมุทรสาคร เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้และสร้างความตระหนักรู้ เรื่องสัตว์ทะเลหายาก และความหลากหลายทางชีวภาพ ให้แก่เยาวชนและประชาชนได้เรียนรู้ต่อไป

• 19 กุมภาพันธ์ วันวาฬโลก รู้หรือไม่? ปัจจุบัน วาฬยังคงถูกล่าเชิงพาณิชย์

• ทำความรู้จัก 10 วาฬน่าสนใจ พร้อมวิเคราะห์ทำไมอูยองอูถึงชอบวาฬ

เรื่องน่ารู้เรื่องวาฬมิงค์

เหตุผลหนึ่งที่ทำให้น่านน้ำไทยไม่มีวาฬมิงค์ว่ายเวียนเข้ามาในไทย เนื่องจากเป็นวาฬที่มักอาศัยอยู่ในพื้นที่เขตอบอุ่น และเขตร้อนบางแห่ง เช่น มหาสมุทรอินเดีย บริเวณน่านน้ำทางตอนเหนือของอเมริก แปซิฟิกเหนือ ตะวันตกและแอตแลนติกเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือ วาฬมิงค์อยู่ในตระกูลของวาฬไร้ฟัน (Baleen Whales) ที่มีขนาดเล็กที่สุดเป็นอันดับ 2 ในตระกูล

วาฬมิงค์มีรูปร่างเพรียวบางกว่าวาฬทั่วไป ลำตัวมีสีดำไปจนถึงสีเทาเข้มอมน้ำตาล มีครีบสีขาว มีความยาวได้ถึง 35 ฟุต และหนักได้มากถึง 9,000 กิโลกรัม ตัวเมียอาจมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้เล็กน้อย จำนวนของวาฬมิงค์ยังมีอยู่มากในปัจจุบัน โดยเฉพาะอเมริกาตอนเหนือ เนื่องจากพวกมันได้รับการคุ้มครองภายใต้พ.ร.บ. คุ้มครองสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเลจาก NOAA Fisheries และพันธมิตรนักอนุรักษ์วาฬมิงค์

ด้วยลักษณะที่อยู่อาศัย จึงแทบไม่มีวาฬมิงค์โผล่มาในน่านน้ำไทยเลย เนื่องจากพวกมันชอบอยู่ในพื้นที่น้ำเย็นจัดด้านบน อุ่นสุดก็แถบอินเดีย แต่มันยังคงถูกล่าอยู่ในบางประเทศ ซึ่งก็คงต้องเฝ้าระวังกันต่อไป

ที่มาข้อมูล

กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

ThaiWhale

NOAA Fisheries