คุณเองก็ติดที่บ้านได้ โซล่าร์แผงเล็กช่วยประหยัดค่าพลังงานช่วยโลก

เมื่อต้นทุนราคาแผงโซล่าร์เซลล์ราคาถูกลงเรื่อยๆ ความนิยมในการใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ก็เพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว สปริงนิวส์ ได้รับโอกาสพูดคุยกับ ผศ.ดร.สมพร ช่วยอารีย์ อาจารย์ประจำภาควิชาคณิตศาสตร์และวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี ผู้ซึ่งในเวลาว่าง เป็นหนึ่งในผู้ขับเคลื่อนรณรงค์การใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ที่แข็งขันที่สุดคนหนึ่งของไทย เพื่อมาดูกันว่า คนทั่วไปอย่างเราๆ จะสามารถใช้ประโยชน์จากพลังแสงอาทิตย์ที่ราคาถูกลงเรื่อยๆ นี้ได้อย่างไรบ้าง

 

รู้จักประเภทการติดตั้งพลังงานแสงอาทิตย์

ผศ.ดร.สมพร อธิบายว่า สำหรับการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์เพื่อใช้พลังงานแสงอาทิตย์ที่บ้าน สามารถทำได้ 3 ระบบด้วยกัน ได้แก่

1. โซลาร์เซลล์ ประเภท on grid: ซึ่งการติดตั้งพลังงานแสงอาทิตย์ประเภทนี้ ไม่จำเป็นจะต้องใช้แบตเตอรีในการสำรองไฟ เพราะเป็นระบบที่จ่ายไฟเข้ากับระบบไฟบ้าน เชื่อมกับระบบไฟฟ้าส่วนกลางของการไฟฟ้าฯ โดยตรง ซึ่งจะมีข้อดีคือเมื่อพลังงานจากแสงอาทิตย์ไม่พอ จะใช้ไฟบ้านเข้าช่วยได้ และหากผลิตกระแสไฟฟ้าได้เกินความต้องการก็สามารถขายคืนให้กับการไฟฟ้าฯ ได้
2. โซลาร์เซลล์ ประเภท off grid: โซลาร์เซลล์ประเภทนี้จะแตกต่างจากระบบ on grid คือจะเป็นระบบไฟฟ้าที่แยกต่างหากออกจากระบบไฟฟ้าส่วนกลาง มักนิยมใช้ในพื้นที่ห่างไกลไม่มีไฟฟ้าใช้ หรืออาจใช้ในเมืองก็ได้สำหรับบ้านที่ไม่ต้องการพึ่งพิงการใช้ไฟฟ้าจากระบบส่วนกลางเลย โดยระบบโซลาร์เซลล์ประเภทนี้จะต้องใช้แบตเตอรีเป็นตัวสำรองไฟ เพื่อเก็บไฟฟ้าที่ผลิตได้นำมาใช้เวลาที่ไม่มีแสงอาทิตย์

3. โซลาร์เซลล์ ประเภท hybrid: โซลาร์เซลล์ประเภทนี้จะเป็นระบบที่มีความผสมผสานระหว่าง ระบบ on grid และระบบ off grid โดยจะมีการนำแบตเตอรีมาสำรองพลังงานเพื่อใช้ในตอนที่ไม่มีแสงอาทิตย์ แต่ยังคงเป็นระบบที่เชื่อมต่อกับระบบไฟฟ้าส่วนกลาง โดยเมื่อผลิตกระแสไฟฟ้าได้มากกว่าที่ต้องการ จะนำพลังงานที่ผลิตได้ไปเก็บไว้ในแบตเตอรีและดึงมาใช้เมื่อไฟไม่เพียงพอ เมื่อถึงกลางคืนระบบไฮบริดจะนำไฟการแบตเตอรีมาใช้ก่อน เมื่อไม่พอจึงจะนำไฟจากการไฟฟ้ามาใช้ต่อไป

ผศ.ดร.สมพร กล่าวว่า สำหรับผู้ใช้พลังงานแสงอาทิตย์สำหรับบ้านเรือนทั่วไป ควรพิจารณาถึงรูปแบบการใช้ไฟฟ้าของบ้านตนเองก่อน เพื่อที่จะเลือกติดตั้งระบบพลังงานแสงอาทิตย์ในรูปแบบที่เหมาะสมกับการใช้พลังงานในครัวเรือนของตนมากที่สุด เพราะแต่ละระบบล้วนมีข้อดีข้อเสียแตกต่างกัน มีความเหมาะสมต่อรูปแบบการใช้พลังงานแตกต่างกัน

 

โซลาร์เซลล์แพงไหม? จะคุ้มค่าติดตั้งหรือเปล่า?

หลายๆ คน เมื่อพูดถึงการติดตั้งระบบไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ มักจะนึกถึงการลงทุนติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์เป็นจำนวนมากแบบของภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม ที่มักจะต้องใช้เงินลงทุนก้อนโต หลายแสนหลายล้านบาท หากแต่สำหรับบุคคลทั่วไป ที่ต้องการเฉพาะการผลิตไฟฟ้าที่บ้าน เพื่อช่วยลดค่าใช้จ่ายพลังงาน ผศ.ดร.สมพร กล่าวว่า อาจไม่จำเป็นต้องลงทุนสูงขนาดนั้น

โดย ผศ.ดร.สมพร อธิบายว่า สำหรับบ้านเรือนบุคคลทั่วไป ที่ไม่ได้มีการใช้พลังงานไฟฟ้าปริมาณมากอย่างเช่นธุรกิจใหญ่หรือโรงงานอุตสาหกรรม การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ขนาด 550 วัตต์ ประมาณ 1 – 2 แผง ก็เพียงพอต่อการช่วยลดค่าใช้จ่ายบิลไฟฟ้าที่บ้านแล้ว โดยในขณะนี้ ต้นทุนราคาแผงโซลาร์เซลล์ขนาด 550 วัตต์ สำหรับใช้ในบ้านเรือนมีราคาถูกลงมากแล้ว เพียงประมาณแผงละ 5,000 บาท ขึ้นอยู่กับสเป็กและยี่ห้อของแผง

ในขณะที่การใช้พลังงานแสงอาทิตย์จากโซลาร์เซลล์แผงหนึ่ง อาจช่วยประหยัดไฟได้ถึงเดือนละ 500 บาท ขึ้นอยู่กับรูปแบบการใช้พลังงาน และหากผู้ใช้นำพลังงานแสงอาทิตย์ที่ผลิตได้ไปหนุนเสริมกับธุรกิจที่บ้านก็จะยิ่งช่วยให้สามารถคืนทุนการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ได้ไวขึ้น เฉลี่ยแล้วภายใน 1 ปี

เช่นเดียวกับราคาต้นทุนแบตเตอรี ซึ่ง ผศ.ดร.สมพร เผยว่า ก็มีราคาถูกลงแล้วเช่นกัน โดยในขณะนี้ แบตเตอรีสำหรับสำรองไฟฟ้าขนาด 1 กิโลวัตต์ มีราคาเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 5,000 – 20,000 บาทต่อลูก

“หากต้องการจะประเมินรูปแบบการใช้พลังงานว่าครัวเรือนของเรามีการใช้พลังงานในรูปแบบใด ให้ลองสังเกตเลขมิเตอร์ไฟ และจดบันทึกไว้ทุกวัน ทุกๆ เช้า และ ทุกๆ เย็น เพื่อดูว่าในช่วงเวลากลางวันมีการใช้ไฟฟ้าเท่าใด และช่วงกลางคืนมีการใช้ไฟฟ้าเท่าใด จะช่วยให้สามารถรู้ได้ว่าเราควรติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์แบบใด และขนาดเท่าใด” ผศ.ดร.สมพร กล่าว

โซลาร์เซลล์ต้องมีการดูแลรักษายังไง?

สำหรับเรื่องการดูแลรักษาแผงโซลาร์เซลล์ ผศ.ดร.สมพร เผยว่า การดูแลแผงมีเพียงแค่ต้องหมั่นตรวจสอบระบบไฟให้อยู่ในสภาพใช้งานดีอยู่เสมอ และหมั่นทำความสะอาดแผง เพื่อช่วยให้แผงสามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้อย่างเต็มที่ โดยในพื้นที่ที่สะอาด ห่างไกลโรงงานและฝุ่นควัน อาจจะทำความสะอาดแค่เพียงทุกๆ ครึ่งปี แต่หากบ้านอยู่ในเมือง หรือเป็นพื้นที่ที่มีมลพิษฝุ่นเยอะ อาจต้องทำความสะอาดแผงบ่อยกว่านั้น

“ผมอยากให้ทุกคนหันมาติดตั้งโซลาร์เซลล์ใช้ที่บ้าน เพราะนอกจากจะช่วยเราประหยัดไฟได้แล้ว ยังช่วยแก้ปัญหาโลกร้อนอีกด้วย ในขณะที่แผงโซลาร์เซลล์สามารถใช้งานได้นานถึง 25 – 30 ปี เมื่อใช้จนสิ้นอายุขัยการใช้งานก็สามารถส่งไปรีไซเคิลได้ แต่สำหรับผู้ใช้ไฟบ้านธรรมดา เมื่อผ่านไป 30 ปี เราก็จะได้แค่กองใบเสร็จค่าไฟกองโต” ผศ.ดร.สมพร กล่าวทิ้งท้าย

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• เรือแข่งรักษ์โลก ใช้พลังงานไฮโดรเจนขับเคลื่อนข้ามมหาสมุทรแอตแลนติก

• Solar leafs แผ่นโซลาร์เซลล์ทรงใบไม้ ประสิทธิภาพสูง ผลิตไฟฟ้ามากขึ้น 10%

• เปลี่ยนผ่านพลังงานคืบ แผนพลังงานเข้าใหม่สหรัฐเป็นพลังงานสะอาดแล้ว 86%

 

ที่มาภาพ: Somporn Chuai-Aree