หวั่นน้ำท่วม! “ปลากระชัง” น็อกน้ำตาย น้ำจืดลงทะเลมาก กระทบปะการัง สัตว์น้ำ

สถานการณ์น้ำท่วมในหลายพื้นที่ในตอนนี้ต้องบอกคำเดียวว่า อาการน่าเป็นห่วงทั้งที่จังหวัดเชียงใหม่ จังหวัดเชียงราย ยังวิกฤต ในขณะที่น้ำยังท่วมสูงอยู่ ภาคธุรกิจการเกษตรกร ปศุสัตว์ก็ต้องระวังความเสียหายด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะผู้เลี้ยงปลาในกระชังในแม่น้ำ นอกจากจะมีความเสี่ยงที่น้ำจะพัดกระชังปลาให้เกิดความเสียหายไปกับกระแสน้ำ และยังมีความเสี่ยงปลาน็อกน้ำตายอีกด้วย

ทั้งนี้ที่ผ่านมาผู้เลี้ยงปลาในกระชัง ในจังหวัดพิษณุโลก และพิจิตร ต่างได้รับผลกระทบจากแม่น้ำ ที่เพิ่มระดับสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และมีสีขุ่นแดง ทำให้เกิดผลกระทบกับเกษตรกรที่เลี้ยงปลาทับทิมในกระชังหลายราย ได้รับความเสียหาย เนื่องจากปลาที่เลี้ยงไว้ปรับสภาพกับน้ำไม่ทัน ทำให้น็อกน้ำตายเป็นจำนวนมาก

นอกจากนี้กรมประมง ยังได้ออกมาเตือนว่าในภาวะฝนฟ้าคะนองพายุเข้าช่วง ไม่ควรสูบน้ำเข้าบ่อเพราะน้ำจะพัดพาสิ่งสกปรกจากผิวดินลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติควรปล่อยให้น้ำมีปริมาณเพิ่มขึ้น จึงจะนำไปใช้ในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ จัดทำร่องระบายน้ำและขุดลอกตะกอนดินที่จะทำให้ร่องระบายน้ำตื้นเขินออกไปเพื่อให้น้ำไหลเข้าออกสะดวก จัดเตรียมเครื่องเพิ่มออกซิเจนไว้ให้พร้อมเพื่อใช้ในการดำเนินการช่วยเหลือสัตว์น้ำในบ่อในกรณีปริมาณน้ำจากภายนอกไหลเข้าออกอย่างกะทันหัน เตรียมทยอยจับสัตว์น้ำที่ได้ขนาดขึ้นมาจำหน่ายหรือบริโภคเพื่อลดปริมาณสัตว์น้ำในบ่อให้เหลือน้อยลง

ทั้งนี้ให้มีการปรับปรุงคันบ่อ เสริมคันบ่อหรือขึงอ้วนไนล่อน ล้อมรอบบ่อให้สูงพอกับปริมาณน้ำที่เคยท่วมในปีที่ผ่านผ่านมา จัดเตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็น เช่น เครื่องสูบน้ำ เครื่องเพิ่มออกซิเจน ไว้ให้พร้อม จัดเตรียมปูนขาวไว้สำหรับพื้นที่ดินกรดดินเปรี้ยวเพื่อปรับสภาพน้ำในบ่อหลังน้ำท่วมปริมาณ 50-60 กิโลกรัมต่อไร่ วางแผนการเลี้ยงสัตว์น้ำให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และฤดูกาลเพื่อให้สามารถจับสัตว์น้ำได้ก่อนฤดูน้ำหลาก

ผลกระทบต่อมา คือ เวลาที่น้ำจืดไหลลงทะเลในปริมาณที่มากจะส่งผลกระทบมากมาย โดย ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เคยพูดถึงเรื่องนี้ว่า ช่วงที่น้ำจืดจำนวนมากกำลังไหลจากแผ่นดินลงสู่ทะเล โดยเฉพาะในเขตอ่าวไทยตอนใน (อ่าวตัว ก.) ที่มีแม่น้ำสายหลัก 4 สาย ไหลลงสู่อ่าวไทยตอนใน อาจส่งผลกระทบทำให้ปะการังฟอกขาวได้

ทั้งนี้อ่าวแห่งนี้มีแม่น้ำสายหลัก 4 สาย โดยไล่จากตะวันออก-ตะวันตก ได้แก่ บางปะกง เจ้าพระยา ท่าจีน และแม่กลอง และยังมีแม่น้ำสายรองรวมทั้งคลองอีกมาก เมื่อฝนตกหนักในภาคเหนือ ภาคกลาง น้ำจืดไหลลงมาสู่อ่าวไทยตอนใน ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงต่างๆ โดยมี 2 ปัจจัยหลัก

• ประการแรก คือน้ำจืดที่ไหลลงสู่อ่าวไทยตอนในทำให้ความเค็มของน้ำทะเลลดลงอย่างรวดเร็ว บางทีเกิดปรากฏการณ์ "น้ำเบียด" สัตว์น้ำทนต่อการเปลี่ยนแปลงฉับพลันไม่ได้ ขึ้นมาตายตามชายหาด "น้ำเบียด" เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นประจำแทบทุกปี โดยเฉพาะในเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ส่วนใหญ่จะเกิดทางฝั่งตะวันตก แถวชายฝั่งเพชรบุรี

หากน้ำจืดยังอาจส่งผลต่อปะการัง หากความเร็วลดลงฉับพลัน ทำให้ปะการังฟอกขาวได้ แต่ฝั่งตะวันตกไม่มีปะการัง ยังพอมีหน่อยก็ต้องเลยหัวหินไปถึงเขาเต่า แต่น้อยมาก ปะการังของจริงที่ฝั่งตะวันตก จะเริ่มที่หมู่เกาะรอบเมืองประจวบ หลุดออกไปจากเขตอ่าวไทยตอนใน ไม่ได้รับอิทธิพลแล้ว ผิดจากฝั่งตะวันออก เราพบปะการังตั้งแต่เกาะสีชัง เรื่อยไปผ่านเกาะล้าน เกาะไผ่ จนสุดที่แสมสาร ปะการังตะวันออกจึงได้รับอิทธิพลของน้ำจืดที่ลงมากับแม่น้ำ

“ในปี 2554 ที่ผ่านมา ช่วงที่เกิดน้ำท่วมใหญ่ พวกเรานักวิทยาศาสตร์ทางทะเลติดตามดูปะการังแถวเกาะสีชังตลอด พบว่าฟอกขาวเล็กน้อย และฟื้นคืนได้ในที่สุด แต่นั่นคือ 10 ปีก่อน ปัจจุบัน สภาพแวดล้อมเปลี่ยนไปพอสมควร หากปีนี้มีน้ำเยอะจริง อาจต้องลงกลับไปดูกันสักครั้ง แต่ไม่คิดว่าจะเป็นปัญหามากมาย เทียบเท่ากับที่ฟอกขาวจากโลกร้อนเมื่อต้นปีแถวระยองครับ”

• ประการที่ 2 ที่มาพร้อมกับน้ำจืดที่ไหลลงสู่อ่าวไทยตอนใน คือ "ขยะ" ดร.ธรณ์ กล่าวย้ำว่า เคยเล่าให้ฟังไปแล้วว่า "การจัดการขยะของไทย" ยังทำได้ไม่ดีนัก โดยมากกว่าครึ่งเป็นการฝังกลบที่ไม่ค่อยได้กลบจริง มีอยู่เยอะที่กองไว้ เมื่อน้ำท่วม กองขยะก็มาตามน้ำ ไหลลงสู่แม่น้ำ ก่อนที่จะมุ่งตรงออกสู่ทะเล กลายเป็ยขยะทะเลจำนวนมาก

โดยขยะไม่ย่อยสลายพวกนั้นจะลอยในอ่าวไทยตอนใน บางทีอาจไปปะทะกับมวลน้ำทะเลนอก เกิดเป็นแพขยะขึ้นมาแถวนอกฝั่งประจวบ ซึ่งในอดีตก็เคยเกิดขึ้นมาแล้วหลังน้ำท่วมใหญ่ นอกจากนี้ผู้เลี้ยงหอย หรือปลาทะเลก็ต้องระวังปริมาณน้ำจืดที่มากอาจทำให้สัตว์เลี้ยงน้ำเค็มตายได้!

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• เปิดสาเหตุน้ำท่วมหนักภาคเหนือ ก.ย. 67 อิทธิพลจากพายุยางิ

• ถึงเวลาโลกเอาคืน! ปี’67 โลกรวนสุด ร้อน แล้งจัด ฝนตกน้ำท่วมเป็นประวัติการณ์

• ทำความรู้จัก สร้อยไข่มุกอ่าวไทย โครงการสร้างเกาะเขื่อน ถมทะเล กันน้ำท่วม