ตั้งแต่เริ่มต้นสถานการณ์ระบาดของโควิด-19 เชื่อว่าทำให้ทุกคนเกิดความตื่นตัวในการป้องกันตนเอง จากการติดเชื้อไวรัสแน่ๆ หน้ากากอนามัย ถือว่าเป็นอีกหนึ่งวิธีการในการที่ทุกคนเลือกใช้ เพื่อป้องกันตัวเอง
เพราะฉะนั้นการเลือกใช้วัสดุอื่นสามารถนำมาทดแทนหน้ากากอนามัยนั้นสามารถทำได้หรือไม่ เพราะมีเรื่องราวของข่าวปลอมเกี่ยวกับหน้ากาอนามัยออกมามากมาย
จากความเชื่อที่ว่า เราสามารถใช้หน้ากากผ้านั้น ทดแทนหน้ากากอนามัยทางการแพทย์ จริงๆแล้วหน้ากากผ้า ไม่สามารถที่จะใช้ทดแทนกันได้ บุคลากรทางการแพทย์ ที่จะต้องทำงานกับผู้ป่วยหรือใครก็ตามที่ต้องดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด หน้ากากผ้าไม่สามารถที่จะใช้ในการป้องกันการ ติดเชื้อไวรัสที่จะก่อให้เกิด โควิด-19 ได้ ทั้งนี้เพราะวัสดุที่ใช้ในการทำหน้ากากอนามัยนั้น มีความแตกต่าง ทั้งวัสดุและคุณสมบัติของวัสดุ เมื่อเปรียบเทียบกับหน้ากากผ้า เนื่องจากหน้ากากอนามัยทางการแพทย์นั้นโดยทั่วไป จะประกอบด้วยวัสดุ ที่จะต้องผ่านการรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมโดยทั่วไปแล้วหน้ากากทางการแพทย์นั้น สามารถที่จะใช้ในการป้องกันละอองฝอยที่มีขนาดใหญ่ และในขณะเดียวกันสามารถที่จะใช้ดูดซับละอองฝอยที่มีขนาดใหญ่จากผู้ป่วยได้
มีการแชร์ให้เห็นอยู่บ่อย ๆสำหรับการนำเอากระดาษทิชชู มาทำเป็นหน้ากาก สามารถที่จะใช้ป้องกันการติดโควิด-19 ได้จริงหรือไม่ เพราะว่าด้วยคุณสมบัติของกระดาษทิชชูนั้น ไม่สามารถจะเทียบเคียงได้เลยกับหน้ากาก อนามัย ทิชชูเป็นเพียงกระดาษ ที่มีคุณสมบัติในการดูดซับความชื้น เมื่อมาสัมผัสกับความชื้นแล้ว จะทำให้กระดาษเกิดความยุ่ย ขาดได้ง่าย เห็นได้ว่า ไม่สามารถที่จะใช้กระดาษทิชชู เพื่อที่จะมาเป็นหน้ากากอนามัยได้อย่างแน่นอน การใช้ทิชชูเปียก เพื่อจะนำเอามาใช้เป็นหน้ากาก ในการทดแทนหน้ากากอนามัยนั้นไม่สามารถทำได้ ทิชชูเปียกนั้น จะประกอบไปด้วยส่วนที่เป็นทิชชู และมีสารที่ให้ความชุ่มชื้น สารที่จะให้ความชุ่มชื้นตัวนั้น จะเคลือบอยู่บนผิวของทิชชูเปียกโดยปกติทั่วไปแล้วเราต้องการให้ วัสดุนั้นเกิดการดูดซับละอองฝอย แต่ถ้าวัสดุที่ใช้มีความชุ่มชื้นอยู่แล้วมันจะสูญเสียคุณสมบัติในการดูดซับละอองฝอย
นอกเหนือจากนั้นทิชชูเปียกบางชนิด จะมีการเติมสารต้านแบคทีเรีย ลงไปด้วย สารต้านแบคทีเรียทุกชนิดไม่มีคุณสมบัติในการต้านเชื้อไวรัสได้และนอกจากนั้นสารต้านเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้ เมื่อมีการสัมผัส โดยเฉพาะ อย่างยิ่งบริเวณปากหรือจมูก ถ้านำไปใช้เป็นหน้ากาก จะมีโอกาสทำให้ผู้ที่ใช้สามารถเกิดการแพ้ได้
สำหรับทุกคนที่เกิดความกังวล ถ้าเป็นบุคคลที่ไม่ได้มีการสัมผัสกับความเสี่ยงเลยการใช้หน้ากากผ้า ถือว่าเพียงพอแล้วในการที่จะลดโอกาสที่จะไปสัมผัสกับละอองฝอยขนาดใหญ่ แต่มีข้อควรระวัง คือ หน้ากากผ้าเมื่อใช้แล้วรู้สึกว่ามีความชื้น ควรจะเปลี่ยนหน้ากากผ้า และนำไปซัก ตากแดดให้แห้ง สิ่งสำคัญที่สุดให้หมั่นทำความสะอาด ล้างมือเป็นประจำ ด้วยน้ำและสบู่ หรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยลดการปนเปื้อนของเชื้อ ที่บริเวณมือของเราเช่น เจลแอลกอฮอล์ หรือแอลกอฮอล์ในรูปแบบอื่น ๆ เท่านี้ก็เพียงพอแล้ว ที่จะทำให้ปลอดภัยจากการติดเชื้อโควิด-19
ขอบคุณข้อมูล ผศ.ดร.ภก.จตุรงค์ ประเทืองเดชกุล, หัวหน้าภาควิชาจุลชีววิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล