10 อันดับประเทศ ที่คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธมากที่สุด

“พุทธศาสนา (Buddhism)” มีอายุกว่า 2,500 ปี และมีผู้นับถือรวมกันประมาณ 700 ล้านคนทั่วโลก จึงทำให้พระพุทธศาสนาเป็นหนึ่งในศาสนาที่สำคัญที่สุดบนโลก โดยมีหลักปฏิบัติ คือ มุ่งเน้นเรื่องการพ้นทุกข์ วิธีการดับทุกข์ ให้พ้นจากความไม่รู้ความจริงในธรรมชาติ ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดทุกข์จากกิเลสทั้งปวงคือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง รวมทั้งเน้นการศึกษาทำความเข้าใจ การโยนิโสมนสิการด้วยปัญญา และพิสูจน์ทราบข้อเท็จจริง

กล่าวง่ายๆ คือ พระพุทธศาสนา ถือเป็นความจริงของชีวิต ซึ่งเป็นสิ่งที่พระพุทธเจ้าค้นพบนั่นเอง อย่างไรก็ตาม พุทธศาสนา มีการแยกนิกายเช่นเดียวกับศาสนาอื่น โดยมี 3 นิกายที่คนในเอเชียนับถือมากที่สุดดังนี้

นิกายที่คนจำนวนมากนับถือๆ ในศาสนาพุทธ 

1.เถรวาท (Theravada) นิกายที่เก่าแก่ที่สุดในศาสนาพุทธ มีความเป็นมาคือ พระโคตมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานได้ 3 เดือน พระอรหันต์สาวกผู้ได้เคยสดับสั่งสอนของพระองค์จำนวน 5๐๐ รูป ก็ประชุมทำปฐมสังคายนา ณ ถ้ำสัตบรรณคูหา ใกล้เมืองราชคฤห์ แคว้นมคธ ใช้เวลาสอบทานอยู่ 7 เดือน จึงประมวลคำสอนของพระพุทธเจ้าได้สำเร็จเป็นครั้งแรก ซึ่งเป็นบ่อเกิดของคัมภีร์พระไตรปิฎกภาษาบาลีและได้นับถือกันสืบมา เรียกว่าเถรวาท โดยเป็นนิกายหลักที่ได้รับการนับถือในประเทศศรีลังกา ไทย กัมพูชา ลาว และพม่า และเป็นส่วนน้อยในประเทศจีนและเวียดนาม

2.มหายาน (Mahayana) เป็นนิกายในศาสนาพุทธฝ่ายอาจริยวาท ที่จุดเด่นของนิกายนี้อยู่ที่แนวคิดเรื่องการบำเพ็ญตนเป็นพระโพธิสัตว์ สร้างบารมีเพื่อช่วยเหลือสรรพชีวิตในโลกไปสู่ความพ้นทุกข์ ด้วยเหตุที่มีผู้นับถืออยู่มากในประเทศแถบเหนือจึงเรียกได้อีกชื่อหนึ่งว่าอุตตรนิกาย ปัจจุบันพุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่ของโลกเป็นผู้นับถือนิกายมหายาน

ทั้งนี้ คำว่า มหายาน มาจากศัพท์ภาษาบาลี-สันสกฤต แปลว่าพาหนะที่ใหญ่ ใช้เปรียบเทียบ จากคำว่าหินยาน ซึ่งแปลว่าพาหนะที่เล็กๆ มหายานยังมีความหมายว่ายานที่สูงสุด ตามความเชื่อของพุทธศาสนิกชนฝ่ายมหายาน คำว่ามหายาน ไม่เพียงแต่เป็นยานใหญ่และสูงสุดเท่านั้น หากเป็นยานที่รื้อขนสรรพสัตว์ได้ทุกประเภททุกวัย รวมทั้งสัตว์โลกทุกรูปนาม เพื่อไปสู่พระนิพพาน และยานนี้ยังหมายถึงยานที่จะไปถึงพุทธภูมิ แล้วสำเร็จเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ปัจจุบันนับถือกันอยู่ประเทศแถบตอนเหนือของอินเดีย ญี่ปุ่น เนปาล จีน เกาหลี เวียดนาม มองโกเลีย ไปจนถึงบางส่วนของรัสเซีย

3. วัชรยาน (Vajrayana) เป็นนิกายที่มีความซับซ้อนที่สุด ซึ่งถือว่ามีหลักปรัชญาสูงเหนือธรรมชาติ เหนือกว่าแบบมหายาน โดยคำว่า วัชระหมายถึงเพชรหรือสายฟ้า เรียกอีกแบบว่าตันตระ เชื่อว่าการปฏิบัติตามคำสอนของนิกาย จะนำไปสู่การรู้แจ้ง และการหลุดพ้นได้ในเวลาอันสั้น แต่การปฏิบัติในวัชรยานมีเงื่อนไขสำคัญอยู่หนึ่งข้อ คือก่อนที่จะศึกษาปฏิบัติตันตระ จะต้องได้รับการมนตราภิเษกจากวัชราจารย์ผู้ซึ่งได้สำเร็จรู้แจ้งแล้ว ถ้าไม่มีการมนตราภิเษกแล้ว ถึงแม้จะปฏิบัติอย่างไรก็ตามจะไม่ได้รับผลเต็มที่ ฉะนั้นผู้สนใจต่อการปฏิบัติวัชรยาน ต้องได้รับการมนตราภิเษกจากวัชราจารย์เสียก่อน นิกายวัชรยานได้รับความนิยมใน ทิเบต ภูฏาน มองโกเลีย และบางพื้นที่ของรัสเซีย เป็นต้น

10 อันดับประเทศที่มีสัดส่วนชาวพุทธมากที่สุด

อันดับที่ 1 กัมพูชา

ประชากร 97 % นับถือศาสนาพุทธ

พุทธศาสนาเป็นเสาหลักของชีวิตทางวัฒนธรรมในกัมพูชา ซึ่งมีอิทธิพลต่อศิลปะ งานเทศกาล และประเพณีทางสังคมของประเทศ นิกายที่คนส่วนใหญ่นับถือคือ เถรวาท และหากนับตามจำนวนชาวพุทธแข่งกับประเทศอื่นๆ จะทำให้กัมพูชามีชาวพุทธมากเป็นอันดับ 5 ของโลก

อันดับที่ 2 ไทย
ประชากร 93 % นับถือศาสนาพุทธ

พุทธศาสนาเป็นศูนย์กลางของอัตลักษณ์ไทย โดยมีอิทธิพลต่อศิลปะ สถาปัตยกรรม และการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาท แม้กฎหมายจะรับรองกลุ่มศาสนาอย่างเป็นทางการทั้งหมด 5 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มพุทธ กลุ่มมุสลิม กลุ่มพราหมณ์-ฮินดู กลุ่มซิกข์ และกลุ่มคริสต์ แต่รัฐธรรมนูญกำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงนับถือศาสนาพุทธเท่านั้น

อันดับที่ 3 เมียนมา
ประชากร 80 % นับถือศาสนาพุทธ

พุทธศาสนาเป็นส่วนสำคัญในโครงสร้างทางวัฒนธรรมและสังคมของเมียนมา โดยเกือบทั้งหมดเป็น นิกายเถรวาท ลักษณะเด่นประการหนึ่งของพุทธศาสนาในเมียนมาร์คือความนิยมในการทำสมาธิที่เพิ่มขึ้นในหมู่บุคคลทั่วไป ในอดีตพระภิกษุจะฝึกสมาธิเป็นส่วนใหญ่ ในขณะที่ฆราวาสมักเน้นไปที่การตักบาตร อย่างไรก็ตามในช่วงการปกครองอาณานิคมของอังกฤษ การทำสมาธิเริ่มถูกนำมาใช้กับฆราวาสในวงกว้างขึ้นเป็นครั้งแรก ประเพณีนี้สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน

อันดับที่ 4 ภูฏาน
ประชากร 75 % นับถือศาสนาพุทธ

ภูฏานมีความเกี่ยวพันกับพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง โดยเฉพาะพุทธศาสนานิกายวัชรยาน ที่มาจากทิเบต ซึ่งมีอิทธิพลต่อการปกครอง ศิลปะ และชีวิตประจำวัน ซึ่งการมีพุทธศาสนาทำให้มีการรวมชาติ และตั้งเป็นประเทศได้ อย่างไรก็ตาม พระสงฆ์ที่นี่ถ้าบวชแล้วจะไม่สึก เพราะเชื่อว่าสึกออกมาตายไปจะตกนรก ทำให้ครอบครัวยากจนนิยมส่งลูกไปบวช เพื่อศึกษาธรรมและเป็นพระไปตลอดชีวิต

อันดับที่ 5 ศรีลังกา

ประชากร 69 % นับถือศาสนาพุทธ

ศรีลังกา มีความใกล้ชิดกับดินแดนต้นกำเนิดพระพุทธศาสนา อย่างประเทศอินเดียและประเทศเนปาลมากที่สุด ทั้งในแง่ของทำเลที่ตั้ง เชื้อชาติ อารยธรรม และความเชื่อมโยงทางพระพุทธศาสนา โดยมีความคล้ายกับชาวพุทธในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นนิกาย เถรวาท

อันดับที่ 6 สปป.ลาว

ประชากร 64 % นับถือศาสนาพุทธ

เช่นเดียวกับเพื่อนบ้านในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พุทธศาสนาใน สปป. ลาว เป็นรากฐานสำคัญของชีวิตประจำวันและเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม ซึ่งมีอิทธิพลต่อทุกสิ่งทุกอย่างตั้งแต่งานศิลปะไปจนถึงกิจกรรมและพิธีกรรมของชุมชน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเถรวาท อย่างไรก็ตาม พุทธศาสนาในระบอบสังคมนิยมลาวได้รับการตีความใหม่ จึงมีการผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับการต่อสู้เพื่อเอกราชเข้าไปด้วย เช่น เช่นพิธีกรรมต่างๆ มีการแทรกแนวคิดลัทธิมาร์กซ์-เลนิน (Marxism-Leninism) เป็นต้น

อันดับที่ 7 มองโกเลีย

ประชากร 54 % นับถือศาสนาพุทธ

ศาสนาในประเทศมองโกเลีย มีศาสนาสำคัญ คือศาสนาพุทธนิกายวัชรยานและลัทธิ เชมัน (Shaman) แบบมองโกเลียเพราะเป็นศาสนาหลักที่นับถือกันมาตั้งแต่อดีต อย่างไรก็ดี นักวิชาการยกให้ประเทศนี้ เป็นขุมทรัพย์ทางศาสนาที่ใหญ่ที่สุดในโลก เพราะ “หอสมุดแห่งชาติ (National Library of Mongolia) ” เป็นที่เก็บของคัมภีร์โบราณในศาสนาพุทธ มากกว่า 1 ล้านเล่ม ซึ่งมีคัมภีร์ภาษาทิเบตโบราณมากมาย ที่หาได้ยากยิ่ง

อันดับที่ 8 ญี่ปุ่น

ประชากร 33 % นับถือศาสนาพุทธ

ศาสนาพุทธในญี่ปุ่นส่วนใหญ่ เป็นแบบนิกายมหายาน โดยได้รับอิทธิพลมาจากจีน ซึ่งในช่วงพันกว่าปี ชาวญี่ปุ่นได้ผสมคำสอนทางพุทธศาสนาบางส่วนเข้ากับศาสนาชินโต จนมีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง ซึ่งหนึ่งในความโดดเด่นคือ พระสงฆ์ในญี่ปุ่น สามารถแต่งงานมีครอบครัวได้ โดยปฏิบัติกันมาตั้งแต่สมัยยุคเมจิแล้ว และปัจจุบัน “พระสงฆ์” ถือเป็น “อาชีพหนึ่ง” ที่เท่านั้น เพราะพระญี่ปุ่นนิกายมหายาน จะมีแค่กฎข้อห้าม 5 ข้อ ได้แก่ 1.ไม่เบียดเบียนชีวิต 2.ไม่เอาสิ่งของผู้อื่น 3.งดเว้นการประพฤติไม่เหมาะสมทางเพศ 4. ไม่กล่าวเท็จ และ 5. ไม่บริโภคสุราอันนำไปสู่ความประมาท แต่ไม่มีเรื่องห้ามสร้างครอบครัว

อันดับที่ 9 สิงคโปร์

ประชากร 32 % นับถือศาสนาพุทธ

ชาวสิงคโปร์ ส่วนใหญ่ นับถือนิกายมหายาน ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากจีน แต่ปัจจุบัน การประกอบพิธีกรรมในวัดจีน ไม่ได้รับความนิยมในคนรุ่นใหม่อีกต่อไป แต่สนใจเรื่องการประยุกต์คำสอนในพระพุทธศาสนา ให้เข้ากับชีวิตประจำวันมากขึ้น จนกลายเป็นกระแสใหม่ที่เรียกว่า “พุทธศาสนาแบบสมาคม (Associational Buddhism) ” ที่มีจำนวนสมาชิกแยกกันไปตามแต่ละกลุ่ม และมีวิธีปฏิบัติในแบบของตนเองมากขึ้น

อันดับที่ 10 เกาหลีใต้

ประชากร 22 % นับถือศาสนาพุทธ

ศาสนาพุทธในเกาหลีใต้ ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศจีน ทำให้ส่วนใหญ่นับถือนิกายมหายาน แต่มีการปรับตัวเพื่อดึงดูดคนรุ่นใหม่ให้เข้าสู่ศาสนามากขึ้น เช่นเดียวกับสิงคโปร์

ประเทศที่มีชาวพุทธมากที่สุดในโลก

หากนับแค่ประเทศที่มีจำนวนชาวพุทธมากที่สุดในโลก จีนจะเป็นอันดับ 1 โดยประชากรกว่า 18 % หรือประมาณ 254,700,000 เป็นชาวพุทธ ซึ่งมีนิกายหลักคือมหายาน และได้มีการ ผสมผสานเข้ากับความเชื่อทางศาสนาเต๋า และศาสนาขงจื๊อ จนมีเอกลักษณ์ของตนเอง ซึ่งพระพุทธศาสนาของจีนมีอิทธิพลต่อชาวไทยเชื้อสายจีนมากที่สุด เพราะเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนานิกายมหายานในไทยด้วย

ที่มา : The Buddha Channel / The Prachakorn / ธรรมะไทย / MRG ONLINR / THAI CADET / หน่อแก้ว พระพุทธศาสนา

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ชวนดู! ซีรีส์ "สาธุ" เงินตรามา ศรัทธาเกิด ตีแผ่ "พุทธพาณิชย์" มีอะไรบ้าง? 
• ศาสนาที่มีคนนับถือมากที่สุดในโลก มีอะไรบ้าง และในอนาคตศาสนาใดจะขึ้นมานำ
• วันมาฆบูชา 2567 บทสวดเวียนเทียน บูชาพระ และหลักปฏิบัติชาวพุทธ