ตึก สตง.ถล่ม เปลือยโครงสร้างองค์กรอิสระ ไม่ตรวจสอบตัวเอง?

หลังจากที่ตึก สตง. พังถล่มลงมา 19 วัน (วันที่ 28 มี.ค. - 16 เม.ย. 68) สังคมรู้ข้อมูลอะไรแล้วบ้าง? ทั้งในมุมข้อสังเกตด้านวิศวกรรม การแก้แบบ นอมินีทุนจีน  และพฤติกรรมจัดซื้อพัสดุแพงเกินความจำเป็นของ สตง. องค์กรตรวจสอบการใช้เงินของหน่วยงานอื่น ที่ดูเหมือนใช้เงินเกินความจำเป็นหรือไม่?

ปริศนาการพังทลายแบบแพนเค้ก ความผิดปกติทางวิศวกรรม

อ.วรศักดิ์ กนกนุกุลชัย ราชบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมศาสตร์ ประเภทวิศวกรรมโยธา ให้ความเห็นว่า การวิบัติของอาคารแบบ “แพนเค้ก” ที่เกิดกับตึก สตง. เป็นเรื่องที่ยากมาก และเกิดขึ้นในเวลาเพียง 8 วินาที

 

• อาคาร “ไม่สมมาตร” จาก “กำแพงปล่องลิฟต์” ที่เป็นแกนหนักรับแรงของอาคาร อยู่เยื้องจุดศูนย์ถ่วงไปทางด้านหลัง ทำให้ “ไม่สมดุล” เจอแรงบิดของอาคารจากแผ่นดินไหวทำให้กำแพงปล่องลิฟต์แตก
• แรงบิดเข้าไปที่เสา ด้านล่างซึ่งมีแรงศักย์ของอาคารกระทำอยู่ “ขาด” จนเหมือน​ “อาคารลอยกลางอากาศ” ชั่วขณะ ไม่ทันได้ล้มเอียงก็พังลงมาทับกันเป็นชั้นๆ ทั้งหมด
• ลักษณะการถล่ม ไม่ต่างกับการทุบรื้อตึกสูงด้วยการระเบิดฐานตึก ใช้การวิบัติของโครงสร้างฐาน ปลดปล่อยพลังงานศักย์ในตึก กล่าวให้เข้าใจง่ายคือ ใช้น้ำหนักของตัวตึกเอง เป็นแรงกระทำหลักให้ตึกถล่มลงมา
   

"แก้แบบ" เรื่องจริงที่ไม่มีใครยอมรับ?

• แม้ สตง. ออกแถลงการณ์ยืนยันว่า “ไม่เคยมีการแก้แบบ” ในวันที่ 30 มี.ค. แต่ “สุทธิพงษ์ บุญนิธิ” รองผู้ว่าฯ สตง. กล่าวในห้องประชุม กมธ.ติดตามงบฯ เมื่อวันที่ 10 เม.ย. ว่า “มีการแก้แบบจุดแกนกลางของปล่องลิฟต์”
• ต่อมา 14 เม.ย. นายสมเกียรติ ชูแสงสุข วิศวกรอายุ 66 ปี ผู้มีชื่อลงนามรับรอง “การแก้ไขแบบอาคาร สตง.” ออกมาปฏิเสธอย่างชัดเจนว่า “ตนถูกปลอมแปลงลายเซ็น” เข้าแจ้งความกับ สน.วังทองหลาง ระบุว่า ถูกปลอมแปลงลายเซ็นมากว่า 5 ปี ตนไม่ได้ทำอาชีพควบคุมงานก่อสร้างมานานกว่า 20 ปีแล้ว
• นอกจากนี้ยังพบว่าวิศวกรผู้ออกแบบและลงนาม มีอายุ 85 ปี ชื่อนายพิมล เจริญยิ่ง บอกกับผู้สื่อข่าวว่า ตนไม่รู้เรื่องการออกแบบตึก สตง. และไม่รู้ว่าทำไมมีลายเซ็นของตน ตนเป็นเพียงวิศวกรของบริษัทที่รับผิดชอบออกแบบอาคาร สตง. แต่ไม่ได้ออกแบบมานานแล้ว ให้ไปถามบริษัทเอาดีกว่า

"สูดลมหายใจลึกๆ" ผู้บริหาร สตง.ทำอะไรบ้างหลังเกิดวิกฤติ? 

• ทันทีที่เกิดเหตุ ทำให้มีผู้เสียชีวิตและติดอยู่ภายในซากอาคารจำนวนมาก ต้องระดมทีมกู้ภัยแถวหน้าทั้งในไทยและต่างประเทศเพื่อช่วยเหลือ สังคมถามหาว่า สตง. องค์กรเจ้าของโครงการนี้อยู่ไหน?
• 31 เม.ย. วันที่ 3 หลังเกิดเหตุ มีรายงานว่า ผู้ว่าฯ สตง. ได้เขียนจดหมายเวียนส่งภายในกลุ่มไลน์ของ สตง.เอง ให้เจ้าหน้าที่ “สูดลมหายใจลึกๆ กุมมือให้แน่น และก้าวไปพร้อมๆกัน”
• ระบุว่า นอกจากบ้านหลังใหม่จะพังไปแล้ว ความน่าเชื่อถือที่สั่งสมมายังถูกตั้งคำถามอย่างหนัก ขอให้ทุกคนอดทน ไม่ตอบโต้ มองไปข้างหน้า กู้ความน่าเชื่อถือกลับมาอีกครั้ง ก่อนข้อความนี้จะถูกลบไปเพราะถูกวิจารณ์อย่างหนัก โดยผู้ว่าฯ สตง.ยอมรับภายหลังว่าเป็นเอกสารจริง
• ผู้บริหาร สตง. คนแรกที่ปรากฎตัวต่อสาธารณะ คือ “สุทธิพงษ์ บุญนิธิ” ในวันที่ 30 มี.ค. ในที่ประชุม กมธ. โดยระบุว่า ไม่เคยรู้มาก่อนว่า บ.จีน เป็นผู้รับเหมาในโครงการ ทั้งที่มีภาพเขาอยู่ในภาพหมู่กับผู้รับเหมาไทย-จีน และมีแผนจะปรับรูปแบบก่อสร้างอาคาร สตง.แห่งใหม่เป็นแนวราบ ไม่ทำตึกสูงอีกแล้ว
• ผู้ว่าฯ สตง. ปรากฎตัวครั้งแรกในงานทำบุญให้เหยื่อตึกถล่ม บอกว่าเสียใจกับเหตุตึกถล่ม ตนอยู่ในพื้นที่ตั้งแต่วันแรก ซึ่งขัดแย้งกับข้อเท็จจริงของคนหน้างาน ทั้งสื่อและหน่วยงานอื่นๆ ไม่มีใครพบตัวเขาเลยแม้แต่คนเดียว

นอมินี คดีพิเศษ ธุรกิจจีน 0 เหรียญ เหล็กไม่ได้มาตรฐาน

• โครงการนี้ร่วมสร้างในลักษณะ “กิจการร่วมค้า” บริษัทไทย และจีน แต่เมื่อเข้าไปดูโครงสร้างการถือหุ้นในบริษัทจีนแล้ว มีลักษณะคล้าย “การจ้างนอมินี” คนไทย ถือหุ้นเพื่อเลี่ยงกฎหมาย มีโครงข่ายเชื่อมโยงกับธุรกิจนอมินีอื่นๆ อีก
• ความผิดปกตินี้ ทำให้ กรมสอบสวนคดีพิเศษ (DSI) รับเรื่องนี้เป็นคดีพิเศษ เลขที่ 32/2568 มุ่งสอบสวนเข้มข้นกรณี “นอมินี” เป็นหลัก
• มีการขุดข้อมูลพบว่าบริษัท ไชน่า เรลเวย์ นัมเบอร์ 10 (ประเทศไทย) จำกัด แห่งนี้  ยังรับงานสร้างอาคาร “รัฐ” อีกหลายแห่ง รวมกว่า 29 โครงการ มูลค่ารวมไม่ต่ำว่า 2.2 หมื่นล้านบาท
• กรณีนี้เปิดโปงการทำธุรกิจ “ศูนย์เหรียญ” ของทุนจีนในไทยด้วย เช่น การสร้างตึกที่ใช้เหล็กจากบริษัทจีน ที่มาเปิดโรงงานใน จ.ระยอง คือ บ.ซิน เคอ หยวน สตีล จำกัด เป็นโรงงานที่ ก.อุตสาหกรรมเคยสั่งปิดไปแล้ว แต่ก็ยังพบว่ามีการผลิตอยู่ 
• กระทรวงอุตสาหกรรมเก็บตัวอย่างเหล็กมาตรวจสอบ พบว่า มีส่วนหนึ่งเป็น “เหล็กไม่ได้มาตรฐาน”
• มีการเบี้ยวค่าจ้างรับเหมาช่วงกับบริษัทคนไทย เป็นข้อพิพาทระหว่างผู้รับเหมาจีนและผู้รับเหมาไทย ตั้งแต่ก่อนเกิดเหตุตึกถล่มด้วย 

เก้าอี้ตัวละแสน-ก๊อกน้ำอันละเกือบหมื่น-วัสดุเกรดรัฐมนตรี?

เพจดังเผยแพร่ เอกสารจัดซื้อจัดจ้าง ของอาคาร สตง. ที่ถล่มลงมา พบว่ามีการตั้งบ ราคาพัสดุ “สุดหรู-แพงเกินจริง” เช่น

 

• เก้าอี้ผู้ว่า สตง. ตัวละ กว่า 100,000 บาท
• ก๊อกน้ำห้องน้ำผู้บริหาร ราคาสูงสุดแตะ 9,600 บาท/ชุด
• แต่งห้องด้วยพรมราคาหลักแสนบาท
• ห้องน้ำ-ห้องอาบน้ำส่วนตัว ภายในออฟฟิศผู้ว่า
• พื้น ผนัง ใช้ วัสดุพรีเมียม พร้อมตู้เก็บของบิลต์อินในราคาเฉลี่ยหลักแสน
• กล้อง CCTV ตัวละ 28,050 บาท แพงกว่าราคาตลาด 10 เท่า
• โทรศัพท์ภายในเครื่องละ 6,800 บาท (ราคาตลาดเครื่องละ  1,680 บาท)
• เครื่องปั่นไฟราคา 7.26 ล้านบาท แพงกว่าราคาตลาด 2.52 ล้านบาท
• มีแผนสร้างห้องประชุมคล้ายโรงหนังขนาดใหญ่ ขนาด 200 ที่นั่ง

สิทธิพงษ์ รองผู้ว่า สตง. บอกว่า ผู้ว่าฯ สตง.มีตำแหน่งเทียบเท่ารัฐมนตรี ส่วนรองผู้ว่าฯ สตง.เทียบเท่าอธิบดี จึงออกแบบตามนี้ แต่ที่แพงเป็นห้องรับแขกห้องหนึ่ง มีแขกต่างชาติแวะเวียนมาบ่อยครั้ง 

สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน(เดียวกัน?)

เรื่องนี้ทำให้ ข้าราชการ-พนักงานราชการ หลายคน เกิดความรู้สึก และออกมาพูดถึงมาตรฐานการทำงานของ สตง. ที่ตรวจสอบหน่วยงานพื้นที่แบบ “เข้มข้นอย่างมาก” ซึ่งดูย้อนแย้งกับสิ่งที่เกิดขึ้นภายในหน่วยงานของ สตง.เอง
 

กรณีตัวอย่าง เช่น 

• ครูใช้เงินส่วนตัวซื้อพัดลมมาใช้ในห้องเรียนกับนักเรียนเพราะอากาศร้อน แต่ สตง.ลงตรวจ บอกว่าทำไมไม่บริจาค ใช้ไฟฟ้าหลวงจะเรียกเก็บค่าไฟ
• ตามหาเครื่องตัดหญ้าของโรงเรียนที่ืซื้อมานาน 10 ปีแล้ว แจ้งว่าชำรุดไม่ได้เพราะครูพัสดุคนเก่าไม่ได้แทงออกว่าชำรุด หากหามาไม่ได้จะถือว่าทุจริต
• ทำเงินหายไป 1 สตางค์ก็ต้องไปตามนำมาคืนในบัญชีให้ได้

สรุปแล้ว สำนักงานแห่งนี้ตรวจเงินแผ่นดินด้วยมาตรฐานเดียวกันทุกหน่วยงานจริงหรือไม่?  หรือมี “สองมาตรฐาน” อยู่ในองค์กรที่ควรเป็นต้นแบบความโปร่งใส เป็นเรื่องที่สังคมยังมีคำถาม และต้องการคำตอบจาก สตง.

จนวันนี้ ผู้คนยังไม่รู้แน่ชัดว่า “ทำไมตึก สตง. เป็นตึกเดียวใน กทม.ที่พังถล่มลงมา” เพราะขณะนี้ยังอยู่ระหว่างการจำลองการถล่มของตึกประกอบรายงานของผู้เชี่ยวชาญ ตามคำสั่งของนายกรัฐมนตรี มีกำหนดแล้วเสร็จภายใน 90 วัน โดยมีผู้เชี่ยวชาญจากทั้งกรมโยธาธิการฯ และสถาบันการศึกษา 4 สถาบัน 

แต่เรื่องนี้กลับเปิดเผยปัญหาใต้พรมขององค์กรอิสระที่มีหน้าที่ตรวจสอบการใช้งบประมาณของหน่วยงานอื่นขึ้นมาอย่างหมดเปลือก  

 

19 วันผ่านไป ความจริงยังเงียบ...แต่ “ความศรัทธา” พังเร็ว