สมชัย เปิดสูตรเลือกตั้งครั้งต่อไป “บัตร 2 ใบ” ใครได้ประโยชน์ ?

แม้จะผ่านพ้นไปแล้ว สำหรับการโหวตแก้ไขรัฐธรรมนูญ วาระ 3 ที่เกี่ยวข้องกับระบบเลือกตั้ง เปลี่ยนจากบัตร 1 ใบ เป็นบัตรเลือกตั้ง 2 ใบ ซึ่งคล้ายๆ กับระบบการเลือกตั้งในรัฐธรรมนูญ ปี 2540 ที่ทำให้พรรคไทยรักไทย (ถูกยุบไปแล้ว) พรรคเพื่อไทย ได้คะแนนเสียงแบบแลนสไลด์ขน ส.ส.เข้าสภาแบบถล่มทลาย

แต่ปัญหาก็คือ ถึงตอนนี้ ก็ยังไม่มีความชัดเจนในเรื่องการคำนวณคะแนน ส.ส.บัญชีรายชื่อ หรือ ส.ส.พึงมี  จึงยังไม่แน่ชัดว่า เอาเข้าจริงๆ แล้ว การเปลี่ยนกติกาในส่วนของบัตรเลือกตั้งนี้ จะส่งผลดีกับพรรคใดกันแน่ ?

ดนัย เอกมหาสวัสดิ์ ชวน รศ.สมชัย ศรีสุทธิยากร ผอ.ศูนย์วิจัยการเมืองและการเลือกตั้ง ม.รังสิต อดีต กกต. มาร่วมสนทนาวิเคราะห์เจาะลึกให้เห็นภาพชัดๆ กันว่า บัตร 2 ใบ ในการเลือกตั้งครั้งต่อไป พรรคใดบ้างที่ได้รับประโยชน์ จากการเปลี่ยนแปลงครั้งนี้

สูตรคำนวณแบบที่ 1 MMM

โดย รศ.สมชัย ได้เปิดสูตรคำนวณ ส.ส.บัญชีรายชื่อ กรณีที่การเลือกตั้งครั้งต่อไปใช้สูตรคำนวณแบบรัฐธรรมนูญ ปี 2540 ระบบที่มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า Mixed Member Majoritarian System หรือที่เรียกว่า MMM อิงกับคะแนนของแต่ละพรรค ที่ได้รับการเลือกตั้งเมื่อปี 2562

ซึ่งถ้าคำนวณด้วยสูตรนี้ พรรคใหญ่จะได้ ส.ส. เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะพรรคเพื่อไทย ที่ไม่ได้ ส.ส.พึงมี เลยแม้แต่คนเดียวในการเลือกตั้งครั้งก่อน จะได้ ส.ส.บัญชีรายชื่อถึง 22 คน ส่วนพรรคเล็ก อาจจะไม่ได้ ส.ส. เลย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• มองเกมอย่างสมชัย : บิ๊กตู่ปลดธรรมนัสด้วยอารมณ์ ระวังสึนามิทางการเมือง

• รัฐประหาร 19 กันยา ! 15 ปี แห่งความขัดแย้ง ในสังคมไทย

• ปลดธรรมนัส ขยี้กล่องดวงใจลุงป้อม ! ลุงตู่ขาลอย ต้องยุบสภาเร็วๆ นี้ ?

สูตรคำนวณแบบที่ 2 MMP

แม้ว่าการแก้รัฐธรรมนูญ จะกำหนดให้เปลี่ยนจากบัตรเลือกตั้ง 1 ใบ เป็นบัตรเลือกตั้ง 2 ใบ แต่ยังไม่มีความชัดเจนในเรื่องสูตรคำนวณ ที่คาดว่าจะต้องมีการยื่นให้ตีความ เพื่อช่วงชิงความได้เปรียบทางการเมือง

ซึ่งในกรณีนี้ หากใช้บัตรเลือกตั้ง 2 ใบ แต่ใช้สูตรคำนวณแบบรัฐธรรมนูญปี 2560 ที่มีชื่อว่า Mixed Member Proportional System หรือ MMP ก็จะทำให้พรรคขนาดเล็กและขนาดกลาง มีโอกาสได้ ส.ส. มากขึ้น แต่พรรคใหญ่ โดยเฉพาะเพื่อไทย จะไม่ได้ ส.ส.บัญชีรายชื่อ หรือ ส.ส.พึงมี เยอะเท่ากับการคำนวณด้วยสูตรรัฐธรรมนูญ ปี 2540

โดยระบบการเลือกตั้งดั้งเดิมของรัฐธรรมนูญ ปี 2560 จะไม่ใช่ MMP เต็มรูปแบบ เพราะกำหนดให้ใช้บัตรเลือกตั้งใบเดียว ในขณะที่ระบบ MMP ซึ่งมีที่มาจากเยอรมนี ต้องใช้บัตรเลือกตั้ง 2 ใบ

แนวทางที่ 3 กลับไปใช้บัตรใบเดียว และใช้สูตรคำนวณ รัฐธรรมนูญปี 2560

ในกรณีที่กลับไปใช้บัตรใบเดียว และใช้สูตรคำนวณ ปี 2560 รศ.สมชัย แสดงความคิดเห็นว่า มีความเป็นไปได้ แต่ต้องประกาศยุบสภาก่อนการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เกี่ยวข้องกับระบบเลือกตั้ง จะประกาศใช้

ซึ่งหมายความว่าฝ่ายที่กุมอำนาจได้ประเมินแล้ว หากใช้ระบบการเลือกตั้งที่มีการแก้ไขใหม่ จะทำให้ตนเองเสียเปรียบพรรคการเมืองใหญ่ฝั่งตรงข้าม จึงจำเป็นต้องล้มกระดานด้วยการยุบสภา แต่ทั้งนี้ รศ.สมชัย ก็หวังว่า เหตุการณ์นี้จะไม่เกิดขึ้น

ติดตามรายการสุดกับหมาแก่ ดำเนินรายการโดย ดนัย เอกมหาสวัสดิ์ ทาง Facebook : SpringNews , YouTube : Spring เเละทาง Nation TV 22 เสาร์-อาทิตย์  เวลา 21.30 น.