‘Takakia’ มอสโบราณอายุ 390 ล้านปี อาจเจอจุดจบ เมื่อพบโลกร้อน
สายพันธุ์มอส Takakia ที่สืบสายพันธุ์บนโลกมากว่า 390 ล้านปี อาจต้องพบจุดจบในเร็ววันนี้ เมื่อถิ่นกระจายพันธุ์บนยอดเขาหิมาลัยกำลังร้อนขึ้นเรื่อยๆ จากผลกระทบสภาวะโลกร้อน
นักวิจัยจากมหาวิทยาลัย Capital Normal University กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน เผย Takakia มอสสายพันธุ์โบราณ ที่มีหลักฐานว่าสืบสายพันธุ์บนโลกมามากกว่า 390 ล้านปี และปัจจุบันสามารถพบได้เพียงแค่พื้นที่ไม่กี่แห่งบนเทือกเขาสูงในทิเบต ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา เท่านั้น กำลังพบกับภัยคุกคามจากสภาวะโลกร้อน จนอาจสูญพันธุ์ในอนาคตอันใกล้
Takakia เป็นสายพันธุ์มอสขนาดเล็กที่เติบโตช้า และมีถิ่นกระจายพันธุ์อยู่ในมุมที่มีสภาพอากาศเฉพาะตัวบนยอดเขาสูง โดยจากการวิเคราะห์พันธุกรรมของมอสสายพันธุ์นี้พบว่า มันเป็นสายพันธุ์มอสที่มีอายุเก่าแก่ แต่มีความสามารถในการปรับตัวให้อยู่กับสภาพอากาศสุดขั้วบนบอดเขาสูงได้อย่างดีเยี่ยม
โดย Yikun He นักพกฤกษศาสตร์ เจ้าของงานวิจัย เปิดเผยกับ สำนักข่าว The Guardian ว่า จากการวิเคราะห์ DNA ของมอสสายพันธุ์เก่าแก่นี้ พบว่า มันเป็นสายพันธุ์ที่มีวิวัฒนาการในการปรับตัวอยู่ในสภาพแวดล้อมสุดขั้วของเทือกเขาสูงที่แปรเปลี่ยนอย่างรวดเร็วจากช่วงเวลาแดดจ้า กลายเป็นพายุหิมะหนา ได้ดีมาก
ด้วยความสามารถในการปรับตัวและวิวัฒนาการให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่แปรเปลี่ยนไป เป็นหนึ่งในปัจจัยความสำเร็จที่ทำให้มอสสายพันธุ์โบราณนี้อยู่รอดมากว่า 390 ล้านปี ถือได้ว่ามอสชนิดนี้มีอายุก่อนหน้ายุคไดโนเสาร์ และอยู่มานานก่อนที่เทือกเขาหิมาลัย ซึ่งเป็นถิ่นกระจายพันธุ์ปัจจุบันของมอสชนิดนี้จะเริ่มฟอร์มตัวเสียด้วยซ้ำ Yikun He กล่าว
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
อย่างไรก็ตาม ผลพวงจากสภาวะโลกร้อนกำลังทำให้สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ชนิดที่มอสสายพันธุ์โบราณนี้ปรับตัวตามไม่ทัน โดยทีมวิจัยพบว่า สภาพอากาศที่กำลังร้อนขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ธารน้ำแข็งและยอดหิมะบนเทือกเขาหิมาลัยกำลังละลายอย่างรวดเร็ว เปิดให้มอสสายพันธุ์เฉพาะถิ่นนี้ต้องเผชิญกับแดดจ้าและรังสีอัลตราไวโอเล็ตเข้มข้น จนมอสเหล่านี้ไม่อาจอยู่รอดได้
จากการสำรวจศึกษาแหล่งกระจายพันธุ์มอส Takakia บนเทือกเขาหิมาลัยในทิเบต ทีมนักวิจัยพบว่า แหล่งกระจายพันธุ์ของมอสสายพันธุ์นี้กำลังหดเล็กลงในอัตราราว 1.6% ต่อปี ด้วยอัตรานี้ ภายสิ้นศตวรรษที่ 21 ทั้งโลกจะมีถิ่นอาศัยที่เหมาะกับการกระจายพันธุ์ของมอส Takakia ลดเหลือเพียง 1,000-1,500 ตารางกิโลเมตร เท่านั้น
ด้วยเหตุนี้ ทีมนักวิจัยจึงพยายามปกป้องสายพันธุ์มอสโบราณนี้ให้ยังคงเผ่าพันธุ์อยู่ได้ โดยการเก็บตัวอย่างมอสชนิดนี้ เพื่อนำมาขยายพันธุ์ในห้องทดลองระบบปิด เพื่อนำกล้าพันธุ์ที่เพาะได้ไปปลูกทดแทนในพื้นที่เทือกเขาสูงของทิเบตต่อไป
