เมนูเนื้อในมื้ออาหารของเราปล่อยคาร์บอนทำโลกร้อนเท่าไหร่บ้าง?

การทำการเกษตรมีผลต่อสิ่งแวดล้อมเสมอ จะมากจะน้อยนั้นไม่สำคัญ สำคัญแค่ทำยังไงให้การเกษตรยั่งยืน นี่คือกุญแจสำคัญที่เราต้องลงมือทำเดี๋ยวนี้

เราเข้าใจดีว่าการทำการเกษตรและการทำปศุสัตว์ มีบทบาทสำคัญต่อปากท้องและเศรษฐกิจของแต่ละประเทศเป็นสำคัญ และที่สำคัญมากกว่าคือ  มันมีบทบาทอย่างมากต่อสิ่งแวดล้อม และการทำให้โลกของเราร้อนขึ้นด้วย

เกษตรกรรมทำให้สิ่งแวดล้อมเสียหายยังไง?

อย่างแรกเลยคือ การทำการเกษตร เราใช้น้ำจืดปริมาณมาก น้ำที่เราปล่อยเข้าไปนั้นสะอาดปลอดภัยแต่น้ำที่ใช้ทางการเกษตรเสร็จแล้วถูกปล่อยออกมา ส่วนใหญ่มักเจือปนกับสารเคมีทางการเกษตรมาด้วย ซึ่งอาจส่งผลให้ดินมีการปนเปื้อน ยิ่งหากเจอภัยแล้งเข้าไปอีกละก็ การเกษตรจะกระทบหนักมาก โดยเฉพาะในภูมิภาคที่มีความต้องการน้ำ

อย่างที่สอง การเกษตรใช้พื้นที่กว้างขวาง ในบางภูมิภาคมีการตัดไม้ทำลายป่าเพิ่มมากขึ้นเพื่อให้ได้พื้นที่ปลูกพืชผักเป็นร้อย ๆ ไร่ การตัดไม้ทำลายป่าส่งผลให้สัตว์ป่าสูญเสียที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติไป

เมื่อระบบนิเวศไม่มั่นคง ป่าไม่มีความหลากหลายทางชีวภาพมากพอ ก็เท่ากับความเราสูญเสียสมดุลของโลกไปด้วย เพราะสัตว์ป่าพึ่งป่า และป่าก็พึ่งพาสัตว์ป่าในการทำให้ทั้งระบบสมบูรณ์แบบ โดยในระหว่างกระบวนการนั้น ไม่จำเป็นต้องมีมนุษย์อยู่ในสมการก็ได้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• อุณหภูมิโลกทะยานทะลุ 1.5 องศา ส่งเดือนกรกฎา 66 ร้อนสุดในรอบแสนปี

• แจงรายละเอียด! น้ำนมดิบขาดตลาด ข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร?

• "ยุคที่โลกเดือด" คลื่นความร้อนปกคลุมระอุทั่วโลก อุณหภูมิสูงทำผลกระทบหนัก

อย่างที่สาม พื้นที่ทางการเกษตรอันกว้างขวางดังกล่าว มีไว้เพื่อการทำปศุสัตว์ด้วย การปศุสัตว์คือการเลี้ยงเศรษฐกิจเพื่อนำไปบริโภค หรือเลี้ยงง่าย ๆ ว่า สัตว์ฟาร์ม สัตว์แต่ละประเภทมีความต้องการหรือสภาพแวดล้อมในการเลี้ยงที่แตกต่างกัน และหลายประเภทนั้นชอบพื้นที่กว้างและอาหารที่สมบูรณ์

ดังนั้น เมนูเนื้อในมื้ออาหารของเรา หากเทียบเป็นก๊าซที่เรารู้จักกันดีอย่างคาร์บอนไดออกไซด์ สัตว์ปศุสัตว์แต่ละชนิดปล่อยคาร์บอนออกมาได้เท่าไหร่กันบ้างนะ?

ด้านล่างนี้จะเป็นผลการวิจัยและสำรวจที่รวบรวมสำเร็จในปี 2018 โดย Our World in Data แสดงให้เห็นว่าสัตว์ประเภทใดสร้างก๊าซเรือนกระจกมากที่สุด โดยมีหน่วยเป็นคาร์บอนเทียบเท่า

ซึ่งจะสังเกตเห็นว่า เนื้อวัวจะสูงโด่งนำขึ้นมาเลย เนื่องจาก วัวเนื้อ ต้องการพื้นที่กว้างในการเล็มหญ้า ต้องการข้าวโพดไปทำอาหารหลายตันต่อวัน และฟาร์มหนึ่งฟาร์ม มีวัวไม่ต่ำกว่า 20 ตัว ซึ่งสัตว์เหล่านี้ปล่อยก๊าซมีเทนสู่ชั้นบรรยากาศโลกด้วย โดยเฉพะวัวที่จะปล่อยก๊าซมีเทนจากการผายลม

• หวั่นเอลนีโญทำชาวนายิ่งจนซ้ำซาก ปฏิรูปการเกษตรตั้งแต่ต้นทาง คือ ทางรอด

• 4 ประเด็นด่วนแก้โลกร้อน ที่ควรทำทันทีในปีนี้ ผ่านมุมมองก้าวไกล

รองลงมาคือเนื้อแกะ ที่ใช้พื้นที่ในการเล็มหญ้าและผายลมออกมาจำนวนมากไม่ต่างกัน การคำนวนจะนับตั้งแต่กระบวนการหาอาหารให้กับพวกมัน เช่นการปลูกข้าวโพด ใช้พื้นที่เท่าไหร่ น้ำเท่าไหร่ ระยะเวลาในการดูแลเราสูญเสียทรัพยากรอะไรไปบ้างเท่าไหร่ กระบวนการขนส่งเป็นอย่างไร และในช่วงของการเลี้ยงวัวจนได้เป็นเนื้อออกมาให้มนุษย์ได้ทาน ใช้ทรัพยากรไปเท่าไหร่อย่างไรบ้าง เป็นต้น

โดยสรุปแล้ว ระบบอาหารที่ผลิตเนื้อสัตว์และนมเชิงอุตสาหกรรมเป็นตัวการในการปล่อยก๊าซเรือนกระจกถึง 1 ใน 4 ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดในกลุ่มอุตสาหกรรมต่าง ๆ และเป็นส่วนหนึ่งของต้นเหตุการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลก

ในปัจจุบันการบริโภคเนื้อสัตว์ของโลกกำลังขยายตัวมากขึ้น ส่งผลให้มีความต้องการข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เพิ่มขึ้น ซึ่งประเทศไทยมีกำลังการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ปีละประมาณ 5 ล้านตัน ตามรายงายของสำนักงานการเกษตร 2556

นอกจากนี้ ไทยยังส่งออกเนื้อไก่มากสุดเป็นอันดับ 3 ของโลก ซึ่งคนไทยจะได้รับผลกระทบจากเรื่องนี้คือ ฝุ่น PM2.5 ที่จะวนเวียนกลับมาในทุก ๆ ปี จากวิกฤตฝุ่นควันข้ามพรมแดน เนื่องจากประเทศเพื่อนบ้านของเราเผาป่า เพื่อสร้างพื้นที่การเกษตรอย่างการปลูกข้าวโพดมากขึ้น เพื่อตอบสนองความต้องการข้าวโพดที่เพิ่มมากขึ้นของไทย ซึ่งเรื่องนี้ส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพของคนไทยในตอนนี้

ดังนั้น การจะช่วยลดผลกระทบเหล่านี้ได้ คือต้องลดการบริโภคเนื้อ บริโภคเท่าที่จำเป็นหรือพอดี และปฏิเสธหรือต่อต้านอุตสาหกรรมที่ไม่มีกระบวนการตรวจสอบแหล่งที่มาผลผลิตว่ามีความยั่งยืนหรือเป็นมิตรต่อโลก และรณรงค์ให้ภาครัฐออกกฎระเบียบที่เด็ดขาดในการควบคุมการนำเข้าและส่งออกผลผลิตที่ไม่เป็นธรรมต่อเกษตรกรและโลกออกไป

ที่มาข้อมูล 

Our World in Data

Greenpeace