2 กุมภาพันธ์ วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก รู้คุณค่าพื้นที่รองรับน้ำ ป้องกันน้ำท่วม

"พื้นที่ชุ่มน้ำ" (wetland) คืออะไร ? 

ทราบหรือไม่ว่า "พื้นที่ชุ่มน้ำ" (wetland) คืออะไร ? พื้นที่ชุ่มน้ำ คือ พื้นที่ที่ เป็นลักษณะทางภูมิประเทศที่มีรูปแบบเป็นพื้นที่ลุ่ม พื้นที่ราบลุ่ม พื้นที่ลุ่มชื้นแฉะ พื้นที่ฉ่ำน้ำ มีน้ำท่วม มีน้ำขัง พื้นที่พรุ พื้นที่แหล่งน้ำ 

โดย  "พื้นที่ชุ่มน้ำ" (wetland) อาจจะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือ อาจจะเกิดจากมนุษย์สร้างขึ้นก็ได้  ทั้งที่มีน้ำขัง หรือท่วมอยู่ถาวร และชั่วคราว ทั้งที่เป็นแหล่งน้ำนิ่ง และน้ำทั้งที่เป็นน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม รวมไปถึงพื้นที่ชายฝั่งทะเล และพื้นที่ของทะเล ในบริเวณซึ่งเมื่อน้ำลดลงต่ำสุดมีความลึกของระดับน้ำไม่เกิน 6 เมตร

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ชวน ปลูกต้นไม้ พรรณไม้ คุณสมบัติ ดูดซับฝุ่น PM 2.5 ดูดฝุ่นละออง สารพิษทางอากาศ
• กรุงเทพ รองแชมป์เอเชีย เมืองที่ผู้คนเสียเวลาบนถนนมากที่สุด - รั้งที่ 32 โลก
• ช่วงเวลา "อากาศปิด" ช่วงเวลาที่ PM2.5 สะสมจำนวนมาก และเป็นอันตราย

• 2 ก.พ. วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก (Wetlands Day)

สำหรับ วันที่ 2 กุมภาพันธ์ ถือเป็น วันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก โดยวันนี้ ถูกยกให้มีความสำคัญ เพราะเนื่องจากในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 1971 นานาชาติได้ร่วมกันลงนามรับรองอนุสัญญาแรมซาร์ อนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศโดยจัด ณ เมือง Ramser ประเทศอิหร่าน  ให้ร่วมอนุรักษ์แหล่งพืช-สัตว์-น้ำ ที่มีความสำคัญต่อโลก  

 

โดย ข้อตกลงครั้งนี้ เป็นข้อตกลงระหว่างรัฐบาล ให้ความร่วมมือกันอนุรักษ์แหล่งอาศัยที่เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ ซึ่งมีความสำคัญต่อสิ่งแวดล้อม และ Keep The World มีวัตถุประสงค์ใหญ่ๆ 2 ประการคือ

1) เพื่อการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยของนกน้ำ (waterfowl) ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุ่มน้ำและยับยั้งการสูญเสียของพื้นที่ชุ่มน้ำโลก 

2) เพื่อให้มีระบบการจัดการพื้นที่ชุ่มน้ำ เพื่อการใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด ตามหลักการของความยั่งยืน และการใช้ประโยชน์อย่างชาญฉลาด

และเพื่อให้เกิดความตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของพื้นที่ชุ่มน้ำ จึงได้กำหนดให้ทุกวันที่ 2 กุมภาพันธ์ของทุกปีเป็นวันพื้นที่ชุ่มน้ำโลก (World Wetlands Day)

ความสำคัญของพื้นที่ชุ่มน้ำ 

ในความเป็นจริงแล้ว  "พื้นที่ชุ่มน้ำ" (wetland)  มีความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยคุณค่าและความสำคัญของพื้นที่ชุ่มน้ำต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เนื่องจากเป็นพื้นที่รองรับน้ำ ช่วยชะลอ และป้องกันน้ำท่วม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พื้นที่ชุ่มน้ำเป็นแหล่งของผู้ผลิตที่สำคัญในห่วงโซ่อาหาร 

อย่างไรก็ตาม ณ เข็มนาฬิกาเดินปัจจุบัน พบว่า พื้นที่ชุ่มน้ำ หลายแห่งได้ถูกบุกรุก ทำลาย และ/หรือถูกพัฒนาเปลี่ยนแปลงไปใช้ในรูปแบบอื่น เช่น เป็นพื้นที่เกษตรกรรม นิคมอุตสาหกรรม และชุมชนเมือง ตลอดจนการพัฒนาโครงสร้างสาธาณูปโภคต่างๆ 

สิ่งที่เกิดขึ้นทั้งหมด ส่งผลให้เกิดปัญหาอุทกภัยเพิ่มขึ้นและรุนแรง ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน นอกจากนี้พื้นที่ชุ่มน้ำจำนวนมากมีความเสื่อมโทรม หลายแห่งถึงขั้นวิกฤต อีกทั้งในปัจจุบันหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ เอกชน ชุมชน องค์กรพัฒนาเอกชน และสถาบันการศึกษา ได้ยอมรับและหันมาตระหนักในคุณค่าและความสำคัญของพื้นที่ชุ่มน้ำมากขึ้น

• 15 พื้นที่ชุ่มน้ำของไทย ที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ

ไทยได้ เข้าเป็นภาคีอนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำ ลำดับที่ 110 เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 1971  โดยได้เสนอ “พรุควนขี้เสี้ยน” ในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง ขึ้นทะเบียนเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศแห่งแรกของประเทศไทย และลำดับที่ 948 ของโลก ปัจจุบัน ประเทศไทยมีพื้นที่ชุ่มน้ำขึ้นทะเบียน จำนวน 15 แห่ง ได้แก่

1. พรุควนขี้เสี้ยน ในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย  
2. เขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงโขงหลง  
3. ดอนหอยหลอด
4. ปากแม่น้ำกระบี่  
5. เขตห้ามล่าสัตว์ป่าหนองบงคาย 
6. เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพฯ (พรุโต๊ะแดง)  
7. อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม-หมู่เกาะลิบง-ปากน้ำตรัง  
8. อุทยานแห่งชาติแหลมสน-ปากแม่น้ำกระบุรี-ปากคลองกะเปอร์  
9. อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะอ่างทอง  
10. อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา  
11. อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด  
12. กุดทิง
13. เกาะกระ จ.นครศรีธรรมราช
14. เกาะระ เกาะพระทอง จ.พังงา 
15. แม่น้ำสงครามตอนล่าง จ. นครพนม

ที่มา dmcr สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า