เซเลนสกี สู้เพื่อศักดิ์ศรียูเครน หรือยอมแพ้ เพื่อรักษาชีวิตประชาชน

ผ่านไปแล้วกว่า 2 สัปดาห์ สำหรับสงครามระหว่างรัสเซีย - ยูเครน ที่รัสเซียเพิ่มเลเวลความโหด จนมีทหารและชาวยูเครนเสียชีวิตแล้วเป็นจำนวนมาก ส่วนสหรัฐฯ และพันธมิตร ก็เปิดสงครามทางด้านเศรษฐกิจด้วยการคว่ำบาตร เพื่อกดดันให้รัสเซียยอมถอนกำลัง แต่ก็ชัดเจนแล้วว่าจะไม่ส่งกองกำลังเข้าไปในสนามรบ ด้วยเกรงว่า สงครามจะกลายพันธุ์ จากรัสเซีย - ยูเครน เป็นสงครามรัสเซีย – นาโต้ สุ่มเสี่ยงกลายเป็นสงครามใหญ่

ดังนั้นในวันนี้ที่ยูเครนเลือกไม่ยอมสยบ ก็ต้องอาศัยความอึดในการต้านทานการบดขยี้ของพญาหมีขาว ที่นับวันจะโหดอำมหิตยิ่งขึ้นเรื่อยๆ โดยหวังว่าการเปิดแนวรบทางด้านเศรษฐกิจของสหรัฐฯ และพันธมิตร จะสร้างความบอบช้ำให้รัสเซียอย่างหนัก จนเป็นฝ่ายยอมยุติการรุกราน

แต่เมื่อรัสเซียแสดงท่าทียอมพังในสนามเศรษฐกิจ แต่ไม่ยอมแพ้ในสนามรบ แต่ในขณะเดียวกันก็ปิดเกมไม่ได้สักที สงครามจึงมีแนวโน้มยืดเยื้อออกไป ทำให้จำนวนการเสียชีวิตของชาวยูเครนเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

ซึ่งสิ่งที่สำคัญที่สุดและยังเป็นทางออกของวิกฤต นั่นก็คือเงื่อนไขในการยุติสงคราม เพราะวันนี้ทั้งสองฝ่ายยังคงเปิดการเจรจากันอย่างต่อเนื่อง และเงื่อนไขสำคัญ ย้ำว่าที่สำคัญและเป็นไฮไลต์ ก็ยังคงมีอยู่ 3 ข้อ

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ยูเครนเลือกสู้ให้ถึงที่สุด แต่หากแพ้สงคราม รัสเซียจะเป็นภัยคุกคามแห่งยุค

• "รัสเซีย" ถูกโดดเดี่ยวในสนามการค้า "ยูเครน" ถูกโดดเดี่ยวในสนามรบ

• ประวัติประธานาธิบดียูเครน โวโลดีมีร์ เซเลนสกี : นักแสดงตลก สู่ผู้นำยามวิกฤต

เงื่อนไขสำคัญในการยุติสงคราม มีอะไรบ้าง    

ในการเปิดโต๊ะเจรจาแต่ละครั้ง เงื่อนไขที่ตกลงกันได้บ้าง จะเป็นประเด็นยิบย่อย เช่น การหยุดยิงชั่วคราว การเปิดเส้นทางให้ชาวยูเครนอพยพ เป็นต้น แต่เงื่อนไขที่สำคัญที่สุด ที่ยูเครนไม่ยอมรับ มีอยู่ 3 เงื่อนไข ดังนี้

ข้อที่ 1 ยูเครน ต้องระบุในรัฐธรรมนูญ จะดำรงสถานะเป็นประเทศที่เป็นกลาง ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด โดยจะไม่เข้าร่วมเป็นสมาชิกนาโต้ (NATO) และสมาชิกสหภาพยุโรป (EU)

ข้อที่ 2 ยูเครนต้องยอมรับว่าไครเมียเป็นดินแดนของรัสเซีย

ข้อที่ 3 ยูเครนต้องยอมรับในเอกราชของภูมิภาคดอนบัส

จากเงื่อนไขทั้ง 3 ข้อนี้ หลายคนมองว่า ข้อที่ 1 ที่ให้ยูเครนวางตัวเป็นประเทศที่เป็นกลาง เป็นสิ่งที่ยูเครนทำได้ง่ายที่สุด แตกต่างกับข้อ 2 และข้อ 3 ที่ยูเครนต้องยอมรับในเรื่องการสูญเสียดินแดน

แต่จากการประเมินท่าทีของ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน แล้ว ในข้อ 1 ที่ระบุว่า ยูเครนต้องดำรงสถานะเป็นประเทศที่เป็นกลาง ไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด ต้องไม่เข้าร่วมเป็นสมาชิกนาโต้ (NATO) และสมาชิกสหภาพยุโรป คือหัวใจสำคัญที่สุด ในระดับที่สุดของที่สุด และก็เป็นเงื่อนไขที่รัสเซียต้องการแบบที่สุดของที่สุดเช่นกัน และเพราะเงื่อนไขข้อนี้นี่แหละที่เป็นชนวนสงคราม

ส่วนในข้อที่ 2 ยูเครนต้องยอมรับว่า ไครเมียเป็นดินแดนของรัสเซีย และข้อที่ 3 ยูเครนต้องยอมรับในเอกราชของภูมิภาคดอนบัส แม้จะเป็นเรื่องของการสูญเสียดินแดน แต่ในความเป็นจริงในวันนี้ ทั้งไครเมียและภูมิภาคดอนบัส ก็อยู่ภายใต้การคอนโทรลของรัสเซียเรียบร้อยแล้ว เงื่อนไขดังกล่าวที่ตั้งไว้ จึงเป็นเพียงการตอกย้ำสถานะผู้ชนะของรัสเซียในดินแดนดังกล่าว

แต่สิ่งที่รัสเซียต้องการอย่างแท้จริงก็คือเงื่อนไขข้อที่ 1 และได้ข่มขู่ยูเครนมาอย่างยาวนาน ให้ล้มเลิกความตั้งใจที่จะเข้าเป็นสมาชิกนาโต้ และสมาขิกสหภาพยุโรป เพราะนั่นหมายถึงการแสดงการเข้าพวกกับสหรัฐฯ และยุโรปตะวันตก ทั้งๆ ที่ยูเครนมีพรมแดนติดกับรัสเซีย ซึ่งสุ่มเสี่ยงต่อความมั่นคงของรัสเซียเป็นอย่างมาก

ส่วนในมุมมองของ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน ที่ไม่ยอมรับเงื่อนไขข้อที่ 1 ก็เพราะเห็นว่า การเป็นกลางหรือไม่เป็นกลาง ต้องให้คนยูเครนตัดสินใจเอง ไม่ใช่สิ่งที่ประเทศเพื่อนบ้านจะมาบงการหรือกำหนด เพราะถ้าหากเป็นเช่นนั้น ก็เท่ากับว่า ยูเครนได้ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของรัสเซียแล้ว

อีกทั้งเสียงส่วนใหญ่ของชาวยูเครน ก็มีความชัดเจนแล้วว่าต้องการเข้าร่วมเป็นสมาชิกนาโต้ เพราะไม่ต้องการอยู่ภายใต้อิทธิพลของรัสเซีย ที่พยายามเข้ามาแทรกแซงผ่านประธานาธิบดีหุ่นเชิด ดังในอดีตที่ผ่านมา

โวโลดีมีร์ เซเลนสกี จึงมองว่า การไม่รับเงื่อนไขให้ยูเครนเป็นประเทศที่เป็นกลาง คือเจตจำนงของชาวยูเครน ที่เขาไม่อาจทรยศได้  

เงื่อนไขการยุติสงครามเพิ่ม หรือลด ตัวกำหนดอยู่ที่สนามรบ

ดังนั้นเมื่อตกลงบนโต๊ะเจรจากันไม่ได้ กระทั่งสงครามเกิดขึ้น ตัวแปรที่สำคัญจึงอยู่ในสนามรบ ตามที่ รศ.ดร.สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์ นักวิชาการอิสระด้านเศรษฐศาสตร์และการเมือง ได้ให้สัมภาษณ์กับ SpringNews ไว้ก่อนหน้านี้

โดยหากยูเครนสามารถต้านทานรัสเซียได้เนิ่นนาน ประกอบกับรัสเซียออกอาการกระอักเลือดในสนามเศรษฐกิจ ที่สหรัฐฯ และพันธมิตร รุมบดขยี้ ก็มีความเป็นไปได้ที่เงื่อนไขจะลดลง

แต่ในตรงกันข้าม ถ้ายูเครนออกอาการต้านทานไม่ไหว ก็อาจมีเงื่อนไขอื่นๆ ตามมา และหากถึงจุดที่รัสเซียประเมินแล้วว่าจบเกมได้เร็วๆ นี้ ก็อาจไม่ยอมเจรจา แล้วเร่งเผด็จศึกแบบเด็ดขาด บีบบังคับให้ยูเครนปฏิบัติตามเงื่อนไขทั้ง 3 ข้อ รวมถึงอาจจะมีข้อกำหนดอื่นๆ ตามมาอีกมากมาย

ทางเลือกของ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี

สถานการณ์ในวันนี้ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี จึงมีทางเลือกไม่มากนัก และก็ชัดเจนแล้วว่า เขาได้ตัดสินใจที่จะสู้อย่างเต็มที่ ด้วยการปักหลักอยู่ในกรุงเคียฟ โดยปฏิเสธคำแนะนำของเหล่าพันธมิตร ให้ลี้ภัยไปตั้งรัฐบาลพลัดถิ่น แม้จะได้ใจชาวยูเครนเป็นอย่างมาก แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า สงครามยิ่งยืดเยื้อยาวนานออกไปเท่าไหร่ การสูญเสียชีวิตของประชาชน ก็ยิ่งมากขึ้นเท่านั้น

ตามที่กล่าวไว้ ปัจจัยที่สำคัญในการตัดสินใจในวันนี้ ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ในสนามรบ ที่ต้องติดตามต่อไปว่า สถานการณ์จะเป็นเช่นใด และในวันต่อๆ ไปจะส่งผลให้ โวโลดีมีร์ เซเลนสกี ตัดสินใจอย่างไร ?

อ้างอิง

ทำความรู้จัก นาโต้ คือใคร ทำไมเป็นปัจจัยแห่งความขัดแย้ง รัสเซีย – ยูเครน

ยูเครนเลือกสู้ให้ถึงที่สุด แต่หากแพ้สงคราม รัสเซียจะเป็นภัยคุกคามแห่งยุค

"รัสเซีย" ถูกโดดเดี่ยวในสนามการค้า "ยูเครน" ถูกโดดเดี่ยวในสนามรบ