เด็กและเยาวชน ย่อมหมายถึง คนที่อายุน้อย อยู่ในความดูแลของผู้ปกครอง และยังอ่อนหัดต่อโลก แต่นิยามนี้อาจใช้ไม่ได้อีกแล้ว เพราะปัจจุบันโลกอยู่ในยุคของสื่อและเทคโนโลยีที่ทำให้ทุกคนเห็นโลกทั้งใบเพียงแค่ใช้ปลายนิ้ว และมีแนวโน้มที่จะก่อเหตุรุนแรงมากขึ้นกว่าเดิมด้วย
เรื่องกฎหมายเด็กและเยาวชน เป็นที่ถกเถียงกันมาหลายปีว่า ควรกำหนดให้รับโทษทางคดีอาญาได้เมื่ออายุเท่าไหร่ ซึ่งแต่ละประเทศก็มีกฎหมายดูแลเรื่องนี้แตกต่างกันไปตามสภาพสังคม
มาดูกันดีกว่า ว่าประเทศในแถบเอเชียกำหนดอายุขั้นต่ำในการรับโทษทางอาญาของเด็กและเยาวชนไว้เท่าไหร่กันบ้าง
โดยทั่วไป บุคคลสามารถรับผิดทางอาญาได้ตั้งแต่อายุ 16 ปี แต่บุคคลที่อายุน้อยกว่านั้นก็รับโทษได้เช่นเดียวกัน หากก่อเหตุร้ายแรงโดยเฉพาะ เช่นฆาตกรรมโดยเจตนา ทำร้ายผู้อื่นโดยเจตนาจนทำให้เกิดการบาดเจ็บสาหัส ข่นขืน ปล้น ค้ายาเสพติด รอบวางเพลิง วางระเบิด ฯลฯ ตามกฎหมายอาญาแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน
ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 73-76 บุคคลที่มีอายุไม่เกิน 12 ปีไม่ต้องรับโทษ ส่วนอายุ 12-15 ปีไม่ต้องรับโทษใดๆ เช่นเดียวกัน แต่ศาลสามารถกำหนดมาตรการได้ เช่น ว่ากล่าวตักเตือน ส่งไปฟื้นฟูที่สถานพินิจ หรือสถานฝึกอบรมเพื่อควบคุมพฤติกรรม
ถ้าอายุ 15-18 ปีขึ้นไป ศาลอาจตัดสินลงโทษหรือไม่ลงโทษก็ได้ ซึ่งถ้าลงโทษอาจลดโทษให้กึ่งหนึ่ง แต่ถ้าไม่ลงโทษต้องมีมาตรการอื่นมารองรับ และถ้าอายุ 18-20 ปี ต้องรับโทษทางอาญา แต่ศาลอาจพิจารณาลดโทษให้เหลือแค่ 1 ใน 3 แทน
ปัจจุบันหน่วยงานในสังกัดกระทรวงยุติธรรมของไทย มีแผนพิจารณาปรับ ลดอายุอาชญากรรมเด็กจาก 15 ปี ให้เหลือ 12 ปี เพราะในปัจจุบันผู้ก่อเหตุมีอายุน้อยลงเรื่อยๆ
บุคคลอายุน้อยกว่า 14 ปี อาจถูกตัดสินว่ามีความผิดทางอาญา “หากพฤติการณ์ของความผิดหรือบุคลิกภาพของผู้เยาว์มีเหตุผลสมควรในการทำเช่นนั้น” อย่างไรก็ตาม บุคคลที่อายุน้อยกว่า 14 ปี ยังสามารถอยู่ภายใต้การคุ้มครอง และความช่วยเหลืออื่นๆ ได้อยู่
เดิมทีบุคคลไม่สามารถรับผิดทางอาญาได้หากอายุยังไม่ครบ 14 ปี แต่กฎนี้เปลี่ยนไป เพราะปี 2017 เกาหลีมีสถิติเด็กอายุ 10-13 ปี ก่ออาชญากรรมเพิ่มขึ้นมากถึง 7.9% และเฉพาะอายุ 13 ปี เพิ่มขึ้นมากถึง 14.7% ทำให้ในปี 2018 ทางการเกาหลีจึงประกาศลดอายุของผู้ที่เข้าข่ายอาชญากรลงจากเดิม 14 ปี ให้เหลือ 13 ปี พร้อมกับออกมาตรการต่างๆ มากมาย เพื่อป้องกันอาชญากรรมจากเยาวชนในระยะยาว
ห้ามไม่ให้บุคคลอายุต่ำกว่า 12 ปีต้องรับผิดทางอาญา แต่อาจมีการใช้มาตรการอื่นๆ แทน
ห้ามไม่ให้บุคคลอายุต่ำกว่า 10 ปีต้องรับผิดทางอาญา แต่อาจมีการใช้มาตรการอื่นๆ แทน
ห้ามไม่ให้บุคคลอายุต่ำกว่า 9 ปีต้องรับผิดทางอาญา แต่อาจมีการใช้มาตรการอื่นๆ แทน
ห้ามไม่ให้บุคคลอายุต่ำกว่า 8 ปีต้องรับผิดทางอาญา แต่อาจมีการใช้มาตรการอื่นๆ แทน
ห้ามไม่ให้บุคคลอายุต่ำกว่า 7 ปีต้องรับผิดทางอาญา และไม่ให้รับผิดทางอาญาเช่นกัน หากบุคคลนั้นกระทำการขณะที่อายุต่ำกว่า 12 ซึ่งต้องผ่านการพิจารณาว่า บุคคลนั้นมีความเข้าใจที่ไม่ครบถ้วนเพียงพอในพฤติกรรมของตนเองเวลานั้น
หมายเหตุ : ข้อมูลประเทศอื่นๆ ที่ไม่ใช่ประเทศไทย รวบรวมขึ้นในปี 2562 ซึ่งในปัจจุบันกฎหมายในบางประเทศอาจเปลี่ยนแปลง และแต่ละประเทศมีกฎหมายแยกย่อยออกไปอีก หากเด็กหรือเยาวชนทำผิดร้ายแรงจนไม่อาจยกเว้นโทษได้
ที่มา : MINIMUM AGES OF CRIMINAL RESPONSIBILITY IN ASIA
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ผบ.ตร. จ่อลดอาชญากรรมเด็กเป็น 12 ปี ห่วงมีผู้ก่อเหตุอายุน้อยเกิดขึ้นอีก
'โรงเรียน' หรือ 'เขตสงคราม' สหรัฐอเมริกามีเด็กพกปืนไปโรงเรียน 6 รายต่อวัน
หนัง Babel : เด็กใช้ปืนกระบอกเดียว แต่ สะเทือนถึงดวงดาว สั่นคลอนหลายประเทศ