รู้จัก! ระดับความชื่นชอบศิลปินดารา จนนำไปสู่สะกดรอยตาม

การเป็นศิลปินดารา หรือ บุคคลที่มีชื่อเสียง มักจะมีแฟนคลับคอยติดตามผลงาน จนกระทั่งเรื่องส่วนตัวของชีวิต  ซึ่งบางคนก็อาจมีความคิดว่า จะต้องรู้ทุกความเคลื่อนไหวของบุคคลที่ชื่นชอบ จนเข้าข่ายกลายเป็นความคลั่งไคล้ อยากสะกดรอยตามไปทุกแห่งหน หรือที่เรียกกันว่า สตอล์กเกอร์ (Stalkers)

อย่างกรณีล่าสุด  "หลิงหลิง คอง" และ "ออม กรณ์นภัส" ที่ถูกบุคคลบางกลุ่มละเมิดสิทธิส่วนบุคคล ด้วยการสะกดรอยตามไปยังสถานที่ต่างๆ นอกเวลางาน  ถือเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลร้ายแรง สร้างความกังวลใจอย่างมากโดยเฉพาะเรื่องความปลอดภัย จนบริษัทต้นสังกัดหรือ ช่อง 3 ได้ออกประกาศแจ้งเตือนให้แฟนคลับยุติพฤติกรรมคุกคามดังกล่าว หากไม่เช่นนั้น เตรียมรวบรวมส่งหลักฐานดำเนินคดี 

พฤติกรรมการชื่นชอบ จนสู่คลั่งไคล้ ศิลปิน-ดารา มี 3 รูปแบบ 
โดยคณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้แบ่งระดับความคลั่งไคล้ ไว้ 3 ระดับ  ดังนี้ 

1. ชื่นชมเพื่อความบันเทิง-สังคม (entertainment-social celebrity worship) หรือ คลั่งไคล้ระดับต่ำ บุคคลที่ชื่นชอบศิลปินดาราโดยรับรู้ว่าเป็นการชื่นชอบเพื่อความบันเทิง และติดตามข่าวสารของศิลปินดาราอย่างใกล้ชิด มีเรื่องราวของศิลปินเป็นศูนย์กลางหรือเป็นประเด็นที่ใช้พูดคุยกันในสังคมของผู้ที่มีความชื่นชอบแบบเดียวกัน
2. ชื่นชอบแบบเข้มข้น-ผูกพันยึดติด (intense-personal celebrity worship) หรือ คลั่งไคล้ระดับกลาง คือ บุคคลที่มีลักษณะเทิดทูนศิลปินดาราที่ชื่นชอบ สนใจใคร่รู้เกี่ยวกับชีวิตส่วนตัวของศิลปินดารา มีการเชื่อมโยงตนเองเข้ากับศิลปินที่ชื่นชอบ และรู้สึกใกล้ชิดผูกพันเหมือนเป็นคนใกล้ตัว มีความสุขที่ได้เฝ้ามองความเปลี่ยนแปลง และการเติบโตขึ้นของศิลปินคนโปรด
3. การคลั่งไคล้แบบรุนแรง (borderline-pathological celebrity worship) หมายถึง บุคคลที่มีความคลั่งไคล้ศิลปินดาราขั้นรุนแรงที่สุด มีพฤติกรรมคุกคาม เช่น การสะกดรอยตามศิลปินดารา จนสร้างความวิตกกังวลแก่ศิลปิน เรียกว่า สตอล์กเกอร์ (stalker) หรือ ซาแซงแฟน สำหรับศิลปินเกาหลี] ไม่สามารถควบคุมพฤติกรรม ความคิด และจินตนาการเกี่ยวกับศิลปินที่ตนเองชื่นชอบได้  อยากบุกไปหาศิลปินคนโปรดถึงบ้านโดยไม่ได้รับเชิญ และคิดว่าศิลปินจะดีใจที่ได้พบตนเอง

การสะกดรอยตาม (Stalking) คือ อาชญากรรมประเภทหนึ่งมีพฤติกรรมที่มุ่งเป้าไปที่บุคคลใดบุคคลหนึ่งแบบเฉพาะเจาะจง หรือเหยื่อ รู้สึกหวาดกลัว ไม่ปลอดภัย

มีนิยามทางกฎหมายของการสะกดรอยคือ “กิจกรรมทางอาญาที่ประกอบด้วยการติดตามและคุกคามบุคคลอื่นซ้ำแล้วซ้ำเล่า”

สำหรับประเทศไทยมีประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 397 ผู้ใดกระทำด้วยประการใดๆ ต่อผู้อื่น อันเป็นการรังแก ข่มเหง คุกคาม หรือกระทำให้เดือดร้อนรำคาญ ต้องระวางโทษปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท ถ้าการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งเป็นการกระทำในที่สาธารณะสถาน หรือต่อหน้าธารกำนัล ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ