”หนีห่าว“ เหยียดไหม? ทัศนคติเหมารวมเชื้อชาติ บทเรียนจากดราม่า “ทราย สก็อต” ถูกฝรั่งเหมารวมเป็นคนจีน สะท้อนชาวตะวันตกมองคนเอเซียเหมือนกันหมด ?
คำว่า “หนีห่าว” (你好 / nǐ hǎo) ต้นตอของดราม่าในโลกออนไลน์ไทย หลังจาก “ทราย สก๊อต” เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติ โพสต์คลิปขณะถูกนักท่องเที่ยวต่างชาติทักทายด้วยคำนี้ ทั้งที่เขาเป็นคนไทยเต็มตัว
ดูเผิน ๆ อาจเป็นเพียงการทักทายอย่างเป็นมิตร แต่การเลือกใช้ “หนีห่าว” ทักคนเอเชียทุกคน ดูแอบสะท้อน อคติแบบเหมารวมเชื้อชาติ (racial stereotyping) ซึ่งเกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัว และยังคงฝังแน่นอยู่ในมุมมองของชาวตะวันตกจำนวนไม่น้อย
“หนีห่าว” เป็นคำทักทายภาษาจีนกลางที่ใช้บ่อยมากในชีวิตประจำวัน “สวัสดี” ซึ่งในวัฒนธรรมจีนถือว่าเป็นการเริ่มต้นบทสนทนาอย่างสุภาพ
แต่ในบริบทข้ามวัฒนธรรม โดยเฉพาะเมื่อชาวต่างชาติใช้คำนี้ทัก “ทุกคนที่ดูเหมือนชาวเอเชีย” ไม่ว่าคน ๆ นั้นจะเป็นชาวจีน เกาหลี ญี่ปุ่น ไทย หรือชาติใดก็ตาม คำว่า “หนีห่าว” ก็อาจแปรเปลี่ยนจากคำสุภาพ กลายเป็นคำที่ชวนอึดอัดใจได้ในทันที
เพราะการทักแบบเหมารวมไม่เพียงสะท้อนความไม่ใส่ใจ แต่ยังเผยให้เห็นมุมมองแบบตะวันตกที่มองเอเชียเป็น "ก้อนเดียวกัน" โดยไม่แยกแยะความหลากหลายของเชื้อชาติ วัฒนธรรม และภาษาที่ซับซ้อนในภูมิภาคนี้
“หนีห่าว” จึงไม่ใช่ปัญหาที่คำ ๆ เดียว แต่มันคือสัญญะของ ทัศนคติแบบเหมารวม ที่ลดทอนตัวตนของชาวเอเชียหลากเชื้อชาติ ให้เหลือเพียงภาพจำว่า “ตาตี่ ผิวเหลือง พูดจีน” และแม้ผู้พูดจะไม่มีเจตนาร้าย แต่การเลือกใช้คำนี้อย่างไม่ระวัง สะท้อนว่าเขา ไม่ใส่ใจจะรู้จักหรือเคารพตัวตนของผู้ถูกพูดด้วย เท่าที่ควร
แล้วสุดท้าย “หนีห่าว” เป็นคำเหยียดหรือไม่ คำตอบคือ ไม่ใช่โดยตัวภาษา — “หนีห่าว” ไม่ได้เป็นคำหยาบหรือตั้งใจจะเหยียดโดยเนื้อหา แต่ การใช้มันโดยเหมารวม หรือทักใครก็ตามที่หน้าตาเอเชียว่า “หนีห่าว” โดยไม่รู้พื้นเพของเขา อาจถูกมองว่าเป็น การเหยียดทางวัฒนธรรมโดยไม่ตั้งใจในบางครั้ง
อย่างไรก็ตาม ในโลกตะวันตก โดยเฉพาะในสหรัฐฯ และแคนาดา มีการพูดถึงปัญหา เหมารวมคนเอเชีย มากขึ้นหลังเหตุการณ์ความรุนแรงต่อชาวเอเชียช่วงโควิด-19
หลายสถาบันเริ่มให้ความรู้เรื่อง microaggressions และรณรงค์การ แยกแยะความหลากหลายของชาวเอเชีย เช่น จีน ไทย ญี่ปุ่น เวียดนาม แต่ในชีวิตจริง คนทั่วไปยังมีอคติแบบเหมารวมอยู่มาก โดยเฉพาะในยุโรปที่การตระหนักรู้เรื่องนี้ยังตามหลังอเมริกาอยู่พอสมควร
ข่าวที่เกี่ยวข้อง