รู้จัก "อหิวาตกโรค" โรคร้ายที่มากับอาหารและน้ำ อาการเสี่ยง สาเหตุ การรักษา

จากกรณีที่เกิดการระบาดของ "อหิวาต์" หรืออหิวาตกโรค ในพื้นที่ จ.เมียวดี ประเทศเมียนมา ตรงข้ามบ้านวังผา ต.แม่จะเรา อ.แม่ระมาด จ.ตาก มีผู้ป่วยที่ถูกส่งไปรักษาตัวที่โรงพยาบาล 300 คน ในจำนวนนี้ มีอาการรุนแรง 56 คน ล่าสุดมีผู้เสียชีวิต 2 คน โดยผู้ป่วยยังเพิ่มจำนวนขึ้นเรื่อยๆ

ล่าสุด รพ.ชเวโก๊กโก๋ ได้ประสานขอการสนับสนุนด้านการแพทย์มายัง รพ.แม่ระมาด จ.ตาก โดยแจ้งว่าถ้าไม่สามารถส่งผู้ป่วยมาที่ รพ.แม่ระมาดได้ จะขอรับการสนับสนุนยาและเวชภัณฑ์ เพื่อรักษาผู้ป่วย รวมทั้งป้องกันควบคุมโรคในพื้นที่ ซึ่งทาง รพ.แม่ระมาด ได้ให้การสนับสนุนยา และ เวชภัณฑ์ ไปบางส่วนแล้ว

"อหิวาตกโรค" อาการเป็นอย่างไร?

โรคอหิวาตกโรค เป็นโรคที่ดังมากในอดีต ปัจจุบันมีจำนวนผู้ป่วยนั้นน้อยลง แต่ถึงอย่างนั้นเราก็ยังคงต้องระวัง เพราะมีผู้ป่วยเป็นอหิวาตกโรคอยู่ตลอด ซึ่งจริงๆ แล้วโรคนี้ถ้ารักษาได้อย่างทันท่วงที จะสามารถหายได้ภายใน 1-5 วัน แต่หากปล่อยไว้ให้อาการรุนแรง อาจทำให้เสียชีวิตได้ นี่คือเหตุผลที่เราจำเป็นจะต้องรู้ว่า อหิวาตกโรค อาการ เป็นอย่างไร เพื่อให้เราหมั่นสังเกตอาการไว้ ก่อนที่จะร้ายแรง

 

อาการอหิวาตกโรค

• ถ่ายเหลวเป็นน้ำปริมาณมากและบ่อย มีลักษณะเหมือนน้ำซาวข้าว อาจมีกลิ่นเหม็นคาว ผู้ป่วยอาจอุจจาระไหลออกมาโดยไม่รู้ตัวได้
• คลื่นไส้อาเจียนอยู่หลายชั่วโมง แต่มักไม่มีไข้ และไม่มีอาการปวดท้อง
• รู้สึกกระหายน้ำมาก อ่อนเพลีย
• หากอาการรุนแรง มักจะมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นผิดจังหวะ น้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะเลือดเป็นกรด ริมฝีปากแห้ง เป็นตะคริว ตัวเย็น เป็นต้น

อหิวาตกโรคมักจะหายได้ภายใน 1-5 วัน แต่ในกรณีที่มีอาการรุนแรงแล้วไม่ได้รับการรักษา ผู้ป่วยจะเข้าขั้นช็อก ชัก หมดสติ และเสียชีวิตในที่สุด

"อหิวาตกโรค" สาเหตุเกิดจากอะไร

โรคอหิวาตกโรค เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Vibrio Cholerae ในทางเดินอาหารแบบเฉียบพลัน โดยเชื้อจะไปอยู่ที่บริเวณลำไส้ และจะสร้างพิษออกมา โดยพิษนั้นจะทำปฏิกิริยากับเยื่อบุผนังลำไส้เล็ก กระตุ้นให้ร่างกายขับน้ำ ทำให้เกิดอาการหลัก คือ ถ่ายเหลวอย่างรุนแรง จนนำไปสู่ภาวะขาดน้ำและแร่ธาตุกะทันหัน

เชื้ออหิวาตกโรคมักจะอยู่ในอุจจาระของผู้ป่วย ซึ่งในระยะนี้จะนำมาสู่การแพร่กระจายเชื้อ โดยมักมาจากการที่แมลงวันมาตอมอุจจาระ แล้วนำเชื้อไปติดอาหารหรือน้ำดื่มต่าง ๆ นอกจากนี้ เชื้ออหิวาตกโรคจะไม่สามารถอาศัยอยู่ในภาวะที่เป็นกรดได้ ดังนั้น ผู้ที่มีกรดในกระเพาะต่ำมักจะติดเชื้อตัวนี้ได้ง่าย เช่น เด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่กินยาลดกรด

 

สาเหตุของโรคอหิวาตกโรค

• มักมากับอาหารที่กินเข้าไป
• อาหารที่มีการปนเปื้อนของเชื้ออหิวาตกโรค โดยมักเป็นอาหารที่มีแมลงวันมาตอม
• อาหารทะเลที่สุกๆ ดิบๆ โดยเฉพาะอาหารทะเลจำพวกหอย
• กินผักผลไม้ที่ไม่ได้ปอกเปลือก
• สภาพแวดล้อมที่ไม่สะอาด โดยเฉพาะแหล่งน้ำที่ใช้อุปโภค-บริโภค
• ติดต่อจากการใช้ของร่วมกันกับผู้ป่วยที่มีเชื้ออหิวาตกโรค

การรักษาโรคอหิวาตกโรค ทำอย่างไร

โรคอหิวาตกโรค หากได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที มักจะหายได้ภายใน 1-5 วัน แต่หากพบอาการผิดปกติแล้วไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาการจะพัฒนาไประดับรุนแรง ซึ่งมีโอกาสที่ผู้ป่วยจะเสียชีวิตสูงถึง 50% ดังนั้น หากพบอาการของอหิวาตกโรค ผู้ดูแลควรทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นให้กับผู้ป่วยทันที ในขณะที่รอมาพบแพทย์

การรักษาโรคอหิวาตกโรคเบื้องต้น สิ่งหลักๆ คือต้องระวังผู้ป่วยเกิดภาวะขาดน้ำจนช็อก แนะนำให้ผู้ดูแลให้ผู้ป่วยดื่มน้ำและเกลือแร่มาก ๆ เพื่อชดเชยน้ำที่สูญเสียไปกับการถ่ายอุจจาระและอาเจียน ในระหว่างรอแพทย์เป็นไปได้ควรงดอาหารกับผู้ป่วยชั่วคราว โดยเฉพาะอาหารที่มีรสจัด เผ็ดร้อน หรือของหมักดอง เมื่อถึงมือแพทย์แล้ว แพทย์จะให้น้ำเกลือ และยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาต่อไป

 สิ่งสำคัญหลังจากพบว่าผู้ป่วยติดเชื้ออหิวาตกโรค ผู้ดูแลจะต้องป้องกันไม่ตนเองหรือคนอื่นๆ ในบ้านติดเชื้อไปด้วย โดยอย่างแรกควรรายงานให้เจ้าหน้าที่สาธารณสุขท้องถิ่นทราบทันที จากนั้นให้นำสิ่งของที่ผู้ป่วยใช้ โดยเฉพาะภาชนะ และสุขภัณฑ์ต่าง ๆ มาทำลายเชื้อโรค โดยใช้นํ้ายาฆ่าเชื้อ เช่น ครีชอล ไอซาล หรือต้มในนํ้าร้อนเดือด พร้อมทั้งทำความสะอาดพื้น และบริเวณต่าง ๆ ที่ผู้ป่วยสัมผัสให้สะอาด

 

การป้องกันโรคอหิวาตกโรค

• ทานอาหารที่ปรุงสุกและสะอาด โดยหลีกเลี่ยงอาหารดิบ โดยเฉพาะอาหารทะเลจำพวกหอย
• ล้างมือและถูสบู่ให้สะอาดทุกครั้งก่อนทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ
• ดูแลสิ่งแวดล้อมให้สะอาด เช่น ทำลายขยะ ไม่ทิ้งสิ่งปฏิกูลลงแหล่งน้ำ หรือฝังลงพื้นดินใกล้แหล่งน้ำ
• ระวังไม่ให้น้ำเข้าปาก เมื่อเล่นหรืออาบน้ำในแม่น้ำลำคลอง
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่เป็นอหิวาตกโรค
• สำหรับผู้ที่สัมผัสโรคนี้ควรฉีดวัคซีนป้องกัน

อหิวาตกโรค เป็นโรคร้ายที่คร่าชีวิตผู้คนมากมายในอดีต แม้ในปัจจุบันจะมีผู้ป่วยน้อยลงก็จริง แต่โรคร้ายนี้ยังไม่หายไปไหน ยังคงมีรายงานการระบาดอยู่ตลอด ซึ่งแม้การดูแลตัวเองให้ดีเป็นวิธการป้องกันที่ดีที่สุด แต่โรคนี้อาจจะเกิดขึ้นกับทุกคนได้ นอกจากจะดูแลตัวเองให้ดีแล้ว ต้องหมั่นสังเกตอาการผิดปกติของตนเองอยู่เสมอ

ที่มา : allwell

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

 

• อาการ อหิวาตกโรค การติดต่อและวิธีป้องกัน หลัง “แต้ว ณฐพร” แอดมิทรพ.
• ฟังชัด กินหมูที่มีโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร หรือ ASF เข้าไป อันตรายไหม?
• "หมอยง" เทียบ โควิด-19 กับ ไข้หวัดใหญ่สเปน และ อหิวาตกโรค ในรัชกาลที่ 2