ประวัติประเพณี ลอยกระทง วันลอยกระทง 2567 วันที่เท่าไหร่ กิจกรรมวันลอยกระทง

ประวัติวันลอยกระทง

ลอยกระทง เป็นประเพณีของไทยที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาแต่โบราณ งานลอยกระทงเริ่มทำตั้งแต่กลางเดือน11 ถึงกลางเดือน12 ซึ่งเป็นฤดูน้ำหลาก น้ำจะเต็มสองฝั่งแม่น้ำ ที่นิยมมากคือ ช่วงวันเพ็ญเดือน12 เพราะพระจันทร์เต็มดวงทำให้แม่น้ำใสสะอาด แสงจันทร์ส่องเวลากลางคืน เป็นบรรยากาศที่สวยงาม เหมาะแก่การลอยกระทง

เดิมพิธีลอยกระทงเรียกว่า พระราช พิธีจองเปรียง ชักโคม ลอยโคม ซึ่งเป็นพิธีของพราหมณ์ เพื่อบูชาพระเป็นเจ้าทั้งสาม คือ พระอิศวร พระนารายณ์และพระพรหมครั้นคนไทยรับนับถือพระพุทธศาสนาก็ทำพิธียกโคมเพื่อบูชาพระบรมสารีริกธาตุพระจุฬามณี ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ลอยโคมบูชาพระพุทธบาท ณ หาดทรายแม่น้ำนัมมทานที ประเทศอินเดีย

ความหมายของวันลอยกระทง

• ลอย หมายความว่า ไม่จม อยู่บนผิวน้ำ หรือ ปล่อยให้เคลื่อนไปตามน้ำ
• กระทง หมายถึง ภาชนะที่ประดิษฐ์ ขึ้นอย่างรูปดอกบัว เป็นต้น เพื่อ ใช้ลอยน้ำในประเพณีลอยกระทง
• ลอยกระทง จึงหมายความว่า ชื่อเทศกาลอย่างหนึ่งที่ทำกันในวันเพ็ญเดือน ๑๒ โดยเอากระทงบรรจุธูปเทียน ดอกไม้ เป็นต้น จุดไฟแล้วลอยลงในน้ำ เพื่อขอขมาพระแม่คงคา และลอยทุกข์ลอยโศกออกไป

 

ความเชื่อของวันลอยกระทง

• บูชาพระแม่คงคา: ความเชื่อหนึ่งที่สำคัญคือ การลอยกระทงเพื่อขอขมาต่อพระแม่คงคาที่ได้ทิ้งสิ่งสกปรกลงไปในน้ำ เนื่องจากในอดีตผู้คนอาศัยอยู่ริมแม่น้ำ และใช้ประโยชน์จากแม่น้ำในการดำรงชีวิต จึงมีความเชื่อว่าการลอยกระทงเป็นการขอขมา
• บูชาพระพุทธเจ้า: ในทางพระพุทธศาสนา เชื่อว่าการลอยกระทงเป็นการบูชารอยพระพุทธบาทที่ทรงประทับไว้ ณ หาดทรายริมฝั่งแม่น้ำนัมมทาในอินเดีย หรือบูชาพระบรมสารีริกธาตุที่บรรจุไว้ในพระจุฬามณีพระเจดีย์บนสวรรค์
• สะเดาะเคราะห์: การลอยกระทงยังมีความเชื่อเกี่ยวข้องกับการสะเดาะเคราะห์ โดยเชื่อว่าการลอยกระทงจะช่วยให้หมดไปจากสิ่งไม่ดีและโชคร้ายในชีวิต
• ขอพร: บางคนจะใส่เหรียญลงไปในกระทง เชื่อว่าจะเป็นการเปิดทางให้ชีวิตพบแต่ความมั่งคั่ง มีเงินทองไหลมาเทมาตลอดทั้งปี

กิจกรรมวันลอยกระทง

วันลอยกระทงเป็นวันสำคัญของคนไทยที่เต็มไปด้วยกิจกรรมที่น่าสนใจและมีความหมาย ดังนี้

• การทำกระทง: เป็นกิจกรรมที่สำคัญที่สุด โดยทั่วไปจะทำกระทงจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ใบตอง ดอกไม้ หรือขนมปัง แล้วประดับตกแต่งด้วยดอกไม้ ธูป เทียน และเหรียญ
• การลอยกระทง: หลังจากทำกระทงเสร็จแล้ว ก็จะนำไปลอยในแม่น้ำ ลำคลอง หรือแหล่งน้ำต่างๆ พร้อมกับการอธิษฐานขอพร ถือเป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคาที่ได้ทิ้งสิ่งสกปรกลงไปในน้ำ
•  ไหว้พระทำบุญในวันลอยกระทง: คนไทยเข้าวัดทำบุญตักบาตร ไหว้พระ เพื่อเสริมสิริมงคลให้กับชีวิตและครอบครัว 
• การประกวดกระทง: มีการจัดประกวดกระทงในหลายรูปแบบ ทั้งกระทงขนาดใหญ่ กระทงประดิษฐ์จากวัสดุเหลือใช้ และกระทงที่สื่อถึงเรื่องราวต่างๆ
• ประกวดนางนพมาศ: เป็นการประกวดความงามในชุดไทยโบราณที่สื่อถึงความเป็นไทย

 

ประวัติ นางนพมาศ วันลอยกระทง

นางนพมาศ เป็นชื่อที่ปรากฏในวรรณคดีไทยที่เกี่ยวข้องกับประเพณีลอยกระทง โดยเฉพาะใน "เรื่องนางนพมาศ" หรือ "ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์" ซึ่งแต่งขึ้นในสมัยกรุงสุโขทัย

ตำนานเล่าขานว่า นางนพมาศเป็นธิดาของพราหมณ์ในราชสำนัก มีความงามและความรู้ความสามารถรอบด้าน ด้วยความฉลาดและปฏิภาณไหวพริบ นางจึงได้คิดประดิษฐ์กระทงขึ้นมาอย่างสวยงาม เพื่อนำไปถวายพระมหากษัตริย์ในงานประเพณีสำคัญ ทำให้ประเพณีลอยกระทงแพร่หลายและเป็นที่นิยมในหมู่ชาวบ้าน

ที่มา springnews

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

รวมพิกัดงานลอยกระทง 2567 ในกรุงเทพฯ มีที่ไหนบ้างเช็กที่นี่

"พิธีจองเปรียง" คืออะไร พระราชพิธีเดือนสิบสอง ต้นแบบ “ลอยกระทง” ยุคปัจจุบัน

ภาพจากอวกาศ! GISTDA เปิดภาพพื้นที่ "ลอยกระทง" อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย