สงครามรัสเซีย-ยูเครน ส่งผลกระทบให้เกิดวิกฤตขาดแคลนอาหาร

สองสัปดาห์หลังจากรัสเซียบุกยูเครน ราคาสินค้าเกษตรสำคัญที่ผลิตในภูมิภาคได้พุ่งสูงขึ้น ปัญหาที่ใหญ่ที่สุดคือข้าวสาลีซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในครัว 

อุปทานจากรัสเซียและยูเครนซึ่งรวมกันคิดเป็นเกือบ 30% ของการค้าข้าวสาลีทั่วโลกกำลังตกอยู่ในความเสี่ยง และราคาข้าวสาลีทั่วโลกแตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์เมื่อต้นสัปดาห์นี้ 

ราคาข้าวสาลี ณ วันที่ 11 มีนาคม 2565 อยู่ที่ 11.0650 ดอลลาร์ต่อบุชเชล ซึ่งทั้งคู่มีบทบาทสำคัญในระบบการผลิตอาหารทั่วโลกที่มีการสอบเทียบอย่างรอบคอบ ทำให้สถานการณ์แย่ลงไปอีก

Wheat price

Two years ago: $506

One year ago: $638

Now: $1106

— The Spectator Index (@spectatorindex) March 13, 2022

รัสเซียยังเป็นผู้ผลิตข้าวสาลีรายใหญ่อีกด้วย ตามข้อมูลขององค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) รัสเซียผลิตธัญพืชที่ได้รับความนิยมทั่วโลกชนิดนี้มากถึง 86 ล้านตันในปี 2020 เป็นรองเพียงแค่จีนและอินเดียเท่านั้น

ยูเครน ยังเป็นมีบทบาทสำคัญในฐานะผู้ส่งออกข้าวสาลีรายใหญ่ของโลกเช่นกัน จากข้อมูลของ UN Comtrade Database แสดงให้เห็นว่า ทั้งรัสเซียและยูเครนเป็นหนึ่งในผู้ส่งออกข้าวสาลีรายใหญ่ 5 อันดับแรกของโลก 

รัสเซียและยูเครนส่งออกข้าวสาลีรวมกันมากกว่าหนึ่งในสี่ (25.4%) ของปริมาณข้าวสาลีที่ส่งออกทั่วโลก ทำให้เกิดความกลัวว่าวิกฤตจากความขัดแย้งดังกล่าวจะยิ่งเพิ่มแรงกดดันต่อเงินเฟ้อและราคาอาหารที่พุ่งสูงขึ้น
 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :

• สงครามรัสเซีย - ยูเครน ใกล้ END GAME แล้วหรือยัง ?
• สวนดุสิตโพล เผยผลสำรวจ คนไทยเกือบ 54 % กังวลเกี่ยวกับสงครามรัสเซีย - ยูเครน
• สงครามรัสเซีย-ยูเครน ทำธัญพืช – ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ราคาพุ่งสูง

ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งคือ ‘ปุ๋ย’

ซึ่งจำเป็นสำหรับเกษตรกรที่จะบรรลุเป้าหมายการผลิตสำหรับพืชผล ไม่เคยมีราคาแพงกว่านี้มาก่อน การตลาดระบุว่ายูเรียซื้อขายได้ใกล้ 1,000 ดอลลาร์ต่อเมตริกตัน ประมาณสี่เท่าของราคาเมื่อต้นปี 2564

รัสเซียยังผลิตสารอาหารจำนวนมหาศาล เช่น โปแตชและฟอสเฟต ซึ่งเป็นส่วนผสมหลักในปุ๋ย ซึ่งช่วยให้พืชและพืชผลสามารถเติบโตได้

“ครึ่งหนึ่งของประชากรโลกได้รับอาหารจากปุ๋ย และหากไม่มีปุ๋ยเพียงพอสำหรับพืชผลบางชนิด ผลผลิตจะลดลง 50%

เนื่องจากการส่งออกจากรัสเซียต้องหยุดชะงักลง ผลผลิตในยุโรปลดลงด้วยเนื่องจากราคาก๊าซธรรมชาติที่พุ่งสูงขึ้น ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในปุ๋ยไนโตรเจน เช่น ยูเรีย 

สถานการณ์นี้กำลังส่งเสียงเตือนสำหรับผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพทั่วโลก ต้นทุนข้าวโพด ถั่วเหลือง และน้ำมันพืชก็พุ่งสูงขึ้นเช่นกัน

อียิปต์เพิ่งสั่งห้ามส่งออกข้าวสาลี แป้ง ถั่วฝักยาว และถั่ว ท่ามกลางความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับอาหารสำรองในรัฐที่มีประชากรมากที่สุดในโลกอาหรับ และอินโดนีเซียยังได้เข้มงวดการจำกัดการส่งออกน้ำมันปาล์ม ซึ่งเป็นส่วนประกอบในน้ำมันประกอบอาหาร เครื่องสำอาง และสินค้าบรรจุภัณฑ์บางชนิด เช่น ช็อกโกแลต เป็นผู้ผลิตชั้นนำของโลกของผลิตภัณฑ์
 

ผลกระทบจากสถานการณ์รัสเซีย-ยูเครน และอาหารทั่วโลก

ก่อนที่รัสเซียจะทำสงครามในยูเครน ระบบอาหารของโลกก็เข้าสู่ภาวะตึงเครียด ราคาอาหารขึ้นสู่ระดับสูงสุดในรอบเกือบทศวรรษ ความสามารถในการจ่ายยังเป็นปัญหาหลังจากการระบาดใหญ่ทำให้คนหลายล้านต้องตกงาน

จำนวนผู้ประสบภาวะอดอยากเพิ่มขึ้นเป็น 44 ล้านคนจาก 27 ล้านคนในปี 2019 โครงการอาหารโลกของสหประชาชาติ ระบุในเดือนนี้

ความขัดแย้งระหว่างรัสเซียและยูเครน ซึ่งทั้งคู่มีบทบาทสำคัญในระบบการผลิตอาหารทั่วโลกที่มีการสอบเทียบอย่างรอบคอบ ทำให้สถานการณ์แย่ลงไปอีก

การนำผลิตภัณฑ์จากรัสเซียออกสู่ตลาดโลกก็ยากขึ้นเช่นกัน เนื่องจากธุรกิจไม่ต้องการเสี่ยงกับการคว่ำบาตรหรือจัดการกับการขนส่งในการเดินทางใกล้กับเขตสงคราม

รัสเซียและยูเครนทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางสำหรับการผลิตสำหรับประเทศในตะวันออกกลาง เอเชียใต้ และแอฟริกาตอนใต้ของทะเลทรายซาฮาราซึ่งต้องอาศัยการนำเข้าวัตถุดิบ และหลายๆประเทศจะได้รับผลกระทบอย่างหนักอย่างแน่นอน

อย่างไรก็ตามประเทศไทยเราต้องจับตามองให้ดีเพราะปัจจุบันค่าครองชีพเราก็สูงมากเช่นกัน ยิ่งในกรุงเทพมหานคร ที่ทั้งค่าใช้จ่าย ค่าเดินทางและหากค่าอาหารสูงขึ้นอีก คนไทยจะต้องเตรียมตัวรับมือให้ดีเช่นกัน