บรูซ ลี: ซุปเปอร์สตาร์กังฟูจากแดนมังกร ผู้คิดค้นศิลปะการต่อสู้ "จีทคุนโด"

“บรูซ ลี” ซุปเปอร์สตาร์สายเลือดเอเชีย ที่ไปกระทรวกอุตสาหกรรม Hollywood ด้วยวัฒนธรรม และลีลาการต่อสู้ที่ต่อยหนัก ออกหมัดเร็ว เคลื่อนที่ด้วยความพลิ้วไหว อยากต่อการเข้าถึงตัว หากไม่ระมัดระวังให้จงดี เงยหน้ามาอีกทีคุณอาจร่วงไปกองอยู่บนพื้นแล้ว

“ผมไม่เคยกลัวคนที่ฝึกเตะเป็น 10,000 ท่า แต่ผมกลัวคนที่ฝึกเตะหนึ่งท่า 10,000 ครั้ง”

ชาวจีนโพ้นทะเลรายนี้ เริ่มมีชื่อเสียงในอุตสาหกรรมภาพยนตร์โลก Hollywood ตั้งแต่ช่วงปี 1960s เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน แม้ตัวจะจากโลกนี้ไปนานแล้ว แต่ใคร ๆ ก็คงรู้สึกได้ว่าจิตวิญญาณของ “บรูซ ลี” ยังเข้มข้นอยู่ในวัฒนธรรมของโลกนี้ ไม่ว่าจะเหลี่ยมมุมด้านภาพยนตร์ หรือด้านศิลปะการต่อสู้ที่ลีลาปราดเปรียวไม่เหมือนใคร

Spring News ชวนย้อนดูลีลาหมัดของ บรูซ ลี ที่เขานิยามศิลปะการต่อสู้ “จีทคุนโด” ไว้ว่า Be water หรือ จงเป็นดั่งสายน้ำ

เด็กหนุ่มจากแดนมังกร

ก่อนจะข้ามไปในช่วงที่ บรูซ ลี ยิ่งใหญ่ ชื่อเสียงก้องโลกแล้ว ขอปูพื้นให้ผู้อ่านได้รู้จักกับประวัติความเป็นมาสั้น ๆ ของ บรูซลีกันก่อน

บรูซ ลี หรือ หลี่เสี่ยวหลง คือลูกคนที่ 4 จากทั้งหมด 5 คน เขาเป็น ABC หรือ American-born Chinese แม้จะมีเลือดชาวจีนอย่างเต็มตัว ทว่าเกิดและเติบโตที่รัฐ California สหรัฐอเมริกา เนื่องจากระหว่างที่ บรูซ ลี เกิดเป็นช่วงที่ครอบครัวของเขาได้ทัวร์การแสดงงิ้วอยู่ที่สหรัฐพอดี

เชื่อว่าหลายท่านที่เกิดและเติบโตมา แม้จะไม่เคยได้รับชมผลงานของบรูซ ลี ก็ตาม แต่เราเชื่ออย่างยิ่งว่า คุณต้องได้ยินชื่อเสียงเรียงนามของเขามาบ้าง ในฐานะ สุดยอดกังฟู และเจ้าของหมัดหนัก ที่ส่งคนลงไปนอนกองที่พื้นได้ภายในหมัดเดียว

เมื่อตอนที่บรูซ ลี เริ่มโตเป็นวัยรุ่น เขาได้มีโอกาสเข้าไปมีส่วนร่วมในการแสดงภาพยนตร์อยู่หลายเรื่อง จากการแนะนำโดยเครือของทางฝั่งพ่อ จากนั้น บรูซ ลี ก็เริ่มฉายแวว การเป็นนักแสดง ด้วยรูปร่างหน้าตาที่ขึ้นกล้อง และความเคลื่อนไหวที่มีเสน่ห์เหลือร้าย

บรูซ ลี บนเวทีการประลอง

ชื่อเสียงเรียงนามของ บรูซ ลี ในเรื่องการชอบเตะต่อยถูกเล่าต่อ ๆ กันมา มิเพียงแค่ในจอที่บู๊แหลกเท่านั้น แต่นอกจอก็มีโอกาสได้ออกหมัดอยู่อย่างไม่ขาดสาย มีการต่อสู้ทั้งหมด 3 ครั้ง ที่ได้รับการบันทึกอย่างเป็นทางการคือปี 1958, 1959 และ 1964

ในครั้งแรก ปี 1958 บรูซ ลี ใช้ศิลปะการต่อสู้แบบหย่งชุน (Wing Chun) และการชกมวยแบบตะวันตก เพื่อเอาชนะคู่ต่อสู้ในการแข่งขันทัวร์นาเมนต์การต่อสู้ในระดับโรงเรียน

ครั้งที่สอง ปี 1959 บรูซ ลี ได้โยกย้ายไปยังรัฐซีแอตเทิล และมีโอกาสได้ประลองหมัดกับ โยอิชิ นากาชิ (Yoichi Nakachi) นักคาราเต้สายดำที่อาศัยอยู่ในย่านนั้น การต่อสู้ครั้งนี้จบลงภายในเวลาเพียง 11 วินาที เมื่อบรูซ ลี ออกหมัดตะบันใส่โยอิชิ ร่วงลงไปกองกับพื้น

ครั้งที่สาม ปี 1964 เอ็ด ปาร์กเกอร์ ผู้ก่อตั้ง อเมริกัน เคมโป้ และเป็นคาราเต้กลุ่มแรก ๆ ในสหรัฐ ได้เชื้อเชิญให้บรูซ ลี มาสาธิตการวิดพื้นนิ้วเดียว ไปจนถึงการออกหมัดระยะประชิด ที่หลายคนได้ยินชื่อเสียงกันเป็นอย่างดีในนาม หมัดระยะหนึ่งนิ้ว (one-inch punch) จนท้ายที่สุดโลกก็นำพา Jack Man ให้มาเป็นเหยื่ออันโอชะของ บรูซ ลี

คิดค้นศิลปะการต่อสู้ “จีทคุนโด”

หลายท่านอาจคุ้นหูกับคำนี้มาบ้าง จีทคุนโด มีความหมายในภาษาจีนว่า การสกัดหมัด ซึ่ง บรูซ ลี ได้คิดค้นขึ้น เพราะหลังจากที่สู้กับ Jack Man บรูซ ลี รู้สึกว่าเขาน่าจะต้องหาวิธีล้มคู่ต่อสู้ให้เร็วกว่านี้ เขาจึงปรับวิธีการออกหมัดและการเคลื่อนที่ให้เร็วกว่าเดิม

จากคำบอกเล่าที่ถูกส่งต่อกันมา พอจะรวบความได้ว่า ในการต่อสู้ครั้งนั้น การประลองการของทั้งคู่ดำเนินไปอย่างสูสี Jack Man ก็มีฝีไม้ลายมือด้านกังฟูเป็นอย่างดี สามารถหลบหลีกการออกหมัดของบรูซ ลี ปล่อยออกมาได้แทบทั้งหมด

ทว่า มีอยู่จังหวะหนึ่งที่ Jack Man เปิดโอกาสให้ลีได้เข้าโจมตี เพราะเขาสะดุดกับพื้นของลานประลอง การชกจึงจบลงภายในเวลา 3 นาที โดยมีบรูซ ลี เป็นผู้ชนะ

การต่อสู้ครั้งนี้เอง ทำให้บรูซ ลี พัฒนาศิลปะการต่อสู้ของตัวเองใหม่ ภายหลังที่เขาคิดค้นศิลปะการต่อสู้ จีทคุนโด ได้แล้ว บรูซ ลี ได้กระบวนท่าใหม่นี้ไปปรับใช้ในการแสดงภาพยนตร์ของเขาด้วยอาทิ The Green Hotel ที่บรูซ ลี รับบทเป็นผู้ช่วยพระเอก

บรูซ ลี นิยาม ศิลปะการต่อสู้แบบจีทคุนโดไว้ว่า ทำใจให้ว่าง ไร้รูปร่าง ไร้ตัวตน ดั่งสายน้ำ เมื่อน้ำอยู่ที่ใดก็จะปรับตัวไปตามสิ่งนั้น "จงเป็นดั่งสายน้ำเถอะเพื่อนเอ๋ย”

บรูซ ลี ฝากผลงานการแสดงเอาไว้มากมายอาทิ First of Fury (1972), The Way of Dragon (1972), Enter the Dragon (1973) หรือ Game of Death (1978) เหล่านี้ล้วนเป็นผลงานขึ้นหิ้งแทบทั้งสิ้น ด้วยลีลาการบู๊สุดระห่ำ ที่ผสมรสชาติ และปรัชญาแนวคิดของวัฒนธรรมเอเชียลงไปด้วย

ในวันที่ 20 ก.ค. 1973 ทั่วทั้งโลกได้รับแจ้งอย่างเป็นทางการว่า บรูซ ลี สุดยอดกังฟู และสตาร์บู๊ชื่อดังได้จากโลกในไปแล้ว ด้วยอาการสมองบวม ในอายุแค่ 32 ปีเท่านั้น

แม้ตัวจะตายจากไป แต่ชื่อเสียงของเขายังได้รับการพูดถึงจวบจนทุกวันนี้ มีหนังหลายเรื่องที่ยังย้อนกลับไปเล่าถึงชายคนหนึ่งจากเอเชีย ที่ใช้วิชากังฟูในการเอาชนะคู่ต่อสู้ พร้อมตอกหมุดตัวเองลงไปบน Pop Culture โดยที่เจ้าตัวก็ไม่ทันรู้ตัว 

 

 

ที่มา: Silpamag

        artsandculture

เนื้อหาที่น่าสนใจ

• ยกเดียวรู้เรื่อง! "บัวขาว" ฉะ "อี้หลง" ไฟต์ 3 ที่ฮ่องกง กติกา "มวยไทย" ใส่ "กังฟู" เดิมพัน 10 ล้าน
• ฮอลลีวูดคึกคัก จัดงานประกาศรางวัลออสการ์
• ประกาศศักดาความยิ่งใหญ่ ทบ.จัดไหว้ครูมวยไทย บันทึกสถิติโลก 6 ก.พ. นี้