ปลาโรนันถูกพบเกลื่อนตลาดปลา ผลกระทบจากประมงอวนลาก

ภาพของฉลามที่ถูกแปะป้ายว่าถูกซื้อแล้ว เกลื่อนตลาดปลา บางตะกร้าจะเห็นสัตว์น้ำหายากที่จะใช้ชีวิตบนพื้นทรายน้ำลึก อย่างปลาโรนัน ที่นอนเป็นซากพร้อมกับลูกน้อยเต็มตะกร้าที่อยู่ตะกร้าใบข้าง ๆ

เฟซบุ๊กของคุณ Nutch Prasopsin ซึ่งเป็นนักดำน้ำ ได้โพสต์ภาพของปลาหายากที่บังเอิญพบในตลาด ซึ่งหลายตัวเป็นสัตว์น้ำหายากและใกล้สูญพันธุ์ ถือเป็นเรื่องที่น่าเศร้า เพราะพวกมันถูกจับขึ้นมาโดยไม่ได้ตั้งใจ หรือเป็นการจับสัตว์น้ำพลอยได้ (bycatch) จากเรือประมงที่ใช้อวนลากขนาดใหญ่ในการกวาดพื้นทรายใต้ทะเลเพื่อต้อนปลาเศรษฐกิจขึ้นมา

หนึ่งในนั้นคือปลาโรนัน เป็นปลาไถทราย อาศัยอยู่ในน้ำลึก ที่ถูกลากโกยมาทั้งครอบครัวพร้อมกับลูกน้อยเต็มตะกร้า นั่นหมายความว่าอวนต้องลากเกี่ยวทรายมาก ๆ เลยเกี่ยวพวกมันขึ้นมาด้วย นอกจากโรนันแล้ว ยังพบฉลามเสือ ฉลามหัวบาตร และฉลามหัวค้อนในตลาดแห่งเดียวกัน

ปลาโรนัน เป็นปลาหายากและมีกฎหมายคุ้มครองตาม พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) คุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2562 แต่ถึงจะได้รับการคุ้มครองแต่บุคคลทั่วไปยังสามารถค้าได้โดยไม่ผิดกฎหมาย แต่ห้ามจับในเขตหวงห้ามหรือพื้นที่ห้ามจับเท่านั้น

สำหรับ IUCN หรือ องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ ได้กำหนดให้ปลาโรนัน หรือปลาตระกูล (Rhinobatos, Common Guitarfish) ว่าเป็นสัตว์ที่มีความเสี่ยงเข้าขั้นวิกฤตต่อการสูญพันธุ์ (CR-Critically endangered)

แม้ในปัจจุบัน นักวิชาการจะพยายามผลักดันให้โรนันเป็นสัตว์คุ้มครองเต็มตัว ห้ามเลี้ยง ห้ามซื้อ-ขาย ห้ามครอบครอง เพราะทุกวันนี้มันถูกคุกคามอย่างหนัก โดยเฉพาะจากอวนประมงลากที่กวาดพื้นทรายมาแบบนี้

แต่การซื้อฉลามยังคงดำเนินต่อไปเรื่อย ๆ จากการที่ฉลามแต่ละตัวมีป้ายแปะว่าซื้อแล้ว ท่ามกลางการรณรงค์งดกินฉลาม ที่แม้จะเป็นนักล่าใต้น้ำ แต่ก็มีผู้ล่าที่สูงกว่า อย่างมนุษย์คอยล่าอยู่แบบกวาดล้าง

ฉลามมีหน้าที่สำคัญต่อระบบนิเวศ ในการควบคุมระบบห่วงโซ่ใต้ท้องทะเล หากประชากรสัตว์น้ำใต้ทะเลไทยมีปริมาณไม่สมบูรณ์ ก็จะทำให้ทะเลไทยไม่สมดุลต่อไปเรื่อย ๆ จนกว่าท้องทะเลจะไม่เหลืออะไรเลย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ฉลามวาฬ ว่ายน้ำใกล้หาดหมู่เกาะเสม็ด คาดหากินเพลินและไม่พบอาการบาดเจ็บใดๆ

• อ่าวมาหยา อาณาจักร “ฉลามครีบดำ” ผลสำรวจปี 2567 พบประชากร 126 ตัว

• รู้ไหม? ใน 1 ปี มนุษย์คร่าฉลามไป 80 ล้านตัว โดย 25 ล้านตัว เป็นฉลามใกล้สูญพันธุ์