รู้จัก รอยเลื่อนสะกาย หากแผลงฤทธิ์แผ่นดินไหวกระทบไทยจนรู้สึกได้
ปีนี้ทั่วโลกเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวหลายครั้ง ล่าสุดเกิดเหตุแผ่นดินไหวที่ประเทศเพื่อนบ้านเรา ประเทศเมียนมา แผ่นดินไหวขนาด 6.4 แมกนิจูด จุดศูนย์กลางอยู่ที่เมืองเชียงตุงรัฐฉานประเทศเมียนมา แรงสั่นสะเทือนทำให้ภาคเหนือของประเทศไทย สามารถรับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือน
เหตุการณ์แผ่นดินไหวนั้นมีความสัมพันธ์กับรอยเลื่อน ซึ่งหนึ่งในรอยเลื่อนมีพลังและสำคัญที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ รอยเลื่อนสะกาย (Sagiang Fault) ความยาวประมาณ 1,200 กิโลเมตร วางตัวในแนวเหนือ-ใต้ผ่ากลางประเทศพม่า จากทางตอนเหนือของเมืองมิตจีนา (Myitkyina) และพาดผ่านเมือง สำคัญมากมาย เช่น เมืองมัณฑะเลย์, ตองยี, เนปิดอว์, พะโค, ย่างกุ้ง และต่อยาวลงไปในทะเลอันดามัน
จากการศึกษาของหน่วยปฏิบัติการวิจัยธรณีวิทยาแผ่นดินไหวและธรณีแปรสัณฐาน ภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ส่วนเฝ้าระวังและติดตามแผ่นดินไหวและสึนามิ สำนักเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา เผยว่ารอยเลื่อนสะกายมีพฤติกรรมและนิสัยเฉพาะ (Characteristic Earthquake) สรุปได้ว่ารอยเลื่อนสะกายนั้นมีพฤติกรรมที่มักจะสะสมพลังงาน เป็นเวลานาน และสร้างเป็นแผ่นดินไหวใหญ่มากกว่าที่จะค่อยๆ ปลดปล่อยพลังงานออกมาเป็น แผ่นดินไหวขนาดเล็กหลายๆ ครั้ง
ผลจากการที่รอยเลื่อนสะกายนั้นมีอุปนิสัยหรือพฤติกรรมที่มักจะเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ มากกว่าแผ่นดินไหวขนาดเล็ก ทำให้ประเทศเพื่อนบ้านอย่างประเทศไทย มีโอกาสสูงที่จะได้รับผลกระทบด้านแรงสั่นสะเทือนได้ ซึ่งในมุมมองของพิบัติภัยแผ่นดินไหวที่รอยเลื่อนสะกายส่งผลต่อประเทศไทย ได้รวบรวมแผนที่แผ่นดินไหวเท่า (Isoseismal map) ซึ่งเป็นแผนที่แสดงระดับแรงสั่นสะเทือนของพื้นที่ต่างๆ อันเนื่องมาจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เคยเกิดขึ้นในอดีตทั้งในประเทศไทยและประเทศพม่า พบว่ามีบางส่วนที่เป็นเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นจากรอยเลื่อนสะกาย และส่งผลกระทบด้านแรงสั่นสะเทือน เข้ามาถึงประเทศไทยอย่างชัดเจน
หากรอยเลื่อนสะกายแผลงฤทธิ์ จะส่งผลไทยแผ่นดินไหวแค่ไหน?
เป็นหลักฐานยืนยันได้ว่ารอยเลื่อนสะกายมีโอกาสเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ได้ทั้ง ระดับ 7.0-8.0 ริกเตอร์ ซึ่งผลจากการเกิดแผ่นดินไหวในระดับนี้ อาจสร้างแรงสั่นสะเทือนเพียงพอที่จะเดินทางมาถึงประเทศไทย และประเมินได้ว่าหากเกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.0-8.0 ริกเตอร์ บริเวณภาคเหนือของประเทศไทยมีโอกาสได้รับ ผลกระทบด้านแรงสั่นสะเทือนในระดับ 4-5 ซึ่งหมายถึง ระดับแรงสั่นสะเทือนที่ทำให้ถ้วยชามขยับ หน้าต่างประตูสั่น ผนังมีเสียงลั่น รถยนต์ที่จอดอยู่สั่นไหวชัดเจนไปจนถึงเกือบทุกคนรู้สึก ถ้วยชามตกแตก ของในบ้านแกว่ง หน้าต่างพัง ของที่ตั้งไม่มั่นคงล้ม นาฬิกาลูกตุ้มหยุดเดิน เป็นต้น นอกจากนี้ในบางครั้งแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวยังส่งผลกระทบมาถึงบริเวณภาคกลางของประเทศไทยรวมถึงกรุงเทพฯ อีกด้วย
ที่มา : บทความในวารสาร “อุตุนิยมวิทยา” รอยเลื่อนสะกาย: พฤติกรรมและพิบัติภัยต่อประเทศไทย
เนื้อหาที่น่าสนใจ :
