โลกร้อนเพราะน้ำแข็งละลาย มีส่วนทำให้ "ภูเขาไฟปะทุ" เรื่องนี้มีมูลแค่ไหน?
‘แอนตาร์กติกา’ ขึ้นชื่อเรื่องความหนาวยะเยือก ทุกสรรพชีวิตมีหิมะเกาะอยู่เป็นริ้ว ๆ แต่รู้กันหรือไม่ว่า หากมุดลงไปสำรวจใต้น้ำแข็งนั้น จะพบกับภูเขาไฟนับร้อยลูก ปัญหาก็คือ เมื่อน้ำแข็งละลาย มีการตั้งข้อสังเกตว่าปีศาจแมกมาที่หลับไหลอยู่ จะตื่นขึ้นอีกครั้งหรือไม่?
เป็นที่เข้าใจกันว่าปัจจุบัน โลกกำลังเผชิญกับปัญหาโลกเดือด (Global boiling) ซึ่งเป็นผลมาจากกิจกรรมของมนุษย์ ปัจจัยทางนี้ ส่งผลให้ธารน้ำแข็งทางโน้น (แอนตาร์กติกา) กำลังละลายตัวอย่างรวดเร็ว เร็วเกินกว่าที่นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์
คำถามที่น่าคิดก็คือ แล้วภูเขาไฟที่ฝังลึกอยู่ใต้ธารน้ำแข็งจะเดือด และกลับมาปะทุอีกครั้งหรือไม่? คำถามนี้กระเด็นเข้าหัวนักวิทยาศาสตร์ และมีคำตอบมาให้คลายสงสัยกันแล้ว
ผายมือให้รู้จักกับ ‘แอลลี เอ็น คูนิน’ พร้อมคณะวิจัย ได้จำลองคอมพิวเตอร์ 4,000 ครั้ง เพื่อศึกษาดูว่าการสูญเสียแผ่นน้ำแข็งส่งผลต่อภูเขาไฟที่ฝังตัวอยู่ใต้ธารน้ำแข็งในทวีปแอนตาร์กติกาอย่างไร
กระนี้ พบว่าการละลายอย่างช้า ๆ อาจทำให้จำนวนและขนาดของการปะทุของภูเขาไฟใต้ธารน้ำแข็งเพิ่มขึ้น ซึ่งกระบวนการนี้ดำเนินไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งอาจใช้เวลาหลายร้อยปี (โล่งอก)
เท่าที่มีการสำรวจ ตอนนี้ทวีปแอนตาร์กติกามีภูเขาไฟมากกว่า 130 แห่ง หลายลูกซ่อนหลบอยู่ใต้พื้นน้ำแข็ง แต่ทั้งนี้ มีบางลูกที่ยังปะทุอยู่ หนึ่งในภูเขาไฟที่คนน่าจะรู้จักมากที่สุดคือ ภูเขาไฟเอเรบัส ซึ่งตั้งอยู่ในจุดที่สูงที่สุดของทวีปแอนตาร์กติกา
มีการตั้งข้อสังเกตว่า กิจกรรมของภูเขาไฟที่เพิ่มขึ้นยังทำให้ก๊าซเรือนกระจกถูกปล่อยออกมาในชั้นบรรยากาศมากขึ้น ทั้งยังส่งผลให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้น และอาจทำให้แผ่นน้ำแข็งหนาภายในทวีปจำนวนมากไหลลงสู่มหาสมุทร กระทบไปถึงระดับน้ำทะเลเพิ่มสูงขึ้น
เวอร์จินี ไพเนล ผู้อำนวยการวิจัยด้านภูเขาไฟวิทยาแห่งสถาบันวิจัยแห่งชาติเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนของฝรั่งเศส ได้ออกมาเปิดเผยว่า
“ความยากลำบากในการศึกษาด้านนี้อยู่ที่ช่วงเวลา ระบบภูเขาไฟถูกสร้างขึ้นมาเป็นเวลาหลายแสนปี ในขณะที่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเกิดขึ้นภายในเวลาไม่กี่ทศวรรษ เรายังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในกิจกรรมของภูเขาไฟ
กระนี้ ต้องบอกว่าการปะทุของภูเขาไฟเป็นเพียงแค่สมมติฐานเท่านั้น ผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศต่อสิ่งแวดล้อม และระบบนิเวศ รวมถึงการปะทุของภูเขาไฟนั้นต้องมีการศึกษาอย่างลึกซึ้ง และมีหลักฐานเชิงประจักษ์มากกว่านี้
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นแล้วอย่างไม่ต้องคาดเดาก็คือ สภาพภูมิอากาศโลกที่แปรปรวน อันเกิดจากการกระทำของมนุษย์นั้น ส่งผลกระทบไปทุกหย่อมหญ้า ไม่ว่าคุณ ๆ ท่าน ๆ จะอยู่หลืบมุมใดของโลกก็ตาม
ที่มา: Independent, IFL Science
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
