'ระบบบริหารจัดการน้ำอัฉริยะ' ทางรอดภาคเษตรไทย ลดผลกระทบภาวะโลกร้อน
สถานการณ์เอลนีโญในปีนี้ประเทศไทยประสบปัญหาภัยแล้งอย่างรุนแรง ส่งผลกระทบหลายภาคส่วน ทั้งภาคธุรกิจ การอุปโภค บริโภคน้ำของประชาชน รวมถึงภาคการเกษตร
ภาคเกษตรไทยเผชิญปัญหาผลิตภาพตกต่ำ ซึ่งเป็นปัญหาเชิงโครงสร้างที่ยากแก้ไข ส่งผลให้ GDP ภาคเกษตรมีสัดส่วนไม่ถึง 10% ของ GDP ประเทศ ส่วนหนึ่งมาจากการจัดการน้ำที่ไม่มีประสิทธิภาพ และเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ภาคเกษตรปล่อยก๊าซเรือนกระจกสูงถึง 26% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งประเทศ โดย 36% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภาคเกษตร มาจากระบวนการจัดการน้ำ
ระบบการบริหารจัดการน้ำแบบอัฉริยะ (Climate Smart Water Management Solutions) คิดค้นขึ้นมาเพื่อรับมือปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหรือ Climate Change เป็นตัวช่วยในการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันในยุค Decarbonization ด้วยการนำเทคโนโลยีมาช่วยยกระดับการบริหารจัดการน้ำเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก รับมือกับปัญหาการเปลี่ยนแปลงด้านสภาพภูมิอากาศ เช่น เทคโนโลยีการผลิตน้ำจากอากาศ เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำ การบำบัดน้ำเสียด้วยวิธีชีวภาพทดแทนการใช้สารเคมีเพื่อนำน้ำเสียกลับมาใช้ใหม่ หรือการใช้เครื่องสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์เพื่อลดการใช้น้ำมันเชื้อเพลิง เป็นต้น
ขณะที่การบำบัดน้ำเสียด้วยวิธีทางชีวภาพหรือใช้จุลินทรีย์ทดแทนการใช้สารเคมีในการกำจัดสิ่งเจือปนในน้ำ ช่วยลดปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้ 60% หรือการปลูกข้าวเปียกสลับแห้ง ซึ่งเป็นการควบคุมระดับน้ำในแปลงนาให้มีช่วงน้ำขังสลับกันไปกับช่วงน้ำแห้งในช่วงเวลาที่เหมาะสม ช่วยลดการใช้น้ำได้ถึง 30% และ ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในการผลิตข้าวได้ถึง 50%
ระบบการบริหารจัดการน้ำแบบอัฉริยะ ช่วยลดความเสี่ยงผลผลิตภาคเกษตรเสียหายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศที่ทวีความรุนแรง และรับมือกับมาตรการด้านสิ่งแวดล้อมของประเทศคู่ค้าที่มีแนวโน้มเข้มงวดขึ้น โดยในระยะข้างหน้าหากผู้ประกอบการรายใดใช้น้ำตลอดกระบวนการผลิตสูงเกินกว่าเกณฑ์มาตรฐาน อาจจะถูกคู่ค้านำมาเป็นประเด็นกีดกันทางการค้าได้
หากต้องการให้ไทยยกระดับการบริหารจัดการน้ำไปสู่ Climate Smart Water Management Solutions จำเป็นต้องมีการร่วมมือกันตลอดห่วงโซ่ ตั้งแต่เกษตรกร ผู้ประกอบการ สถาบันวิจัยและพัฒนา ไปถึงจนหน่วยงานภาครัฐที่มีความเชี่ยวชาญ เพื่อให้สามารถใช้ประโยชน์จากระบบการบริหารจัดการน้ำแบบอัฉริยะได้อย่างเต็มที่ ทั้งในแง่ของการสร้างแรงจูงใจให้ภาคเกษตรสามารถเข้าถึงการใช้เทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้น และกระตุ้นการรับรู้ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ รวมถึงทำความเข้าใจถึงวิธีการการประเมิน Water Footprint ของภาคเกษตรด้วย
ศูนย์วิจัย Krungthai COMPASS แนะภาคเกษตรไทยในใช้ระบบการบริหารจัดการน้ำแบบอัฉริยะ เพื่อรับมือปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ช่วยเพิ่มศักยภาพการจัดการน้ำ ลดความเสี่ยงความเสียหายของผลผลิตจากภาวะโลกร้อน ลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก ตอบโจทย์เกษตรแห่งอนาคต และมีการคาดการณ์ว่าในช่วง 7 ปีข้างหน้า ไทยอาจต้องลงทุนเพิ่มเพื่อยกระดับการจัดการน้ำกว่า 3.6 แสนล้านบาท ในช่วงปี 2567-2573 หรือราวปีละ 5.1 หมื่นล้านบาท แต่ยังต่ำกว่าความเสียหายของผลผลิตภาคเกษตรไทยจากภาวะโลกร้อน ประเมินว่ามีมูลค่าราวปีละ 8.3 หมื่นล้านบาท
ภาครัฐต้องเป็นแกนหลักในการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานด้านน้ำ เช่น อ่างเก็บน้ำและระบบชลประทาน เป็นต้น เพื่อให้การเข้าถึงแหล่งน้ำและระบบชลประทานสำหรับการทำการเกษตรทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยเพิ่มผลิตภาพภาคเกษตรและเพิ่มความสามารถในการแข่งขันให้กับภาคเกษตรไทยได้อย่างยั่งยืน
ที่มา : ศูนย์วิจัย Krungthai COMPASS
เนื้อหาที่น่าสนใจ :
