ถึงเวลาประหยัดน้ำ! เอลนีโญทำพิษ น้ำต้นทุนหน้าแล้งไม่พอใช้
เตือนปีนี้ไทยได้รับน้ำฝนน้อยกว่าปกติ ต้นทุนน้ำสำหรับใช้ในฤดูแล้งไม่พอเพียง แม้สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติยืนยันประชาชนยังจะมีน้ำกินน้ำใช้ แต่ขอให้ทุกคนช่วยกันประหยัดน้ำ
สุรสีห์ กิตติมณฑล เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ เปิดเผยว่า ช่วงปลายปีนี้ประเทศไทยมีความเสี่ยงที่จะเผชิญกับภัยแล้ง เนื่องจากช่วงฤดูฝนนี้ประเทศไทยได้รับปริมาณน้ำฝนน้อยกว่าปกติจากสภาวะฝนทิ้งช่วง ซึ่งเป็นผลพวงจากปรากฎการณ์เอลนีโญ ทำให้ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำทั่วประเทศมีปริมาณน้อยกว่าที่ควร จนอาจไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำในช่วงฤดูแล้งที่จะมาถึง
“จากสภาพการณ์เอลนีโญที่ส่อเค้ามาตั้งแต่ต้นปี และกรมอุตุนิยมวิทยายังได้คาดการณ์ว่าหน้าฝนจะมีฝนน้อยกว่าปกติ 10% สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติได้จัดเตรียมมาตรการ 12 มาตรการรับมือฤดูฝนปี 66 ที่มุ่งเป้ากักเก็บน้ำช่วงฤดูฝนให้ได้มากที่สุดก่อนที่จะเข้าหน้าแล้ง”
สุรสีห์ กล่าวว่า เมื่อพิจารณาจากข้อมูลปริมาณน้ำในสี่เขื่อนหลักในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2566 พบว่า ปริมาณน้ำใช้การในเขื่อนภูมิพล เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ และเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน ยังมีปริมาณรวมกันเพียง 3,457 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งน้อยกว่าประมาณการความต้องการใช้น้ำในช่วงฤดูแล้งที่ 12,000 ล้านลูกบาศก์เมตร อยู่มาก
ยิ่งไปกว่านั้น ยังเหลือเวลาอีกเพียง 58 วัน ก่อนที่ฤดูฝนจะสิ้นสุดลง ดังนั้นจึงมีแนวโน้มสูงมากที่เราจะมีปริมาณน้ำต้นทุนใช้สอยไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำในช่วงหน้าแล้ง
ดังนั้น สุรสีห์ กล่าวว่า สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ จึงได้มีมาตรการเพิ่มเติมด้านการจัดการน้ำ 3 มาตรการ ได้แก่
1. ให้แต่ละลุ่มน้ำจัดสรรการใช้น้ำตามลำดับความสำคัญ โดยให้จัดสรรน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค และรักษาระบบนิเวศ เป็นหลัก
2. ควบคุมการเพาะปลูก ขอความร่วมมือเกษตรกรที่เพาะปลูกข้าวนาปีรอบแรกและเก็บเกี่ยวแล้วเสร็จ งดทำนาปีต่อเนื่อง และ
3. เพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำ บูรณาการร่วมกับกลุ่มผู้ใช้น้ำในการวางแผนจัดสรรน้ำตามรอบเวรอย่างเป็นธรรม เพื่อให้ทุกพื้นที่มีปริมาณน้ำเพียงพอ
แม้ปริมาณน้ำต้นทุนสำหรับหน้าแล้งปีนี้จะไม่เพียงพอต่อการใช้น้ำในภาคเกษตร แต่สุรสีห์ ยืนยันว่า น้ำอุปโภคบริโภคจะได้รับการจัดสรรให้กับประชาชนอย่างเพียงพอ รวมไปถึงผู้ใช้น้ำในภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมก็จะมีน้ำจัดสรรให้ตลอดหน้าแล้ง อย่างไรก็ตามเขาได้ร้องขอไปยังทุกภาคส่วนให้ช่วยกันใช้น้ำอย่างประหยัดและมีประสิทธิภาพที่สุด
โดยสำหรับหน่วยงานราชการได้มีการตั้งเคพีไอให้ทุกหน่วยงานลดการใช้น้ำลง 10% และสำหรับภาคอุตสาหกรรมและธุรกิจ ก็มีการส่งเสริมให้ทำ 3R - reduce, reuse, recycle – ในภาคการใช้น้ำ โดยนำน้ำเสียจากสถานประกอบการของตนนำไปบำบัดและใช้ซ้ำอีกครั้ง เพื่อลดอัตราการใช้น้ำ ในขณะที่ สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ยังได้ประสานไปยังการประปานครหลวง และการประปาส่วนภูมิภาค ให้บำรุงรักษาระบบท่อส่งน้ำประปา เพื่อลดอัตราการสูญเสียน้ำประปาจากระบบส่ง
นอกจากนี้ เขายังได้กล่าวว่า สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ยังพร้อมที่จะทำงานร่วมกับรัฐบาลชุดใหม่ และรับภารกิจด้านน้ำเพิ่มเติมตามนโยบายปฏิรูปการจัดการน้ำทั้งระบบ แก้ท่วมแล้ง ของพรรคเพื่อไทย เพื่อปรับปรุงให้การจัดการน้ำของประเทศมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
