โลกร้อน อาจทำให้ AI รุ่นใหม่พยากรณ์อากาศยากขึ้น เพราะอะไร?

ในขณะที่ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอย่าง AI กำลังก่อตัวไปข้างหน้าอย่างชาญฉลาด โดยเฉพาะการพยากรณ์อากาศที่ทำนายความคล่องตัวให้ผู้คนก่อนออกจากบ้านมาอย่างยาวนานหลายทศวรรษก็กำลังฉลาดมากขึ้น

การศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ Nature เผยว่า ศักยภาพด้านการพยากรณ์อากาศของ AI รุ่นใหม่ มีความสามารถในการให้ผลลัพธ์ที่รวดเร็วและแม่นยำกว่าแบบจำลองดั้งเดิม ยกตัวอย่าง แบบจำลองที่ชื่อว่า Pangu-Weather ที่พัฒนาโดยนักวิจัยของบริษัทเทคโนโลยีของจีนอย่าง Huawei Technologies Co. Ltd.

Pangu สามารถตรวจวัดอุณหภูมิและความเร็วลมได้ล่วงหน้าประมาณ 1 สัปดาห์ ซึ่งให้ผลลัพธ์เร็วกว่ารุ่นทั่วไปถึง 10,000 เท่า นอกจากนี้ยังสามารถติดตามเส้นทางของพายุหมุนเขตร้อนได้แม่นยำกว่าศูนย์พยากรณ์อากาศชั้นนำของโลกซะอีก

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ประธานาธิบดีเกาหลีรับ โลกรวนคือความจริง หลังน้ำท่วมเกาหลีใต้ทำคนดับ 40 ราย

• Google FloodHub เช็กพยากรณ์น้ำท่วมด้วย AI ก่อนออกเดินทาง ใช้ได้ในไทยแล้ว

• อาลีบาบา หัวเว่ย เร่งพัฒนา Tongyi Wanxiang และ Panggu หวังชิงเบอร์หนึ่งโลก

AI พยากรณ์อากาศอีกหนึ่งที่น่าสนใจคือ NowcastNet เป็นโปรแกรมที่เชี่ยวชาญในการคาดการณ์ระยะสั้น ซึ่งใช้เวลาสูงสุดเพียงไม่กี่ชั่วโมงในอนาคต ซึ่งดูเหมือนจะเหนือกว่าคู่แข่งชั้นนำหลายรายเช่นเดียวกัน

หากเทียบกับการพยากรณ์แบบเดิมที่ใช้การพยากรณ์แบบตัวเลข เป็นแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ประเภทหนึ่งที่ใช้สมการซับซ้อนเพื่อทำนายการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศเมื่อเวลาผ่านไป มันใช้พลังการคำนวณจำนวนระดับสูงมาก จึงมีราคาแพงและใช้เวลานานมากขึ้น ซึ่งอาจทำให้การพยากรณ์คาดเคลื่อนได้ หากคำนวณไม่ดี

แต่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) สามารถทดแทนปัญหาเหล่านั้นได้ เพราะพวกมันไม่จำเป็นต้องใช้สมการทางคณิตศาสตร์ แต่พวกมันรับข้อมูลสภาพอากาศที่ถูกบันทึกในอดีตจำนวนมาก เรียนรู้และจดจำรูปแบบต่าง ๆ ของสภาพอากาศที่เคยเกิดขึ้น จากนั้นจึงใช้รูปแบบนั้น ๆ มาคาดการณ์โดยผนวกกับข้อมูลอากาศรูปแบบใหม่ในปัจจุบัน โดยผลลัพธ์ที่ได้คือ ราคาที่ถูกลง และรวดเร็วมากขึ้น

• GISTDA เผยภาพแรกของดาวเทียม MGT-l1 ดาวเทียมอุตุฯ มีความละเอียดสูง

• แผนรับมือโลกรวน ! คาดไทยใช้งบกว่า 7 หมื่นล้านบาท

โลกร้อน ทำให้ AI ทำงานยากขึ้น

ในขณะที่ AI ชาญฉลาดมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศก็รุนแรงมากยิ่งขึ้นเช่นเดียวกัน ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า โมเดล AI รุ่นใหม่อาจประสบปัญหาในการจำลองเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว เพราะไม่ว่าจะเป็น AI หรือมนุษย์ก็ยังไม่เคยเผชิญกับความรุนแรงของสภาพอากาศแบบนี้มาก่อน AI จึงอาจไม่สามารถพยากรณ์อากาศได้แม่นยำนัก

คลื่นความร้อน ภัยแล้ง พายุเฮอริเคน ไฟป่า และเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศอื่น ๆ อีกนับไม่ถ้วน ล้วนทวีความรุนแรงมากขึ้นเมื่ออุณหภูมิของโลกสูงขึ้น

ความสำคัญของการพยากรณ์อากาศที่แม่นยำ จะช่วยให้ผู้มีอำนวจตัดสินใจในการประกาศด้านความปลอดภัยสาธารณะหรืออำนวยความสะดวกในการอพยพโดยมีเวลาเพียงพอในการปกป้องประชากรที่เปราะบาง

นั่นหมายความว่า หาก AI มีข้อมูลไม่เพียงพอที่จะจำลองเหตุการณ์สุดขั้วในอนาคตได้อย่างแม่นยำ และพวกมันเผชิญกับสภาพอากาศที่ต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง ก็เป็นเรื่องที่คาดเดาได้ยากว่าในอนาคตเราจะต้องเจอกับอะไรบ้างและจะเตรียมตัวอย่างไร

นี่จึงเป็นเรื่องท้าทายสำหรับการพยากรณ์อากาศ ที่นักจำลองหรือนักพัฒนาจำเป็นที่จะต้องออกแบบ AI ให้สามารถพยากรณ์เหตุการณ์ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนให้เป็นไปได้ นอกเหนือจากข้อมูลชุดเก่าที่ป้อนให้ AI คำนวณออกมา

ที่มาข้อมูล

Scientific American

Huawei