ไทยติดอันดับ 10 ประเทศที่มีขยะพลาสติกไหลลงทะเลต่อปีมากที่สุด

ไทยอีกแล้ว! งานวิจัยของ Lourens J.J. Meijer และทีมงานได้คาดคะเนความน่าจะเป็นของแหล่งที่มาขยะพลาสติกในทะเลว่ามาจากไหนบ้าง ซึ่งอัปเดตเมื่อช่วงเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา และมีประเทศไทยด้วย!

เว็บไซต์ Visualcapitalist ได้เผยบทความสรุปงานวิจัยเรื่องต้นทางของขยะพลาสติกในทะเลมาจากที่ไหนบ้าง ผลงานวิจัยอธิบายว่า ทุกปีมีการผลิตพลาสติกถูกผลิตออกมาปีละหลายล้านเมตริกตัน ครึ่งหนึ่งถูกนำไปรีไซเคิล เผา หรือทิ้งในหลุมฝังกลบ แต่ส่วนใหญ่ที่เหลือจะมีปลายทางสิ้นสุดที่มหาสมุทรอันกว้างใหญ่

และรู้หรือไม่ว่า ในมหาสมุทรของเรามีบางสิ่งขนาดมหึมาล่องลอยอยู่ ซึ่งมันไม่ใช่สิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าวาฬ ฉลาม หรือเต่า แต่มันคือแพขยะที่รวมเอาขยะจากทุกแห่งบนโลกมารวมตัวกัน กลายเป็นกระแสน้ำวนขยะพลาสติก หากถามว่ามันรวมตัวกันแล้วมีขนาดใหญ่ขนาดไหน ก็บอกได้เลยว่า แพขยะนี้ใหญ่ประมาณ 3 เท่าของประเทศฝรั่งเศส ซึ่งมันจะวนเวียนอยู่บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกแคลิฟอร์เนียและฮาวาย

และผลการศึกษาวิจัยได้สรุปการเดินทางของขยะพลาสติกในมหาสมุทรโลกไว้ดังกราฟฟิกด้านล่างนี้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• ขยะพลาสติกเกลื่อนโลก แต่ ธุรกิจตลาดน้ำดื่มบรรจุขวดยังสดใส ไปได้สวย

• ศรีลังกาเตรียมแบน ห้ามนำเข้าพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง เริ่ม มิ.ย. 2023

• ขวดน้ำรักษ์โลก ย่อยสลายได้เร็วกว่าพลาสติก 200 เท่า ทำจากวัสดุธรรมชาติ

• ขยะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง ปี 2019-2021 เพิ่มขึ้น 6 ล้านตัน สวนทางการรณรงค์

• ถอดบทเรียน เต่าทะเลตายหมู่ 11 ตัว ฆาตกรคือขยะพลาสติก เกิดอะไรขึ้น?

หลายคนอาจตกใจที่ประเทศที่มีขยะไหลลงทะเลมากที่สุดทำไมไม่ใช่ประเทศมหาอำนาจ ประเทศที่มีการบริโภคพลาสติกมากที่สุดหรือประเทศขนาดใหญ่ที่มีกำลังผลิตพลาสติกมหาศาล

เหตุผลที่เป็นประเทศแถบเอเชียเกือบทั้งหมดเพราะว่า พื้นที่เหล่านี้มีพื้นที่ทางภูมิศาสตร์เล็กกว่า มีแนวชายฝั่งยาวกว่า มีฝนตกชุก และระบบจัดการขยะไม่ดี ซึ่งมีแนวโน้มที่ขยะจะหลุดออกจากกระบวนการกำจัดและไหลลงทะเลนั่นเอง ตัวอย่างเช่น จีน ที่จริงจีนสร้างขยะพลาสติกมากกว่ามาเลเซียถึง 10 เท่าด้วยซ้ำ แต่จากการประมาณการ คาดว่า 9% ของขยะพลาสติกทั้งหมดของมาเลเซียจะไหลลงสู่มหาสมุทร เทียบเท่ากับ 0.6% ของจีน

ส่วนฟิลิปินส์ มีหมู่เกาะมากกว่า 7,000 เกาะ มีแนวชายฝั่งยาว 36,289 กิโลเมตร และมีแม่น้ำที่เป็นเส้นทางชะล้างพลาสติกจากชุมชนกว่า 4,820 สายจึงคาดการณ์ว่าฟิลิปปินส์จะปล่อยพลาสติกสู่มหาสมุทรมากถึง 35% นอกจากฟิลิปปินส์แล้ว อีกกว่า 75% ของพลาสติกในมหาสมุทรมากจากประเทศที่มีการจัดการขยะอย่างไม่ถูกต้องในประเทศแถบเอเชีย อาทิ อินเดีย มาเลเซีย จีน อินโดนีเซีย เมียนมา เวียดนาม บังคลาเทศ และไทย

จากสถิติจะสังเกตเห็นได้ว่า มีประเทศเพียงหนึ่งเดียวที่ไม่ใช่ประเทศในแถบเอเชีย นั่นคือบราซิล บราซิลมีแอมะซอนและแม่น้ำกว่า 1,240 สายนั่นทำให้คาดการณ์ได้ว่า เป็นประเทศที่มีขยะไหลลงสู่ทะเลมากเป็นอันดับ 7

ขยะมาจากประเทศเหล่านี้ได้ยังไง?

ขยะที่พบเหล่านี้ไม่ได้มาจากการทิ้งโดยตรง แต่มาจากการทิ้งขยะและขยะที่ปลิดปลิวตามสวนสาธารณะ ชายหาด ท่อระบายน้ำ และตามท้องถนน ซึ่งลมพายุเป็นตัวการที่ได้ทำหน้าที่พัดพาขยะเหล่านั้นไปตามท่อระบายน้ำ ลำธาร และแม่น้ำทั่วโลก ดังนั้น งานวิจัยนี้คือคอนเฟิร์มไปว่า แม่น้ำคือสายพานทางด่วนที่ขนส่งพลาสติกไปยังมหาสมุทรนั่นเอง

นอกจากนี้ พลาสติกในมหาสมุทรจำนวนมากอื่น ๆ ก็สามารถมาจากอาชีพทางทะเลอย่างประมงได้ด้วย เช่น อวนจับปลาหรืออวนผีที่ขาดและจมลงสู่ก้นทะเลโดยตรง

แล้วทำอย่างไร มหาสมุทรจึงจะปลอดพลาสติก

งานวิจัยชิ้นนี้ได้แนะนำว่า วิธีแรกที่จะสามารถจัดการได้อย่างชัดเจนที่สุด ก็คือการลดการสะสมของพลาสติก หรือก็คือการลดการใช้พลาสติก การผลิตพลาสติกที่น้อยลงเท่ากับเราสร้างขอองเสียน้อยลงด้วย ขั้นตอนต่อมาคือกระบวนการจัดการพลาสติกที่ถูกต้องไม่เกิดการรั่วไหล ซึ่งนี่คือความท้าทายที่ยังไม่มีประเทศไหนทำได้

สำหรับประเทศที่มีรายได้สูงหลายประเทศซึ่งเป็นผู้สร้างขยะพลาสติกจำนวนมาก ก็สามารถแก้ไขได้ด้วยการนำขยะไปแปรรูปให้เกิดมูลค่าได้

ประเทศไทย แม้เราจะยังมีการรับนำเข้าขยะอยู่ แต่เราก็สามารถช่วยกันได้ เช่น ช่วยกันกดดันรัฐให้มีการจัดการขยะให้เป็นระบบ ช่วยการลดขยะพลาสติกตั้งแต่ต้นทางด้วยการใช้วัสดุที่ใช้ซ้ำได้ให้มากยิ่งขึ้น ปฏิสธการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว แต่หากเราทำแล้วยังไม่สำเร็จก็ต้องไปดุที่กระบวนการจัดการของภาครัฐแล้วแหละว่า เพราะเหตุใด การแก้ปัญหาการจัดการขยะในประเทศไทยถึงยังไม่สามารถแก้ได้เด็ดขาดหรือดีขึ้น คุณล่ะคิดว่า ไทยควรแก้ปัญหาการจัดการขยะแบบไหนถึงจะเห็นผล