สวิฟต์ (SWIFT) คืออะไร การคว่ำบาตรด้วยวิธีนี้ ส่งผลกระทบกับรัสเซียอย่างไร ?

มาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ และชาติพัทธมิตร ต่อรัสเซียเพื่อกดดันให้ถอนกำลังทหารออกจากยูเครน เพิ่มระดับความเข้มข้นขึ้นเรื่อยๆ โดยเมื่อวานนี้ (28 ก.พ. 65) สหรัฐฯ สหภาพยุโรป และชาติพันธมิตร ได้ประกาศตัดธนาคารรัสเซียบางแห่งออกจากระบบสวิฟต์ (SWIFT) จนทำให้รัสเซียออกอาการปั่นป่วน ต้องแก้เกมด้วยการประกาศขึ้นอัตราดอกเบี้ยจาก 9.5 % เป็น 20 % 

แล้วระบบดังกล่าวคืออะไร ? มีความสำคัญอย่างไร ? SpringNews ขอเล่าสู่กันดังต่อไปนี้

1. สวิฟต์ (SWIFT) คืออะไร ?

SWIFT (สวิฟต์) เป็นเครือข่ายการทำธุรกรรมทางการเงินที่ช่วยให้การโอนเงินข้ามประเทศเป็นไปอย่างรวดเร็ว ราบรื่น และปลอดภัย ย่อมาจาก Society for World-Wide Interbank Financial Telecommunication ส่วนชื่อภาษาไทยคือ สมาคมโทรคมนาคมทางการเงินระหว่างธนาคาร

SWIFT (สวิฟต์) มีศูนย์กลางอยู่ที่เบลเยียม ก่อตั้งโดยธนาคารสหรัฐฯ และธนาคารยุโรปหลายแห่ง เมื่อปี 2516 (ค.ศ.1973) เริ่มเปิดให้บริการในปี 2520 (ค.ศ.1980) ทดแทนระบบเดิมที่ชื่อว่า Telex ซึ่งล่าช้าและไม่ค่อยปลอดภัยนัก

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• วิกฤตรัสเซีย - ยูเครน จบลงที่การเจรจา หรือสงครามใหญ่ ?

• กษิต ภิรมย์ เปิดปมแค้น 30 ปี นาโต้ VS รัสเซีย ก่อนระเบิดในสมรภูมิยูเครน

• ทำความรู้จัก นาโต้ คือใคร ทำไมเป็นปัจจัยแห่งความขัดแย้ง รัสเซีย – ยูเครน

2. การทำธุรกรรมทางเงินผ่านระบบ สวิฟต์ (SWIFT)

ระบบ สวิฟต์ (SWIFT) จะมี SWIFT Code (สวิฟต์โค้ด) ซึ่งประกอบด้วยตัวอักษรและตัวเลข 11 ตัว ยกตัวอย่างเช่น  BKKBTHBKXXX ซึ่งเป็น SWIFT Code ของธนาคารกรุงเทพ มีความหมายดังนี้

อักษร 1 – 4 คือ รหัสของธนาคารนั้นๆ เช่น BKKB = Bangkok Bank หรือ ธนาคารกรุงเทพ

อักษร 5 – 6 คือ รหัสประเทศ เช่น TH = Thailand

อักษร 7 – 8 คือ รหัสบอกเมือง เช่น BK = Bangkok

9 – 11 คือ รหัสสาขาธนาคาร ถ้าเป็นสำนักงานใหญ่จะเป็น XXX

ปัจจุบันมีธนาคารและสถาบันการเงินกว่า 1.1 หมื่นแห่งในกว่า 200 ประเทศ เปิดดำเนินการทำธุรกรรมทางการเงินผ่านระบบสวิฟต์ (SWIFT) โดยจะมีการแจ้งให้ผู้ใช้งานทราบเมื่อมีการส่งและรับการชำระเงิน ซึ่งระบบดังกล่าวไม่ได้ทำหน้าที่รับจ่ายเงิน แต่จะเป็นการส่งข้อความที่เป็นรหัสมาตรฐานระหว่างธนาคาร เพื่อทำการโอนเงินระหว่างกัน

โดยเมื่อมีการทำธุรกรรมเกิดขึ้น ระบบสวิฟต์ (SWIFT) จะสร้างบัญชีร่วมระหว่างธนาคารผู้ส่งและผู้รับ หรือบัญชี “Nostro / Vostro” บัญชีร่วมนี้จะทำให้ธนาคารที่อยู่คนละประเทศ สามารถทำธุรกรรมร่วมกันได้อย่างสะดวกง่ายดาย หลังจากที่มีข้อความยืนยันจากระบบสวิฟต์ (SWIFT) 

3. ผลกระทบที่รัสเซียได้รับ จากการคว่ำบาตรผ่านระบบสวิฟต์ (SWIFT)

เมื่อธนาคารของรัสเซีย ถูกตัดออกจากระบบสวิฟต์ (SWIFT) บริษัทต่างๆ ของรัสเซียจะไม่สามารถทำธุรกรรมได้แบบทันทีทันใด ส่งผลให้การทำการค้าทั้งในภาคการเกษตรและพลังงานของรัสเซียที่มีมูลค่ามหาศาล ได้รับผลกระทบอย่างเต็มๆ

แต่ทั้งนี้ต้องเข้าใจก่อนว่า แม้ธนาคารรัสเซียจะถูกตัดออกจากระบบสวิฟต์ (SWIFT) แต่ธนาคารรัสเซียก็ยังสามารถทำธุรกรรมทางการเงินกับธนาคารต่างๆ ได้ แต่ต้องเป็นการติดต่อกับธนาคารอีกแห่งที่เป็นคู่ค้าโดยตรง ทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น ล่าช้ากว่าเดิม และส่งผลให้รายได้ของรัฐบาลรัสเซียลดลง

4. ผลกระทบกับบริษัทในประเทศคู่ค้าของรัสเซีย

ส่วนบริษัทที่เป็นคู่ค้าของรัสเซีย (ทั้งผู้ขายและผู้ซื้อ) ก็ได้รับผลกระทบจากการทำธุรกรรมทางการเงินที่ยากลำบากยิ่งขึ้น และมีค่าใช่จ่ายเพิ่มขี้น

ซึ่งจากการที่รัสเซียเป็นผู้ผลิตและผู้ค้าน้ำมันและก๊าซธรรมชาติรายใหญ่ของยุโรป ก็มีแนวโน้มว่าราคาน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจะเพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะเยอรมนีที่เป็นคู่ค้ารายใหญ่ของรัสเซีย น่าจะได้ผลกระทบจากการคว่ำบาตรรัสเซียผ่านระบบสวิฟต์ (SWIFT) เป็นอย่างมาก

โดยอดีตรัฐมนตรีกระทรวงการคลังของรัสเซีย อเล็กเซ คูดริน เคยกล่าวไว้ว่า การถูกตัดออกจาก สวิฟต์ (SWIFT) อาจจะทำให้เศรษฐกิจของรัสเซียหดตัวลง 5% เลยทีเดียว

5. รัสเซียเคยถูกขู่คว่ำบาตรผ่านระบบ สวิฟต์ (SWIFT) เมื่อปี 2557

ในปี 2557 (ค.ศ. 2014) ที่รัสเซียได้ปฏิบัติการสะท้านโลก ยึดไครเมียจากยูเครน ทำให้สหรัฐฯ และพันธมิตร ขู่คว่ำบาตรรัสเซียผ่านระบบ สวิฟต์ (SWIFT) รัสเซียจึงได้ก่อตั้งระบบบัตรชำระเงินแห่งชาติ (National Payment Card System) หรือ Mir ขึ้นมา แต่ปัญหาก็คือว่า ปัจจุบันมีไม่กี่ประเทศที่ใช้งานระบบนี้

ดังนั้นยิ่งรัสเซียถูกคว่ำบาตรผ่านระบบสวิฟต์ (SWIFT) นานเท่าใด มูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจของประเทศ ก็จะยิ่งสูงขึ้น จึงคาดว่าหากการคว่ำบาตรดังกล่าวมีความยืดเยื้อ ธนาคารของรัสเซียอาจเปลี่ยนไปใช้การชำระเงินผ่านประเทศพันธมิตรของรัสเซีย ที่มีระบบการชำระเงินของตัวเอง อาทิ ประเทศจีน เป็นต้น

6. รัสเซียออกอาการอ่วม ในสนามเศรษฐกิจ

ดร.สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์ นักวิชาการด้านเศรษฐศาสตร์การเมือง ได้วิเคราะห์สถานการณ์ของรัสเซีย หลังถูกคว่ำบาตรผ่านระบบ สวิฟต์ (SWIFT) ในรายการเจาะลึกทั่วไทย Inside Thailand ดำเนินรายการโดย ดนัย เอกมหาสวัสดิ์ และ อมรรัตน์ มหิทธิรุกข์ ดังต่อไปนี้  

“ที่รัสเซียขึ้นดอกเบี้ยมานี้ เพราะค่าเงินรูเบิลรัสเซียอ่อนไปถึง 30 % และเพื่อป้องกันไม่ให้มีการนำเงินรูเบิลรัสเซียไปแลกเปลี่ยนเป็นสกุลเงินอื่นๆ ที่จะซ้ำเติมให้สถานการณ์ทางการเงินของรัสเซียยิ่งย่ำแย่ลงไปอีก

“สถานการณ์เศรษฐกิจตอนนี้ รัสเซียอยู่ในฐานะผู้ตั้งรับ และสถานการณ์จะเลวร้ายลงแน่นอน และจากการที่มีการคว่ำบาตรรัสเซียผ่านระบบ สวิฟต์ (SWIFT) จะกระทบกับการทำธุรกรรมระหว่างประเทศของรัสเซียเป็นอย่างมาก ทำให้สภาพคล่อมมีปัญหา จะไปนำเงินสำรองที่อยู่ในสหรัฐฯ มาใช้ก็ไม่ได้ เพราะถูกบล็อกไว้

“รวมถึงจะถูกสหรัฐฯ และยุโรปบล็อกการส่งออก ส่งผลให้รัสเซียมีแนวโน้มขาดสภาพคล่อง เงินเฟ้อเพิ่มสูงขึ้น ทำให้การขยายตัวทางเศรษฐกิจของรัสเซียติดลบ และแรงกดดันทางด้านเศรษฐกิจก็จะสูงขึ้นเรื่อยๆ”

ที่มา

กระจ่าง - The Enlightener : แบนแล้วจะเป็นอย่างไร ? มาทำความเข้าใจกับการส่งเงินผ่านระบบ SWIFT

คว่ำบาตรพ่นพิษ ! รัสเซียขึ้นดอกเบี้ย 20%| เจาะลึกทั่วไทย | 01 มี.ค. 65

ทำไม? “SWIFT” ถึงเป็นตัวการที่อาจทำให้ “รัสเซีย” ต้องถอยทัพ!

ยูเครน รัสเซีย : Swift คืออะไร เศรษฐกิจโลกสะเทือนไหม เมื่อตัดแบงก์รัสเซียออกจากระบบ

SWIFT Code คืออะไร

รู้จักระบบ SWIFT ในฐานะเครื่องมือสำคัญที่ชาติตะวันตกใช้คว่ำบาตรรัสเซีย