ขนมไหว้พระจันทร์ จูหยวนจาง และการโค่นล้มราชวงศ์มองโกล

21 Sep 2021

เรื่องราวของจูหยวนจาง การโค่นล้มราชวงศ์มองโกล และขนมไหว้พระจันทร์ ในหน้าประวัติศาสตร์ ปิดฉากราชวงศ์หยวน ที่ปกครองจีนมาเกือบหนึ่งร้อยปี

เรื่องราวเกี่ยวกับขนมไหว้พระจันทร์ มีตำนานเล่าขานหลายเวอร์ชั่น แต่ที่แพร่หลายที่สุด ก็คือเหตุการณ์อิงประวัติศาสตร์ที่เข้าไปเกี่ยวพันกับ "การโค่นล้มราชวงศ์มองโกล" ที่เคยปกครองแผ่นดินจีน ซึ่ง SpringNews ขอนำมาเล่าสู่กันดังต่อไปนี้

กุบไลข่าน ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์หยวน

“มองโกล” ชนเผ่าเร่ร่อน กลายเป็นมหาอำนาจในด้านการศึก ที่สร้างความหวาดหวั่นไปทุกหย่อมหญ้า จากการนำทัพของ “เจงกิสข่าน” หรือ “เตมูจิน” ที่สามารถขยายอาณาเขตการปกครองได้อย่างกว้างใหญ่ไพศาล และต่อมา “กุบไลข่าน” ผู้เป็นหลาน ก็สามารถยึดแผ่นดินจีนได้อย่างเบ็ดเสร็จ ทำให้ “ราชวงศ์ซ่ง” ต้องล่มสลาย ก่อนสถาปนา “ราชวงศ์หยวน” ขึ้นมาปกครองแผ่นดิน ในปี พ.ศ. 1822 (ค.ศ. 1279)

ด้วยความที่ “กุบไลข่าน” หรือ “ซีโจ๊วฮ่องเต้” ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์หยวน ชื่นชอบศิลปวัฒนธรรมจีนเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว จึงไม่ได้มีความพยายามเปลี่ยนแปลงให้จีนเป็นมองโกล ในทางตรงกันข้ามกลับสนใจศึกษาเพื่อให้เข้าถึงความเป็นจีนอย่างถ่องแท้ อีกทั้งยังดูแลราษฎรให้อยู่เย็นเป็นสุข ไม่มีการกดขี่ข่มเหง ทำให้รัชสมัยของพระองค์แทบไม่มีการต่อต้าน ส่งผลให้สามารถปกครองแผ่นดินได้อย่างราบรื่น

แต่หลังจากพระองค์สวรรคต ฮ่องเต้องค์ต่อๆ มาก็ครองราชย์ได้ไม่นานนัก อันเนื่องมาจากการแก่งแย่งชิงบังลังก์ห่ำหั่นกันเองจนราชสำนักอ่อนแอ ราษฎรถูกกดขี่ข่มเหง ทำให้เกิด “กลุ่มกบฏ” ต่อต้านขึ้นเป็นจำนวนมาก หนึ่งในนั้นก็คือกองกำลังของ “จูหยวนจาง”

ประเทศจีน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

“จูหยวนจาง” จากชาวนา นักบวช ผู้นำกองกำลังปลดแอก สู่ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์หมิง

“จูหยวนจาง” เกิดในครอบครัวชาวนาที่ยากจนข้นแค้น บวชเณร และบวชพระช่วงเวลาสั้นๆ ก่อนเข้าร่วมกองกำลังต่อต้านราชวงศ์หยวน ของ “กัวจื่อซิง” ที่ต่อมากลายเป็นพ่อตาของเขา

และด้วยความสามารถที่โดดเด่น ทำให้เขาได้เลื่อนตำแหน่งอย่างรวดเร็ว แต่นานวันเข้า “กัวจื่อซิง” ก็รู้สึกหวาดระแวง และหาเหตุจับเขาคุมขัง พอหลุดออกมาได้ “จูหยวนจาง” จึงตัดสินใจแยกตัวออกมาสร้างกองกำลังของตัวเอง และมีผู้ศรัทธาเข้าร่วมด้วยเป็นจำนวนมาก จากกองกำลังหลักร้อย ก็กลายเป็นหลักหมื่นภายในระยะเวลาแค่ 2 ปี

หลังจากพ่อตาเสียชีวิต “จูหยวนจาง” ก็เข้าเทคโอเวอร์กองกำลังของพ่อตา ทำให้กองกำลังของเขาใหญ่ยิ่งขึ้นไปอีก และบุกตะลุยตีเมืองต่างๆ ได้เป็นจำนวนมาก ก่อนสถาปนาตนเองขึ้นเป็นผู้ปกครองดินแดนแถบใต้แม่น้ำฉางเจียงในปี พ.ศ. 1907 (ค.ศ. 1364)

ปี พ.ศ. 1910 (ค.ศ. 1367) “จูหยวนจาง” ยกทัพบุกเมืองหลวง ยึดครองได้สำเร็จ ทำให้ “ราชวงศ์หยวน” หรือ “ราชวงศ์มองโกล” ต้องล่มสลาย และได้สถาปนาตัวเองขึ้นเป็นฮ่องเต้ “ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์หมิง” พระนามว่า “หมิงไท่จู่”

ประเทศจีน

ขนมไหว้พระจันทร์ กับการกู้แผ่นดิน

ส่วนขนมไหว้พระจันทร์ ที่เข้ามามีบทบาทในการกู้แผ่นดินนั้น ว่ากันว่ามาจากมันสมองของ “หลิวป๋อเวิน” ยอดกุนซือของ “จูหยวนจาง” ที่ออกอุบายให้ม้วนกระดาษ ที่เขียนข้อความนัดแนะวันเวลาในการลุกฮือ สอดใส่ในขนมไหว้พระจันทร์ แล้วแจกจ่ายไปตามบ้านเรือนต่างๆ

ด้วยการมอบขนมไหว้พระจันทร์ให้กันและกันในช่วงเทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน ทหารของราชสำนักจึงไม่ได้ระแคะระคาย ทำให้การแจกขนมไหว้พระจันทร์เป็นไปอย่างราบรื่นและกระจายไปทั่ว

เมื่อถึงวันนัดหมาย ชาวบ้านก็ลุกฮืออย่างพร้อมเพรียง ส่งผลให้กองทัพของจูหยวนจางบุกยึดเมืองหลวงได้สำเร็จ ปิดฉาก “ราชวงศ์มองโกล” ที่ปกครองแผ่นดินจีนมาเกือบร้อยปี

ขนมไหว้พระจันทร์

เหตุการณ์หลังจาก จูหยวนจาง ปกครองแผ่นดินจีน

หลังจาก “จูหยวนจาง” สถาปนาตัวเองขึ้นเป็นฮ่องเต้ ก็ปกครองแผ่นดินอย่างร่มเย็นเป็นสุข แต่ด้วยความหวาดระแวง บุคคลที่เคยร่วมเป็นร่วมตายร่วมสู้รบด้วยกันมา จึงถูกกำจัดจนแทบหมดสิ้น

“ราชวงศ์หมิง” ปกครองแผ่นจีนได้ 276 ปี ก่อนล่มสลายในปี พ.ศ. 2187 (ค.ศ.1644) จากการรุกรานของ “ชาวแมนจู” ทำให้แผ่นดินจีนตกอยู่ใต้การปกครองของชนเผ่านอกด่านอีกวาระ และได้มีการสถาปนา “ราชวงศ์ชิง” ขึ้นมา ซึ่งเป็นราชวงศ์สุดท้ายบนแผ่นดินจีน

ประเทศจีน