ในอนาคต AR และ VR จะมาเปลี่ยนวงการแพทย์ให้ง่ายและทันสมัยขึ้นอย่างไรบ้าง?

ทำความรู้จักเทคโนโลยี AR และ VR 

VR (Virtual Reality)

เป็นเทคโนโลยีที่จำลองโลกทั้งหมดขึ้นมาใหม่ โดยต้องใช้คู่กับอุปกรณ์ที่เชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต เพื่อให้มองภาพได้สมจริงและเคลื่อนไหวได้ 360 องศา 

AR (Augmented Reality)

เทคโนโลยีที่สร้างสิ่งจำลองขึ้นมาซ้อนทับบนโลกจริง แต่ไม่สามารถมีปฏิกิริยาตอบสนองกับโลกจริงได้

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง : 

• SCB ผลักกระแสเมตาเวิร์ส ลุยวงการแพทย์ รักษาทางไกลผ่าน Telemedicine และ AI
• การรักษาผ่านแอปฯ "HealthTech" ลดขั้นตอนการเดินทาง ปรึกษาหมอ สะดวก-ง่ายกว่า
• Jio Health แพลตฟอร์ม HealthTech ที่ทำให้คนเวียดนาม เข้าถึงการแพทย์ได้ง่าย

ปัจจุบันเทคโนโลยี AR/VR ในประเทศไทยมีการพัฒนาให้การแพทย์ได้ทันสมัยขึ้นอย่างไรบ้าง?

สิ่งที่เห็นได้ชัดเจนคือในด้านการเรียนการสอนทางการแพทย์ ผู้เรียนเรียนผ่านสื่อ AR/VR ทำให้ได้รับประสบการณ์เสมือนจริง มีการจำลองภาพ 3 มิติ ช่วยเพิ่มความแม่นยำและประสิทธิภาพในการเรียนรู้

ยกตัวอย่างการใช้งานของ AR/VR กับวงการแพทย์ ได้ถูกพัฒนาให้ดีขึ้นอย่างไรบ้าง?

1. การทดสอบการผ่าตัดเสมือนจริง การผ่าตัดมีความเสี่ยงสูงมากหากเกิดข้อผิดพลาด ดังนั้นการใช้ AR/VR เข้าช่วย จะช่วยลดความเสี่ยงในการผ่าตัดผู้ป่วยลงได้มาก

2. ผ่อนคลายและบรรเทาอาการเจ็บปวดของผู้ป่วยในการรักษา ในขณะที่จะทำการรักษาหรือผ่าตัด ผู้ป่วยอาจมีความวิตกกังวลหรือไม่สบายใจขึ้นมาเกี่ยวกับการเจ็บปวดที่จะได้รับระหว่างการรักษาหรือผ่าตัด VR จึงเป็นตัวช่วยหนึ่งที่จะทำให้ผู้ป่วยได้ผ่อนคลายมากขึ้นโดยการเบี่ยงเบนความสนใจของตัวผู้ป่วยเองไปสู่โลกเสมือน ผู้ป่วยจะรู้สึกได้ว่าเจ็บปวดน้อยลงตั้งแต่เริ่มทำการรักษาหรือผ่าตัดจนเสร็จสิ้น

3. การจำลองโรงพยาบาลให้อยู่ในรูปแบบ VR/Metaverse เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าพบแพทย์แบบเสมือนจริงได้ ติดต่อสื่อสารกับแพทย์เผื่อวินิจฉัยอาการป่วยทั่วไปได้ ทำให้ลดปริมาณผู้มาใช้บริการที่โรงพยาบาลได้ ลดภาระงานของพยาบาล และการต้อนรับผู้ป่วยลงได้

AR/VR กับวงการแพทย์ ยังคงมีข้อดี-ข้อเสียอย่างไรบ้าง? ยังคงมีปัญหาอะไรที่ยังคงต้องพัฒนาอยู่

AR/VR กับวงการแพทย์ จริงๆ มีข้อดีหลายประการ ทั้งในด้านสื่อการเรียนรู้ การทดสอบก่อนการปฏิบัติงานจริงเพื่อความแม่นยำในการทำงาน ช่วยผ่อนคลายและบรรเทาอาการเจ็บป่วยของผู้ป่วยขณะรักษา ลดภาระของแพทย์และพยาบาล ลดความแออัดในโรงพยาบาล ปลอดภัยต่อโรคติดต่อต่างๆ

ส่วนข้อเสีย ขอเรียกว่าข้อจำกัดดีกว่า ซึ่ง AR/VR ผู้ใช้อาจต้องเรียนรู้การใช้งานและต้องมีการปรับตัว อาจสร้างความไม่คุ้นเคยให้กับผู้ใช้ และหากผู้ใช้อยู่ในสภาพแวดล้อม AR/VR ที่ยาวนานเกินไป อาจส่งผลเสียต่อสายตาโดยตรง และอาจขาดการปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้าง

ดังนั้นการใช้ AR/VR สำหรับแพทย์และพยาบาล ก็อาจต้องมีการควบคุมให้ใช้ในระยะเวลาที่พอเหมาะ ส่วนสำหรับผู้ป่วยอาจต้องมีการให้ความรู้ การเข้าถึง AR/VR และ Metaverse อย่างเหมาะสม เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับทั้งแพทย์และผู้ป่วย

สิ่งที่ยังต้องพัฒนาอยู่ก็คืออุปกรณ์ที่มีความคมชัด เนื่องจากปัจจุบันอุปกรณ์ที่ใช้รับชมประสบการณ์เสมือนจริง ยังขาดความคมชัด ส่งผลให้ผู้ใช้เวียนศีรษะ และส่งผลต่อสายตา และอุปกรณ์ในปัจจุบัน ยังมีการประมวลผลไม่รวดเร็วมากพอ ทำให้ผู้ใช้ไม่สามารถใช้งานได้อย่างไหลลื่น และสิ่งสำคัญคือการพัฒนาดิจิทัลคอนเทนต์ในรูปแบบ AR/VR ทางการแพทย์ให้มากขึ้น ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาความก้าวหน้าทางการแพทย์ในด้านอื่นๆ ได้อย่างมากมาย เช่น การรักษาที่รวดเร็วแม่นยำ การให้บริการได้รวดเร็ว

คิดว่าเทคโนโลยีเหล่านี้ในประเทศไทย หากจะสามารถแพร่หลายทั่วประเทศ มีปัจจัยใดบ้างที่จะช่วยให้พัฒนาได้เร็วขึ้น

ปัจจัยแรกเลยก็คือสนับสนุนอาชีพด้านการผลิตสื่อดิจิทัล เช่น นักออกแบบสภาพแวดล้อม 3 มิติ สำหรับโลก VR และ Metaverse อาชีพด้านการผลิตสื่อทางการแพทย์และวิทยาศาสตร์ เมื่อมีนักพัฒนาสื่อเสมือนจริงทางการแพทย์มากขึ้น จะส่งผลให้ AR/VR ทางการแพทย์แพร่หลายมากขึ้น

เนื่องจากปัจจุบันการใช้เทคโนโลยี AR/VR เหล่านี้ยังคงมีราคาสูงกว่าการแพทย์ปกติ ดร.คิดว่า มีแนวโน้มว่าจะมีราคาถูกลงหรือเท่ากันหรือไม่

สืบเนื่องจากข้อที่แล้ว เมื่อมีนักพัฒนาสื่อเสมือนจริงทางการแพทย์มากขึ้น ดิจิทัลคอนเทนต์ทางการแพทย์เพิ่มมากขึ้น ประกอบกับการแข่งขันด้านเทคโนโลยีมีมากขึ้น

และเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตที่รวดเร็วขึ้น ส่งผลให้อุปกรณ์ที่ใช้เข้าถึงเทคโนโลยี AR/VR มีแนวโน้มมีราคาถูกลง และอาจไม่จำเป็นต้องมีอุปกรณ์ราคาแพงเสมอไป เนื่องจากสมาร์ทโฟนหลายรุ่นในปัจจุบันสามารถรองรับการเข้าถึงสื่อ AR/VR ได้

ที่มา : ดร.กฤษณพงศ์ เลิศบำรุงชัย
อาจารย์สาขาวิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี