ฟินแลนด์แดนสุขบั้นปลาย สวัสดิการเยี่ยม สังคมเปี่ยมสุขและอบอุ่น

ในโลกที่เผชิญกับความท้าทายของสังคมสูงวัย (Aging Society) มากขึ้นเรื่อยๆ การทำความเข้าใจว่าประเทศใดสามารถมอบชีวิตที่มีความสุขและมีคุณภาพให้กับผู้สูงอายุได้นั้นเป็นสิ่งสำคัญ รายงานความสุขโลก (World Happiness Report) ได้จัดอันดับให้ ฟินแลนด์เป็นประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลกติดต่อกันเป็นปีที่ 7 ในปี 2024 แม้ว่ารายงานนี้จะไม่ได้มุ่งเน้นไปที่ผู้สูงอายุโดยเฉพาะ แต่ปัจจัยหลายประการที่ทำให้ฟินแลนด์เป็นประเทศที่มีความสุขโดยรวมนั้นส่งผลดีอย่างยิ่งต่อความเป็นอยู่ของผู้สูงอายุด้วย

โดยปัจจัยหลายด้านหล่อหลอมให้ฟินแลนด์เป็นสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อความสุขของผู้สูงอายุ ซึ่งสามารถจำแนกได้ดังนี้

ระบบสวัสดิการสังคมที่แข็งแกร่งและครอบคลุม

ฟินแลนด์เป็นประเทศกลุ่มนอร์ดิกที่มี ระบบสวัสดิการทางสังคมที่แข็งแกร่งและเป็นรูปธรรม ทั้งในระดับท้องถิ่น ภูมิภาค และประเทศ ระบบนี้ครอบคลุมหลากหลายด้านที่สำคัญต่อผู้สูงอายุ ได้แก่ นโยบายอุดหนุนที่พักอาศัย โดยรัฐบาลฟินแลนด์มีนโยบายช่วยเหลือด้านที่อยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุ ซึ่งช่วยให้ผู้สูงอายุมีที่อยู่อาศัยที่มั่นคงและเหมาะสมกับความต้องการ
 

การดูแลสุขภาพ ระบบสวัสดิการครอบคลุมถึงการดูแลสุขภาพที่มีคุณภาพและเข้าถึงได้สำหรับผู้สูงอายุ แหล่งข้อมูลยังระบุว่าฟินแลนด์ได้ จัดตั้งศูนย์ให้บริการสถานที่ออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุ โดยผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไปสามารถเข้าใช้บริการได้ฟรี โดยมีครูฝึกที่สร้างบรรยากาศที่สนุกสนาน เพื่อกระตุ้นให้ผู้สูงอายุใส่ใจสุขภาพและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

การอำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน โดยรัฐให้ความช่วยเหลือในการอำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุ เช่น การเดินทางไปข้างนอก

แผนระดับชาติเพื่อรองรับสังคมสูงวัย

รัฐบาลฟินแลนด์มี แผนระดับชาติเพื่อรองรับกลุ่มผู้สูงอายุ คือ "National Plan on Ageing for 2030" ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความตระหนักและความมุ่งมั่นในการเตรียมพร้อมสำหรับสังคมสูงวัย แผนนี้มีเนื้อหาที่สำคัญ เช่น การขยายขีดความสามารถในการทำงานของผู้สูงอายุ โดยการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุที่ยังต้องการทำงานสามารถทำได้ การเตรียมความพร้อมรับมือชีวิตหลังเกษียณในกลุ่มวัยกลางคนโดยให้ความสำคัญกับการวางแผนเกษียณอายุตั้งแต่เนิ่นๆ กฎหมายการป้องกันการเลือกปฏิบัติ (Discrimination) ต่อคนชราในการทำงาน ปกป้องสิทธิของผู้สูงอายุในตลาดแรงงาน

โครงการที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในสังคมและความเป็นอยู่ที่ดี

ฟินแลนด์มีโครงการที่น่าสนใจซึ่งมุ่งเน้นไปที่การส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีและการมีส่วนร่วมในสังคมของผู้สูงอายุ เช่น โครงการ Aedifica เป็นโครงการในรูปแบบการให้บริการชุมชน (Service Community) ที่มีหัวใจสำคัญคือ การนำกลุ่มผู้สูงอายุและเยาวชนเข้ามาอยู่อาศัยและทำกิจกรรมร่วมกัน Satamatie Service Community ตั้งอยู่ในเมืองโอลู เป็นโครงการที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุที่ได้รับการออกแบบให้มีพื้นที่ที่เด็กและคนชราสามารถใช้สอยร่วมกันได้ นอกจากนี้ยังมีพื้นที่ส่วนกลางอื่นๆ และบริการด้านอาหารและการใช้ชีวิตประจำวัน โครงการเหล่านี้ช่วย ลดความเหงาและส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อความสุขของผู้สูงอายุ

ปัจจัยด้านความสุขโดยรวมของประเทศ

ในรายงานความสุขโลก ฟินแลนด์ได้รับการจัดอันดับสูงอย่างต่อเนื่องจากปัจจัยสำคัญ 6 ประการ ได้แก่

1. การสนับสนุนทางสังคม (Social Support) ผู้คนในฟินแลนด์รู้สึกว่ามีคนที่พวกเขาสามารถพึ่งพาได้ 
2. อายุขัยคาดเฉลี่ย (Healthy Life Expectancy) ฟินแลนด์มีระบบสุขภาพที่ดี ส่งผลให้อายุขัยเฉลี่ยของประชากรสูง
3. เสรีภาพในการเลือกในชีวิต (Freedom to Make Life Choices): ประชาชนรู้สึกว่าพวกเขามีอิสระในการตัดสินใจเกี่ยวกับชีวิตของตนเอง
4. ความเอื้ออาทร (Generosity) ระดับความเอื้ออาทรในสังคมค่อนข้างสูง
5. ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศต่อหัว (GDP Per Capita) เศรษฐกิจที่มั่นคงช่วยสนับสนุนคุณภาพชีวิตที่ดี
6. การรับรู้การทุจริต (Perceptions of Corruption) ระดับการทุจริตในภาครัฐและสังคมอยู่ในระดับต่ำ ความไว้วางใจต่อสถาบันของชาติและการคอร์รัปชันในระดับต่ำเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ประชาชนมีความสุข

วัฒนธรรมและปรัชญาการใช้ชีวิต

บทสัมภาษณ์รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการค้าต่างประเทศและการพัฒนาของฟินแลนด์ได้ให้มุมมองที่น่าสนใจเกี่ยวกับนิยามความสุขแบบฟินแลนด์ โดยเน้นว่า ความสุขคือการที่คุณไม่ได้รู้สึกเป็นทุกข์ นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงปรัชญาการใช้ชีวิตที่เรียกว่า "Sisu" ซึ่งเป็นแนวคิดที่ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม "อย่ายอมแพ้" และจงเดินหน้าต่อไป ความเข้มแข็งทางจิตใจและความสามารถในการปรับตัวนี้อาจมีส่วนช่วยให้ผู้สูงอายุในฟินแลนด์สามารถรับมือกับความท้าทายในชีวิตได้อย่างมีความสุข

โดยสรุปแล้ว ฟินแลนด์เป็นประเทศที่ผู้สูงอายุมีความสุขที่สุดในโลกเนื่องจากปัจจัยหลายประการที่ทำงานร่วมกันอย่างลงตัว ระบบสวัสดิการสังคมที่แข็งแกร่งและครอบคลุม ช่วยให้ผู้สูงอายุได้รับการดูแลและความมั่นคงในชีวิตประจำวัน แผนระดับชาติที่มุ่งเน้นการเตรียมพร้อมสำหรับสังคมสูงวัย แสดงให้เห็นถึงความใส่ใจของรัฐบาลต่อความเป็นอยู่ของผู้สูงอายุ โครงการที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในสังคมและปฏิสัมพันธ์ระหว่างวัย ช่วยลดความเหงาและเพิ่มความสุข นอกจากนี้ ปัจจัยด้านความสุขโดยรวมของประเทศ เช่น การสนับสนุนทางสังคม เสรีภาพ และระดับการทุจริตที่ต่ำ ยังสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อความสุขของทุกคน รวมถึงผู้สูงอายุด้วย และสุดท้าย วัฒนธรรมและปรัชญาการใช้ชีวิตแบบ "Sisu" อาจเป็นรากฐานที่สำคัญที่ช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างเข้มแข็งและมีความสุข แม้จะเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงในวัยชราก็ตาม จากปัจจัยเหล่านี้ ฟินแลนด์จึงเป็นแบบอย่างที่น่าศึกษาสำหรับประเทศอื่นๆ ที่กำลังเผชิญกับความท้าทายของสังคมสูงวัยและต้องการสร้างสังคมที่มีความสุขและมีคุณภาพสำหรับผู้สูงอายุ

อ้างอิง

TheMatter / SDGMove / ASG / BBC / TheMomentum1 / TheMomentum2 / ณรงค์กร มโนจันทร์เพ็ญ /