เปิดสาเหตุแรงงานไทยทำงานหนักไม่คุ้มเหนื่อยส่งผลต่อสุขภาพ

"คนไทยทำงานหนักแต่ไม่คุ้มเหนื่อย?" ไม่ได้เป็นเพียงคำถามที่ถามกันเล่นๆ แต่เป็นประเด็นที่สะท้อนถึงความท้าทายทางเศรษฐกิจและสังคมที่ประเทศไทยกำลังเผชิญอยู่ การพิจารณาถึงสาเหตุที่แรงงานไทยต้องทำงานหนักขึ้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อทำความเข้าใจถึงปัญหาและหาแนวทางแก้ไขที่เหมาะสม SPRiNG พาเจาะลึกถึงปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลให้แรงงานไทยต้องทำงานหนักขึ้น โดยพิจารณาจากชั่วโมงการทำงาน โครงสร้างเศรษฐกิจ สังคมสูงวัย และการเปรียบเทียบกับต่างประเทศ

ชั่วโมงการทำงานที่เพิ่มขึ้น

ในปี 2567, แรงงานภาคเอกชนไทยทำงานโดยเฉลี่ย 46.3 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นต่อเนื่องเป็นปีที่ 4 และถือเป็นจำนวนชั่วโมงเฉลี่ยที่มากที่สุดในรอบ 8 ปี การเพิ่มขึ้นของชั่วโมงการทำงานอาจบ่งบอกถึงความต้องการในการเพิ่มผลผลิตหรือชดเชยปัญหาด้านประสิทธิภาพในการทำงาน
 

เมื่อเทียบกับปี 2559 ซึ่งมีค่าเฉลี่ย 46.6 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ตัวเลขปัจจุบันยังคงต่ำกว่าเล็กน้อย แต่แนวโน้มการเพิ่มขึ้นของชั่วโมงการทำงานยังคงเป็นสิ่งที่น่าจับตามอง

ภาพรวมของแรงงานทั้งหมด ชั่วโมงการทำงานเฉลี่ยเพิ่มขึ้นเป็น 42.5 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ซึ่งสูงที่สุดในรอบ 5 ปี ข้อมูลนี้แสดงให้เห็นว่าปัญหาการทำงานหนักไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะในภาคเอกชนเท่านั้น

โครงสร้างเศรษฐกิจ

ดร.อนรรฆ เสรีเชษฐพงษ์ นักเศรษฐศาสตร์การพัฒนา UNDP ชี้ว่า โครงสร้างเศรษฐกิจของไทยกว่า 1 ใน 3 อยู่ในภาคการเกษตร เมื่อราคาสินค้าเกษตรตกต่ำ เกษตรกรและแรงงานในภาคส่วนนี้จึงได้รับผลกระทบอย่างมาก ทำให้ต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อหารายได้ที่เพียงพอ

ภาคการผลิตของไทยส่วนใหญ่เป็นการผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์และชิ้นส่วนรถยนต์ ซึ่งเป็นการเติมเต็มให้กับประเทศอื่น ไม่ได้มีการพัฒนาเทคโนโลยีของตนเอง การที่ประเทศไทยไม่ได้เป็นเจ้าของเทคโนโลยี ทำให้ไม่สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้มากนัก และต้องพึ่งพาการผลิตในรูปแบบเดิมๆ ที่ต้องใช้แรงงานจำนวนมาก

อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ซึ่งมีมูลค่าเกือบ 20% ของ GDP กำลังเผชิญกับผลกระทบจากสถานการณ์ต่างๆ เช่น การลดลงของนักท่องเที่ยวส่งผลกระทบต่อธุรกิจที่เกี่ยวข้อง และทำให้แรงงานในภาคส่วนนี้ต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อชดเชยรายได้ที่หายไป

สังคมสูงวัย

ดร.ปิติ ศรีแสงนาม ผู้อำนวยการศูนย์อาเซียนศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มขั้น ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพในการทำงานของคนไทยโดยรวม เมื่อมีประชากรสูงวัยมากขึ้น สัดส่วนของวัยแรงงานจะลดลง ทำให้แรงงานที่ยังอยู่ในวัยทำงานต้องรับภาระมากขึ้น

โครงสร้างประชากรที่แก่ตัวลงอาจทำให้สังขารการทำงานของคนไทยเฉื่อยชาลง นอกจากนี้ การขาดแคลนแรงงานรุ่นใหม่ยังส่งผลให้แรงงานที่มีอยู่ต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อชดเชย

การเปรียบเทียบกับต่างประเทศ

ดร.อนรรฆให้ความเห็นว่า ประเทศไทยควรพัฒนาเศรษฐกิจจากจุดแข็งของตนเอง เช่น ด้านอาหารการกินอยู่และการดูแลสุขภาพ การมุ่งเน้นไปที่อุตสาหกรรมที่มีศักยภาพในการเติบโตจะช่วยสร้างงานที่มีคุณภาพและลดภาระในการทำงานหนักเกินไป

รัฐบาลควรสนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการทำงานร่วมกับเทคโนโลยี รวมถึงการสร้างโอกาสที่เท่าเทียมกันให้คนไทย การพัฒนาทักษะและความรู้จะช่วยให้แรงงานสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และเข้าถึงโอกาสในการทำงานที่ดีขึ้น

มีการนำโมเดลเศรษฐกิจของเกาหลีใต้มาพิจารณา แต่ควรปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของไทย โดยคำนึงถึงมิติทางเศรษฐกิจและสังคม การลอกเลียนแบบโมเดลจากต่างประเทศโดยไม่พิจารณาถึงความเหมาะสมอาจนำไปสู่ปัญหาและความท้าทายใหม่ๆ ได้

แรงงานไทยทำงานหนักขึ้นเนื่องจากปัจจัยหลายประการที่ซับซ้อนและเชื่อมโยงกัน ทั้งชั่วโมงการทำงานที่เพิ่มขึ้น โครงสร้างเศรษฐกิจที่ไม่เอื้ออำนวย การเข้าสู่สังคมสูงวัย และความจำเป็นในการปรับตัวให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงในระดับโลก การแก้ไขปัญหาเหล่านี้จำเป็นต้องอาศัยการปรับปรุงโครงสร้างเศรษฐกิจ การส่งเสริมการเรียนรู้และพัฒนาทักษะ การสร้างโอกาสที่เท่าเทียม และการพิจารณาถึงบริบททางสังคมและวัฒนธรรมของไทย เพื่อให้แรงงานไทยสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความสุข และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

อ้างอิง

สภาพัฒน์ / IPPD /