กำหนดการ พิธีจรดพระนางคัลแรกนาขวัญ "วันพืชมงคล 2567"

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประวัติ ความหมาย

เป็นพระราชพิธีเพื่อความเป็นสิริมงคลและบำรุงขวัญเกษตรกรที่มีมาแต่โบราณที่ปฏิบัติต่อกันมาตั้งแต่ครั้งสมัยสุโขทัย ช่วงแรกมีพิธีทางศาสนาพราหมณ์เท่านั้น จนกมาถึงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดพิธีสงฆ์เพิ่มขึ้นในทุกพระราชพิธีต่าง ๆ ปัจจุบันจึงสามารถจำแนกกำหนดการออกมาได้ ดังนี้

• พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีวันแรกในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
• พระราชพิธี จรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (พิธีไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ 2567 กำหนดการ ขั้นตอน

วันพฤหัสบดีที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 เวลา 16.00 น.

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินเพื่อทรงประกอบพระราชพิธีพืชมงคล ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

วันศุกร์ที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2567 เวลา เวลา 07.19 น.

พระยาแรกนาขึ้นรถยนต์หลวงออกจากพระบรมมหาราชวังไปยังมณฑลพิธีท้องสนามหลวง แล้วเดินนำขบวนแห่อิสริยยศไปที่โรงพิธีพราหมณ์ พระยาแรกนาตั้งสัตยาธิษฐานหยิบผ้านุ่งแต่งกายไว้พร้อม

เวลา 08.30 น.

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินจากพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ไปยังพลับพลาที่ประทับ บริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง เพื่อเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ

กำหนดการ พิธีไถหว่าน วันพืชมงคล 2567

ฤกษ์ดี ระหว่างเวลา 08.09 - 08.39 น.

• นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำหน้าที่พระยาแรกนา พร้อมเทพีทั้งหาบทอง และหาบเงิน
• พระโค เพื่อใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ คือ พระโคพอ มีความสูง 165 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 226 เซนติเมตร ความสมบูรณ์รอบอก 214 เซนติเมตร อายุ 12 ปีและ พระโคเพียง มีความสูง 169 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 239 เซนติเมตร ความสมบูรณ์รอบอก 210 เซนติเมตร อายุ 12 ปี
• บุพพัณณปรัณณชาติ เมล็ดพืชพันธุ์ธัญญาหารต่าง ๆ รวม  40 อย่าง บรรจุถุงผ้าขาว และแยกข้าวเปลือกที่หว่านในพิธีบรรจุกระเช้าทองคู่หนึ่งและเงินคู่หนึ่ง
• ช่วงแรก พระยาแรกนาจะตั้งสัตยาธิษฐานเสี่ยงทายผ้านุ่ง แต่งกาย ซึ่งแต่ละผืนล้วนมีความหมายแตกต่างกันออกไป เป็นผ้าลายมีด้วยกัน 3 ผืน คือ 6 คืบ 5 คืบ และ 4 คืบ ผ้านุ่งนี้จะวางเรียงบนโตกมีผ้าคลุมเพื่อให้ พระยาแรกนาหยิบ ถ้าหยิบได้ผืนใดนั้นจะมีคำทำนายไปตามนั้น

• ช่วงที่สอง คือ ภายหลังจากการไถหว่านซึ่งจะเป็นการไถดะไปโดยรี 3 รอบ เพื่อพลิกดินให้เป็นก้อน ไถโดยขวาง 3 รอบ เพื่อย่อยดินให้ละเอียดพร้อมหว่านเมล็ดพันธุ์พืช และไถกลบอีก 3 รอบ เพื่อกลบเมล็ดพันธุ์พืชลงในดิน
• เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนการไถแล้วจะเป็นการเสี่ยงทายของกิน 7 สิ่งตั้งเลี้ยงพระโค ได้แก่ ข้าวเปลือก ข้าวโพด ถั่วเขียว งา เหล้า น้ำและหญ้า เมื่อพระโคกินของสิ่งใดโหรหลวงจะถวายคำพยากรณ์

Cr. กระทรวงเกษตร และสหกรณ์