วิธีการไหว้ "ศาลหลักเมืองกรุงเทพ" ทั้ง 5 จุด ไหว้อย่างไร จึงจะทำให้งานปัง เปิดขั้นตอนสักการะไหว้ขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคล
หากจะเอ่ยถึงสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของกรุงเทพฯ หนึ่งในนั้นต้องมี ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร แน่นอน เพราะนอกจากจะเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่แล้ว ที่นี่ยังเป็นที่รู้จักในนามสัญลักษณ์ของการสถาปนาเมืองหลวงอย่างแท้จริง
ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร ตั้งอยู่บริเวณมุมด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ของท้องสนามหลวง ตรงข้ามพระบรมมหาราชวัง ใกล้ๆ กับกระทรวงกลาโหม (Google Maps : ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร)
พระราชพิธียกเสาหลักเมือง เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 วันอาทิตย์ ขึ้น 10 ค่ำ เดือน 8 ตรงกับวันที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2325 เวลา 6.45 น. เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และเก่าแก่อยู่คู่กรุงเทพฯ มาอย่างยาวนาน
ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานคร สร้างขึ้นมาพร้อมกับการสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อปี พ.ศ. 2325 ซึ่งตามธรรมเนียมพิธีพราหมณ์ กล่าวว่าก่อนที่จะสร้างเมืองต้องทำพิธียกเสาหลักเมืองในที่อันเป็นชัยภูมิสำคัญ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมืองที่จะสร้างขึ้นนั่นเอง
ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเสาหลักเมืองต้นใหม่แทนต้นเดิมที่ชำรุดไปตามกาลเวลา เป็นเสาไม้สักมีแกนอยู่ภายใน ประดับด้วยไม้ชัยพฤกษ์ยอดเม็ดทรงมัณฑ์ และผูกดวงชาตาพระนครขึ้นใหม่ เพื่อให้ประเทศชาติและประชาชนชาวไทยทั้งหลายที่อยู่ภายใต้พระบรมโพธิสมภารประสบความเจริญรุ่งเรืองวัฒนาถาวรยิ่งขึ้น
ปี พ.ศ. 2525 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนิน ณ ศาลหลักเมือง ในพระราชพิธีสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ 200 ปี เพื่อเป็นสิริมงคลแก่มหานครตามโบราณราชประเพณี และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการดำเนินการปรับปรุงศาลหลักเมืองให้มีความงดงามบริบูรณ์สมกับเป็นที่สถิตแห่งองค์พระหลักเมือง และให้เชิญเสาหลักเมืองต้นเดิมไปประดิษฐานไว้คู่กับเสาหลักเมืองต้นปัจจุบัน เมื่อบูรณปฏิสังขรณ์แล้วเสร็จสมบูรณ์ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีสมโภชพระหลักเมือง ณ วันพฤหัสบดีที่ 24 กรกฎาคม 2529
การไหว้ศาลหลักเมืองกรุงเทพมหานครจะมีอยู่ 5 จุด โดยเริ่มต้นแนะนำให้ซื้อเครื่องบูชาที่บริเวณด้านในของศาลหลักเมือง ซึ่งเครื่องบูชานั้นจะประกอบไปด้วย ดอกบัว, พวงมาลัยดาวเรือง, ธูปเทียน, ทองคำเปลว, ผ้าแพรสามสี และน้ำมันสำหรับเติมตะเกียง 1 ขวด เมื่อได้เครื่องบูชาครบแล้ว หลังจากนั้นก็ไปไหว้ตามจุดทั้ง 5 จุด โดยเรียงตามลำดับ ดังนี้
จุดที่ 1 : หอพระพุทธรูป
ในหอนี้จะมี พระพุทธรัตนศรีนครบพิตร เป็นพระประธานประดิษฐานอยู่ สักการะจุดนี้ให้ถวายดอกบัว
บทบูชา
(นะโม 3 จบ)
อะหัง พุทธัญจะ ธัมมัญจะ สังฆัญจะ อิเมหิ สักกาเรหิ สักกัจจัง อะภิปูชะยามิ
ข้าแต่ พระพุทธรัตนศรีนครบพิตร ข้าพเจ้า..(บอกชื่อ นามสกุล)..ขอบูชาพระองค์ด้วยธูปเทียนและดอกไม้อันประเสริฐเหล่านี้ และขอให้การบูชานี้จงเป็นผลนำมาซึ่งประโยชน์และความสุขแก่ข้าพเจ้าสิ้นกาลนานเทอญ
หลังจากนั้นใส่บาตรพระพุทธรูปประจำวันเกิด เพื่อเสริมมงคลให้ผู้ไหว้ ส่วนใครที่อยากเสริมกำลังดาวเกิดสามารถใส่บาตรเหรียญแก่พระประจำวันเกิดตามกำลังวันได้ดังนี้ วันอาทิตย์กำลัง 6, วันจันทร์กำลัง 15, วันอังคารกำลัง 8, วันพุธกลางวันกำลัง 17, วันพุธกลางคืนกำลัง 12, วันพฤหัสบดีกำลัง 19, วันศุกร์กำลัง 21, วันเสาร์กำลัง 10 สำหรับคนที่ไม่รู้วันเกิดตัวเอง (พระเกตุ) กำลัง 9
จุดที่ 2 : องค์พระหลักเมืองจำลอง
จุดนี้มีเสาหลักเมืองจำลอง 4 เสา วิธีการไหว้ให้กล่าวคำอธิษฐาน ดังนี้
(นะโม 3 จบ)
ศรีโรเม เทพเทวานัง พระหลักเมืองเทวานัง พระภูมิเทวานัง ทีปธูปจะบุปผัง สักการะวันทนัง สูปพยัญชนะ สัมปันนัง สารีนัง อุททะกัง วะรัง เตปิตุม เห อานุรักษ์ขันตุ อาโรขเยนะ สุเขนะจะ
หลังจากอธิษฐานขอพรแล้ววางธูปเทียนบนพาน แล้วนำทองคำเปลวมาปิดสิ่งศักด์สิทธิ์ตามที่ผู้ไหว้เคารพบูชาในศาลา อาทิ พระพิฆเนศ, หลวงพ่อโสธร, พระสยามเทวาธิราช และพระคลังมหาสมบัติ
(นะโม 3 จบ)
กาเยนะ วาจายะ เจตสา วา โสธะรัง นามะ อิทธิ ปะฏิหาริ กะรัง พุทธะรูปัง อะหัง วันทามิสัพพะโสฯ นะ ทรงฟ้า โม ทรงดิน พุทธ ทรงสินธุ์ ธา ทรงสมุทร ยะ ทรงอากาศ พุทธังแคล้วคลาด ธัมมังแคล้วคลาด สังฆังแคล้วคลาด ศัตรูพาลวินาศสันติ นะกาโร กุกกุสันโธ สิโรมัชเฌ โมกาโร โกนาคะมะโน นานาจิตเต พุทธกาโร กัสสะโป พุทโธ จะ ทะเวเนเต ธา กาโร ศรีศากกะยะมุนี โคตะโม ยะกันเน ยะกาโร อะริยะ เมตตรัยโย ชิวหาทีเต ปัญจะพุทธา นะมามิหัง พุทธะบูชา มะหาเตชะวันโต ธัมมะบูชา มะหาปัญโญ สังฆะบูชา มะหาโภคะวะโห อะระหังพุทโธ อิติปิโสภะคะวา นะมามิหัง
(นะโม 3 จบ)
โองการ พินธุ นาถัง อุปปันนัง พรหมมะ โนจะ อินโธ
พิฆฆะเนศโต มหาเทโว อะหัง วันทามิ สัพพะทา สิทธิ กิจจัง
สิทธิ กัมมัง สิทธิ การิยัง ประสิทธิ เม
โอม ศรีคะเนศา ยะ นะ มะ ชะยะคะเณศะ ชะยะคะเณศะ ชายะคะเณศะ
เทวา มาตา ชากี ปะระ วะตี ปิตามะหา เทวา ละฑุวัน กา โกคะ ละเค สันตะ กะเร เสวา เอก ทันตะ
ทะยาวันดะ จาระ ภุชา ธารี มาเถ สินทูระ เสเห มูเส กี อะสะวารี อันธะนะ โก อางขะ เทตะ
โก กายา พามณะนะ โก กุตรร เทตะ โกทินะ นิระทะนะ มายาฯ
(นะโม 3 จบ)
สยามะเทวาธิราชา เทวาติเทวา มหิทธิกา เทยยะรัตฐัง อนุรักขันตุ อาโรคะเยนะ สุเขนะจะ เอเตนะ สัจจะวัชเชนะ สุวัตถิ โหตุ สัพพะทา สยามะเทวานุภาเวนะ สยามะเทวะเตขะสา ทุกขะโรคะภะยาเวรา โสกาสัตตุ จุปัททะวา อะเนกาอันตะรายาปิ วินัสสันตุ อะเสสะโต ชะยะสิทธิธะนัง ลาภัง โสตถิภาคะยัง สุขังพะลัง สิริอายุจะวัณโณจะ โภคัง วุฑฒี จะยะสะวา สะตะวัสสา จะ อายุจะ ชีวะสิทธี ภวันตุเม
(นะโม 3 จบ)
มุนินทะ วะทะนัมพุชะ คัพภะ สัมภะวะ สุนทรี ปาณีนัง สะระนังวาณี มัยหัง ปิณะยะตัง มะนัง
นะโม เม พระภูมิ เทวานัง ธูปะทีปะจะปุบผัง สักการะ
วันทะนัง สูปะพยัญชะสัมปันนัง โภชะนา สาลีนัง อุทะกังวะรัง อาคัจฉันตุ ปริภุญชันตุ หิตายะ
สุขายะ นะมามิ สิรสานาโค ปัตถะวิยัง ปริภุญชันตุ เทหิเม สุขสัมปัตติ สัพพะทา สัพพะทุกขา วินาสสันติ
สัพพะภะยา วินาสสันติ สัพพะโรคา วินาสสันติ พุทธะเตเชนะ ธัมมะเตเชนะ สังฆเตเชนะ
อินทเตเชนะ เทวเตเชนะ ทิวาตะปะติ อาทิจโจ รัตติมาภาติ จันทิมา สันนัทโธ ขัตติโยตะปะติ
สิทธิกิจจัง สิทธิกัมมัง สิทธิการิยะ ตถาคะโต สิทธิลาโภ นิรันตรัง สัพพะเคราะห์ สัพพะโศก สัพพะโรค สัพพะภัย
สัพพะเสนียดจัญไร วินาศสันติ
จากนั้นนำผ้า 3 สี ไปผูกที่เสาหลักเมืองจำลอง สามารถทำเพียงหลักใดหลักหนึ่งก็ได้ ไม่จำเป็นต้องผูกทุกเสา
จุดที่ 3 : องค์พระหลักเมืององค์จริง
จุดนี้สามารถนำพวงมาลัยมาถวายได้ 1 พวง และเข้าไปสักการะ ศาลหลักเมือง แล้วทำสมาธิ ให้พรที่ขอนั้นสำเร็จ
(นะโม 3 จบ)
ศรีโรเม เทพเทวานัง พระหลักเมือง เทวานัง พระภูมิ เทวานัง ทีปธูปจะบุปผัง สักการะนัง เตปิตุมเห อานุรักขันตุ อาโรคะเยนะ สุเขนะจะฯ
ข้าพเจ้า..(ชื่อ นามสกุล)..ขอถวายเครื่องสักการะและสิ่งต่างๆ แด่องค์พระหลักเมือง ขององค์พระหลักเมืองจงรับเครื่องสักการะและสิ่งต่างๆ ของข้าพเจ้า ขอบารมีองค์พระหลักเมืองและเทพเทพารักษ์ที่สถิตย์อยู่ ณ ที่นี้ จงดลบันดาลให้ข้าพเจ้าทำการสิ่งใดได้สำเร็จ สมปณิธานที่ปรารถนาทุกประการ ขอให้ข้าพเจ้าและครอบครัว บริวาร ตลอดจนญาติสนิท มิตรสหาย จงแคล้วคลาดจากภัยพิบัติทั้งปวง ปราศจากโรคาพยาธิ และจงมีแต่ความสุขความเจริญ ตลอดกาลนานเทอญ
จุดที่ 4 : หอเทพารักษ์ทั้ง 5
จุดนี้สามารถนำพวงมาลัย 5 พวงถวายแด่เทพารักษ์ทั้ง 5 โดยเทพารักษ์ทั้ง 5 มีหน้าที่ดังนี้
เจ้าพ่อหอกลอง เป็นเทพารักษ์ที่มีหน้าที่ดูแลรับผิดชอบเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในแผ่นดิน
เจ้าเจตคุปต์ เป็นเทพารักษ์ที่เป็นบริวารแห่งพระยม มีหน้าที่จดความชั่วร้ายของมนุษย์เพื่อรายงานพระยมเมื่อตายไป
(นะโม 3 จบ)
ศรีโรเม เทพเทวานัง พระหลักเมือง เทวานัง พระภูมิ เทวานัง ทีปธูปจะบุปผัง
สักการะนัง เตปิตุมเห อานุรักขันตุอาโรคะเยนะสุ เขนะจะฯ
(นะโม 3 จบ)
โอม ทักขิณะทิสะ ยะมะเทวะตา สะหะคะณะปริวารา
อาคุจฉันตุ ปริภุญชันตุ สะวาสะหายะฯ
โอมสัพพะอุปาทะวะ สัพพะทุกขะ สัพพะโศกะ สัพพะโรคะ วินาสายะ สัพพะศัตรู ปะมุจจะติฯ
โอม ยะมะเทวตา สะตะรักขันตุ สะวาหะสะวาหา สะวาสะหายะฯ
(นะโม 3 จบ)
พุทธังวันทนานัง พรหมนังอะหังวันทามิ ธัมมังวันทนานัง อินทรทริยังอะหังวันทามิ
สังฆังวันทนานัง เจ้าพ่อหอกลอง อะหัง วันทามิ สาธุกัง มุนิวะระจะนังนะมัสสะ
สักการิยะเทวะโสถี ภวันตุเม
(นะโม 3 จบ)
โอม พะยามะราชะ อุปาทะวะตายะ มะหิสสะ พาหะนายะ ทักขิณะทิสะ ฐิตายะ อาคัจฉัญภุญชะตุ ขิปปะยะตุ วิปปะยะตุ สะวาหะ สะวาหะยะ สัพพะ อุปาทะวะ วินาสายะ สัพพะ อันตะรายะ วินาสายะ สุขขะวัฑฒะโก โหตุ อายุ วัณณะ สุขะ พะลัง อัมหากัง รักขันตุ สะวาหะ สะวาหายะ
จุดที่ 5 : เติมน้ำมันพระประจำวันเกิด และสะเดาะเคราะห์
ตรงนี้เป็นขั้นตอนสุดท้ายในการเข้ามาสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายใน ศาลหลักเมือง คือ ให้เติมน้ำมันตะเกียงพระประจำวันเกิดครึ่งขวด เพื่อความสว่างไสวในชีวิต มีแต่ความเจริญรุ่งเรือง ส่วนที่เหลือให้นำไปเติมที่ตะเกียงสะเดาะเคราะห์ เพื่อให้สิ่งที่ไม่ดีทุกข์โศกโรคภัยออกไปจากชีวิต
ชาย : ควรสวมเสื้อสีสุภาพ กางเกงขายาว หลีกเลี่ยง เสื้อกล้าม เสื้อแขนกุด
หญิง : ควรแต่งกายมิดชิด สวมเสื้อมีแขน กระโปรงหรือกางเกงคลุมเข่า หลีกเลี่ยง เสื้อกล้าม เสื้อแขนกุด กางเกงสั้น กระโปรงสั้น และชุดรัดรูป
ศาลหลักเมือง กรุงเทพฯ เปิดให้เข้าชม : 06.30-18.00 น. (เปิดให้เข้าชมตลอดคืนในเทศกาลส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ และเทศกาลตรุษจีน) หรือโทรศัพท์ 0-2222-9876 ต่อ 116
ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ , สำนักงานกิจการศาลหลักเมือง