เปิดประวัติ 'วันฮาโลวีน' (Halloween) วันปล่อยผี 31 ตุลาคม

ประวัติวันฮาโลวีน
วันฮาโลวีน เชื่อว่ามีต้นกำเนิดมาจากเทศกาลดั้งเดิมของ ชาวเคลต์ (Celts) ซึ่งเป็นชนเผ่าพื้นเมืองในยุโรปตะวันตก ที่มีชื่อว่า Samhain (อ่านว่า "SAH-win" หรือ "ซาห์-วิน") ซึ่งมักจะมีขึ้นในวันที่ 31 ตุลาคม ถึง 1 พฤศจิกายน เป็นวันสิ้นสุดของฤดูร้อนและเริ่มต้นฤดูหนาว ชาวเคลต์เชื่อว่าเป็นช่วงเวลาที่โลกแห่งความตายและโลกแห่งชีวิตมาบรรจบกัน วิญญาณของคนตายจะออกมาเดินเร่ร่อนบนโลกมนุษย์ และวิญญาณภูตผีเหล่านี้จะพยายามเข้ามาสิงร่างของคนที่ยังมีชีวิตอยู่

ชาวเคลต์จึงพยายามทำทุกทางเพื่อป้องกันผีร้าย ไม่ว่าจะเป็นการดับไฟ ทำให้บ้านมืดสนิท เพื่อให้อากาศหนาวเย็น และก่อให้เกิดความเชื่อว่าการสวมชุดและหน้ากากผีเพื่อแฝงตัวเป็นวิญญาณร้าย จะสามารถขับไล่วิญญาณร้ายและทำให้หลีกเลี่ยงภัยอันตรายได้ รวมทั้งยังมีการรวมตัวกันรอบกองไฟ และสังสรรค์ส่งเสียงดังเพื่อไล่วิญญาณร้ายออกไป ทำให้ทุกคืนวันที่ 31 ตุลาคม กลายเป็นธรรมเนียมที่ชาวเคลต์จะแต่งตัวออกมาหลอกผี เพื่อไม่ให้ภูตผีและปีศาจมาทำร้าย ซึ่งต่อมาได้เผยแพร่ไปยังประเทศอื่นๆ และกลายเป็น 'วันฮาโลวีน' ในปัจจุบัน

วันฮาโลวีน เราจะคุ้นเคยเรียกกันว่า วันปล่อยผี ในวันดังกล่าวมักมีการจัดตกแต่งบ้าน ร้านค้า หรือสถานที่ต่างๆ โดยใช้ฟักทองคว้านเป็นรูปผี ของตกแต่งเป็นผี หรือทำให้มีหน้าตาเป็นผี เพื่อสร้างบรรยากาศให้กลายเป็นงานรื่นเริง

ในคริสต์ศาสนา นิกายคาทอลิก Halloween เป็นคำภาษาอังกฤษ เพี้ยนมาจากคำ ‘All Hallows Evs’ ซึ่งแปลว่า วันก่อนวันสมโภชนักบุญทั้งหลาย โดยวิธีตัดต่อ Hallow + Eve = Halloween คำ Hallow เป็นคำแองโกลแซกซัน แปลว่า ทำให้ศักดิ์สิทธิ์ ตรงกับภาษาเยอรมันว่า heiligen ในปัจจุบันนิยมใช้คำมาจากภาษาละตินว่า sanctify คำ Hallow ยังมีใช้ในบทสวดอธิษฐานเก่า ๆ เช่น Hallowed be thy Name (ขอพระนามจงเป็นที่สักการะ)

ตำนานตะเกียงฟักทอง
ตะเกียงฟักทอง หรือ ฟักทองที่แกะสลักเป็นหน้าผี สัญลักษณ์ของวันฮาโลวีน มีจุดเริ่มต้นมาจากตำนานพื้นบ้านของชาวไอริช เกี่ยวกับชายที่ชื่อว่า Stingy Jack หรือ แจ็คจอมขี้เหนียว ที่ต้องเผชิญกับซาตานที่ชอบออกตระเวนขอพืชผลจากชาวบ้าน ซึ่งไม่มีบ้านไหนกล้าปฏิเสธ เพราะด้วยกลัวคำสาปของซาตาน

ผิดกับแจ็คที่ไม่เกรงกลัว แต่กลับหลอกล่อซาตานด้วยกลโกงต่างๆ และมีอยู่ครั้งหนึ่งที่ใช้เล่ห์กลหลอกให้ซาตานอยู่บนต้นไม้ แจ็คได้ทำเครื่องหมายไม้กางเขนไว้ที่โคนต้นไม้ ซาตานจึงลงมาจากต้นไม้ไม่ได้ และแจ็คเองก็ไม่ยอมปล่อยซาตานไป จนกว่าจะรับปากว่า เมื่อเขาตายไปจะไม่นำวิญญาณเขาลงนรกเด็ดขาด ซาตานไม่มีทางเลือกจึงต้องรับปาก

หลังจากที่แจ็คเสียชีวิตด้วยเขาเป็นคนเจ้าเล่ห์ สวรรค์จึงไม่ต้อนรับ วิญญาณจึงล่องลอยไปยังปากทางนรก และพบกับซาตานอริเก่าของ แต่ด้วยตามสัญญาที่ให้ไว้ ซาตานจึงปล่อยวิญญาณของแจ็คไป แต่ก็ยังใจดีให้แสงไฟนำทางกับวิญญาณของแจ็คที่ต้องเร่ร่อน ไม่มีที่ไปตลอดกาล

ทุกคืน ฮาโลวีน วิญญาณของแจ็คจะ เร่ร่อนไปในความมืด พร้อมแสงไฟส่อง ที่ครอบด้วยหัวผักกาด เพื่อให้ไฟใช้ได้นานขึ้น ซึ่งผู้คนเรียกแจ็คและไฟส่องของเขาว่า ‘แจ็ค โอแลนเทิร์น’ (Jack O'Lanterns) ต่อมาเมื่อเรื่องเล่าเหล่านี้เข้ามาในอเมริกา ก็มีการเปลี่ยนมาใช้ผลฟักทองแทน เพราะหาได้ง่ายกว่าผักกาดในช่วงฤดูใบไม้ร่วง อีกทั้งฟักทองผลใหญ่ เหมาะที่จะนำมาแกะสลักมากกว่าผักกาด และมีสีสันสวยงามและใช้มาจนทุกวันนี้

โดย ‘วันฮาโลวีน’ ปีนี้ ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 31 ตุลาคม 2567 ในปัจจุบันวันฮาโลวีนได้รับความนิยมไปทั่วโลก ทำให้สถานที่ต่างๆ ทั้งสถานที่ท่องเที่ยว ห้างสรรพสินค้า สวนสนุก ร้านอาหาร มีการจัดกิจกรรม จำหน่ายสินค้าเกี่ยวกับวันฮาโลวีนอย่างมากมาย