วิธีเก็บรักษาวัคซีนโควิด19 เก็บได้นานแค่ไหน ต้องอุณหภูมิเท่าไหร่

เรื่องการเก็บวัคซีนต้านเชื้อโควิด-19 ให้ได้มาตรฐานถือเป็นเรื่องสำคัญ เนื่องจากตัววัคซีนมีความจำเป็นต้องจัดเก็บให้อยู่ในอุณหภูมิที่พอเหมาะพอควรจึงจะสามารถเก็บรักษาได้ และเมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนอาจส่งผลให้วัคซีนทั้งชุดเสียหาย และไม่ได้ประสิทธิภาพเท่าที่ควร หรืออาจถึงขั้นไร้ประสิทธิภาพเลย

โดยวัคซีนแบ่งออกเป็นทั้งหมด 4 ประเภทด้วยกัน คือ วัคซีนประเภทRNA วัคซีนประเภทเวกเตอร์ วัคซีนประเภทเชื้อตาย และวัคซีนโปรตีน

วันซีนประเภท RNA ที่รู้จักได้แก่ วัคซีนของไฟเซอร์ และวัคซีนของโมเดอร์นา ที่ผ่านการรับรองโดยองค์การอนามัยโลกแล้วทั้งคู่ วัคซีนประเภทRNA เป็นวัคซีนที่เก็บรักษายากที่สุดในวัคซีนทั้งหมด คือจำเป็นจะต้องเก็บอยู่ในอุณหภูมิที่ต่ำมากถึงขั้นติดลบ โดยของไฟเซอร์ต้อง -80c ถึง -60c กันเลยทีเดียว แต่ก็สามารถเก็บรักษาได้นานถึง 6 เดือน ในขณะที่ของโมเดอร์นาเองก็ต้องติดลบเช่นเดียวกัน แต่แค่ -25c ถึง -15c เพียงแค่นั้น และเก็บได้นาน 6 เดือนเช่นเดียวกัน

วัคซีนประเภทเวกเตอร์ ตัวอย่าง วัคซีนแอสตราเซนเนก้า ที่ได้รับการอนุมัติให้ใช้ได้ในไทย สปุกนิก-วี จากรัสเซีย และวัคซีนของจอห์นสันแอนด์จอห์นสัน วัคซีนประเภทนี้เก็บรักษาได้ง่ายกว่า อุณหภูมิเพียง 2c-8c ก็สามารถเก็บรักษาได้นานหลายเดือน แต่อย่างของ สปุกนิก-วี สามารถเก็บได้ 2 สถานะ คือสถานะแห้งที่อุณหภูมิ 2c-8c และเก็บในรูปแบบของเหลว คือต่ำกว่า -18.5c

วัคซีนประเภทเชื้อตาย วัคซีนประเภทนี้ค่อนข้างมีความปลอดภัยที่สุด แต่ก็จะประสิทธิ์ภาพต่ำกว่าประเภทอื่น เนื่องจากเชื้อได้ตายหมดแล้ว จึงมีความปลอดภัยสูง แต่วัคซีนประเภทอื่นเชื้อยังมีชีวิตอยู่ เพียงแต่ถูกทำให้อ่อนแรงลง ซึ่งบางคนอาจแสดงการแพ้วัคซีนได้ วัคซีนประเภทเชื้อตายแล้วก็เก็บรักษาไม่แตกต่างกับวัคซีนประเภทอื่น คือเก็บไว้ที่อุณหภูมิ 2c-8c โดยวัคซีนประเภทเชื้อตายก็เป็นของซิโนแวค ที่ฉีดในไทย ของซิโนฟาร์ม และโคแวคซีน

วัคซีนประเภทโปรตีน ได้แก่ โนวาแว็กซ์ วัคซีนประเภทนี้ยังไม่เคยผ่านการรับรองโดยองค์การอนามัยโลก แต่ก็ไม่ได้แปลว่าวัคซีนประเภทนี้ไม่มีประสิทธิภาพหรือไม่ปลอดภัย เพียงแต่การพิจารณาขององค์การอนามัยโลกค่อยเป็นค่อยไป และยังไม่มีบริษัทยาที่ผลิตวัคซีนประเภทโปรตีนส่งให้ทางองค์การอนามัยโลกเพียงเท่านั้น ซึ่งในไทยเองก็มีการพัฒนาวัคซีนประเภทโปรตีนเช่นเดียวกัน โดยการเก็บรักษาก็เก็บที่อุณหภูมิ 2c-8c เช่นเดียวกันวัคซีนประเภทอื่นๆ